1. Орталық нерв жүйесі құрылымының жалпы жоспары, құрылымы, бөлімдері және маңызы мен қызметтері.
Гипоталамустың нейсекреторлы қызметі: либериндер мен статиндер.Гипоталамустың гипофизбен функционалды байланыстары.Аденогипофиздің рөлі
жүктеу/скачать 218,56 Kb.
|
| 34.Гипоталамустың нейсекреторлы қызметі: либериндер мен статиндер.Гипоталамустың гипофизбен функционалды байланыстары.Аденогипофиздің рөлі.
(Уникальность - 100%) Гипоталамус эндокриндік жүйенің ең жоғары орталығы ретінде гормондарды өндіруге мамандандырылған нейросекреторлық жасушаларға ие. Гипоталамустың нейросекреторлық жасушалары топтарда орналасады және жұптасқан ядроларды(үлкен жасушалы) құрайды. Гипоталамустың алдыңғы бөлігінде секреторлық нейроциттер гормондар шығарылатын супраоптикалық және паравентрикулярлық ядроларды құрайды: антидиуретикалық гормон (вазопрессин синонимі) және окситоцин. Вазопрессин вазоконстрикторлы әсерге ие және су алмасуын реттейді, бүйректің жиналатын түтіктерінде оның реабсорциясын арттырады. Вазопрессиннің жетіспеушілігімен қант диабеті дамиды (зәрдегі қант концентрациясының жоғарылауынсыз диурездің жоғарылауы). Окситоцин жатырдың тегіс бұлшықет жасушалары мен сүт безінің миоэпителиалды жасушаларының тонусын жоғарылатады. Окситоцин мен вазопрессин нейросекреторлық жасушалардың гипофиз аяғындағы процестері арқылы нейрогипофизге енеді (гипофиздің артқы бөлігі) және гипоталамус жасушасының нейросекретондық аксонының соңы мен гемокапилляр арасындағы аксовазальды синапстарда (пресинаптикалық резервуар) жиналады. Гипоталамустың ортаңғы бөлігінде гиспоталамустың(ұсақ жасушалы) арка және вентромедиальды ядролары орналасқан. Осы ядролардың нейросекреторлық жасушалары аденогипофизтрон гормондарының 2 тобын синтездейді: 1. Либериндер-алдыңғы және аралық гипофиз жасушаларының 6 түріне сәйкес келетін 6 түрлі либериндер (гипофиздің осы лобтарының жасушалық қызметін күшейтеді). 2. Статиндер - сонымен қатар 6 рант-алдыңғы және аралық гипофиз жасушаларының жұмысын тежейді (жұмысын төмендетеді). Гипоталамустың нейросекреторлық белсенділігі мидың жоғарғы бөліктеріне, әсіресе лимбиялық жүйеге, бадам тәрізді ядроларға, гиппокампқа және эпифизге әсер етеді. Гипоталамустың нейросекреторлық функцияларына кейбір гормондар, әсіресе эндорфиндер мен энкефалиндер қатты әсер етеді. Гипоталамус эндокриндік жүйенің жоғарғы органы ретінде либериндер, статиндер, вазопрессин және окситоцин шығарады. Вазопрессин мен окситоцин, жоғарыда айтылғандай, гипоталамустың супраоптикалық және паравентрикулярлық ядросының нейросекретондық жасушаларының аксондары арқылы гипофиздің артқы бөлігіне енеді және онда Герринг денесінде жиналады (аксовазальды синапстардағы пресинаптикалық цистерналар) және қажет болған жағдайда қанға еніп, мақсатты жасушаларға жетеді (қан тамырлары мен жатырдың бұлшықеттері, бүйректің жиналатын түтіктерінің эпителийі). Либериндер мен статиндер гипоталамустың аркуат және пронемедиальды ядросының нейросекреторлық жасушаларында шығарылады, ал мұнда гипоталамуста жоғарғы гипофиз артериясының тармақталуынан пайда болған капиллярлар желісінің қабырғасы арқылы қанға енеді. Бұл бастапқы желінің капиллярлары гипофиздің аяғы арқылы аденогипофизге түсетін және гипофиздің алдыңғы бөлігінің аденоциттерімен байланысатын екінші капиллярлық желіге бөлінетін портал венасына жиналады. Капиллярлардың екінші желісінен шыққан кезде либериндер мен статиндер алдыңғы гипофиз жасушаларының жасушаларына ынталандырушы (либериндер) немесе ингибиторлық (статиндер) әсер етеді, осылайша тропикалық гормондардың өндірісін күшейтеді немесе азайтады. жүктеу/скачать 218,56 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|