1 Пән туралы мәліметтер



бет23/66
Дата29.11.2022
өлшемі1,47 Mb.
#53556
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   66
Байланысты:
2022 ЖЭН титул 2

Әдебиеттер:
1. Волкова В.Н., Денисов А.А Основы теории систем и системного анализа: Учебник для студентов вузов, обучающихся по специальности «Системный анализ и управление». – СПб. 1997. – 447 с.
2. Дулепов В.И., Лесова О.А., Майоров И.С. Системная экология. – Владивосток, 2004.
3. Шмидт В.М. Математические методы в ботанике. – Л.: Изд-во ЛГУ, 1984. – 288 с.
4. Дмитриев Е.А. Математическая статистика в почвоведении. – М.: Изд-во МГУ, 1995.
10 АПТА.
19-20 дәріс: Жүйелік экологиядағы регрессиондық талдау.
Әдістері: дәріс.
Дәрістің топтама-тәсімі (тірек конспектісі немесе тезистер)
1. Бір факторлы регрессиялық талдау.
2. Сызықтық регрессия.

Статистикалық талдау кезінде далалық кезеңде жіберілген қателіктерді түзету мүмкін емес. Далалық тәжірибе мақсаты кездейсоқ факторлардың зерттеу нәтижесіне жинақ әсерін анықтап айырмашылықты бағалау.


Далалық тәжірибелер: ұзақтығына байланысты – қысқа мерзімді, көп жылдық; қамтылуына байланысты – бірен-саран және жалпылама (географиялық); зерттеу тәсілі мен фоны – бір факторлы және көп факторлы; ауданына қарай минимальды (20 т.м. – ден 100 т.м. – ге дейін, қорғаныш жолағы – 0,5 м.).
Көп факторлы тәжірибеде екі немесе бірнеше факторлардың бір стационарлық тәжірибе деңгейіндегі әсерін, сонымен қатар результативті көрсеткіш немесе олардың комплексіне өзара әсерін көрсетеді. Бір факторлы тәжірибемен салыстырғанда алынатын ақпарат көлемі де көп болады.
Тиімділігі құрал-жабдық, еңбек және уақыт шығыны азаяды.
Корреляция коэффициентіарқылы байланыс күші мен бағытын анықтауға болады. Дегенмен көптеген зерттеулерде тек қана корреляция коэффициентін ғана есептеу емес, бір белгілердің басқа белгілер өзгерісіне байланысты өзгеру формасы мен сипатын білу қажет.
Далалық жағдайда немесе нақты бақылаулар арқылы барлық белгілердің барлығын қамту мүмкін болмаса немесе жетіспеген көрсеткіштер арасындағы өзара байланысты анықтау қажет болады. Бұл жағдайда регрессиялық талдау жүргізіледі.
Регрессиялық талдауда бір көрсеткішпен екінші көрсеткіш арасындағы байланысты көрсететін сызықты анықтайды.
Регрессиялық талдаудың ең қарапайым түрі сызықтық регрессия. Қалған түрлері арнайы зерттеулерде қарастырылады. Егер нүктелік диаграмманы талдағанда қисық сызықтық корреляция байқалатын жағдайда көрінеді. Екі айнымалы мән болса, 2 кесте құрамыз. Одан кейін 2 график тұрғызылады. Егер екі белгі де өзара байланысты болса, регрессия теңдеуі де тік сызықты және тік бұрышты болады. Регрессияның эмпирикалық теңдеулері
Корреляция коэффициентіарқылы байланыс күші мен бағытын анықтауға болады. Дегенмен көптеген зерттеулерде тек қана корреляция коэффициентін ғана есептеу емес, бір белгілердің басқа белгілер өзгерісіне байланысты өзгеру формасы мен сипатын білу қажет.
Далалық жағдайда немесе нақты бақылаулар арқылы барлық белгілердің барлығын қамту мүмкін болмаса немесе жетіспеген көрсеткіштер арасындағы өзара байланысты анықтау қажет болады. Бұл жағдайда регрессиялық талдау жүргізіледі.
Регрессиялық талдауда бір көрсеткішпен екінші көрсеткіш арасындағы байланысты көрсететін сызықты анықтайды.
Регрессиялық талдаудың ең қарапайым түрі сызықтық регрессия. Қалған түрлері арнайы зерттеулерде қарастырылады. Егер нүктелік диаграмманы талдағанда қисық сызықтық корреляция байқалатын жағдайда көрінеді. Екі айнымалы мән болса, 2 кесте құрамыз. Одан кейін 2 график тұрғызылады. Егер екі белгі де өзара байланысты болса, регрессия теңдеуі де тік сызықты және тік бұрышты болады. Регрессияның эмпирикалық теңдеулері
Кесте – Регрессиялық талдауда кестеге мәліметтерді орналастыру реті



Вариант

Қайталаулар бойынша көрсеткіштер, Х

Бақылау саны,

Варианттар бойынша қосынды

Варианттар бойынша орташа

1

2

...

n










1

х11

х12




х1n

n1

V1

x1

2

х11

х11




х2n

n2

V2

x1

























l

хl1

xl2




х1n

nl

Vl

х1

Қайталаулар бойынша қосынды, Р

P1

P2




Pn

N=Ʃn

ƩX=ƩP=ƩV

x = ƩX/N

Бір жылдық дақылдармен жүргізілген зерттеу нәтижесіне дисперсиялық талдау



Дисперсия

Квадраттар қосындысы

Еркіндік дәрежесі

Орташа квадрат





Жалпы

ƩХ2 - С

N - 1

-

-

-

Қайталаулар - Ср

ƩР2 : l - С

n - 1

-

-

-

Варианттар - С

ƩV2 : n - С

l - 1

sv2

sv2: s2

Кесте бойынша табылады

Қалдық - Сz

Сү - Ср - Сv

(l – 1) (n – 1)

s2

-

-

Айырма бойынша табылады

С = (ƩХ)2:Nнемесе С = (xсрƩХ)2 – корректорлық (түзету) факторы.


Сызықтық регрессия теңдеулері төмендегі формуламен жазылады: y=a+bx, мұндағы у – ауыспалы мән көрсеткіші (белгі); х – тәуелсіз ауыспалы шама (бірінші белгіге әсер ететін белгі немесе фактор); а – у-тің х=0 болғандағы бастапқы мәні; b – бұрыштық коэффициент (регрессия сызығының абсцисса осіне иілу бұрышының тангенсі, отражающий пропорциональную зависимость у-тің х-тен пропорциональды байланысын көрсетеді.).


Регрессия теңдеуін шешкенде белгісіз а және в параметрлерін табамыз.
Зерттелетін белгіге төмендегідей 3 түрлі өзгергіштік тән:
1. Факториальды
2. Қалдық
3. Жалпы өзгергіштік.
Іріктемелердегі өзгергіштіктің өлшемі болып, олардың орташа арифметикалық мәннен (Σ(х-)2) ауытқуларының квадратының айырмасының қосындысы болып саналады.
Функция параметрлеріне байланысты регрессия түрлері:
Сызықтық y = a0 + a1x + ε
Полиномиальды (d = 2) y = a0 + a1x + a2x2 + ε
Полиномиальды (d = 3) y = a0 + a1x + a2x2 + a3x3 + ε




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   66




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет