Өркениет тарихындағы саяси ойлардың даму кезеңдері мен

Саяси ілімдер тарихын хронологиялық және мазмұндық тәртіппен ірі төрт кезеңге бөлуге 
болады: 
Ежелгі замандағы саяси ілімдер тарихы (алғашқы мифтік көзқарастардың пайда 
болуынан, б.з.д. 3 мың жылдықтан – б.з. V ғасырына дейін).Орта ғасырлар мен Қайта 
өрлеу дәуіріндегі саяси ілімдер тарихы (V-XVIIғғ). 
Жаңа заман және ХХ ғасырға дейінгі саяси ілімдер тарихы. 
ХХ және ХХІ ғасырлардағы саясат туралы ойлар 
Батыс елдерінің ішінде саяси идеялар Ежелгі гректерде қарқынды дамыды. Онда қоғам 
шығыс елдерімен салыстырғанда көп жағдайда қарама-қарсы өрістеді. Саяси ұйым түрін 
жеке мемлекет болып саналған қалалар құрды. Патшалық өкіметтің орнына 
аристократиялық және құлиеленушілік демократия орын алды. Платон – 
антикалықзаманның ғана емес, бүкіл философия, саяси ілімдер тарихындағы ұлы 
ойшылдардың бірі. 
Платон адамдардың жан дүниесіне мемлекеттік құрылымның бес түрінің сәйкес келетінін 
айтады (аристократия, тимократия, олигархия, демократия және тирания). Платонның 
шәкірті Аристотель Саясатты ғылыми тұрғыдан түсіну адамгершілік пен этиканың 
дамыған ұғымы болып табылады.Әділдіктің екі түрін көрсетеді: теңестіретін және 
үлестіретін. Ежелгі Үндістандағы саяси ілім үндіс қоғамында ұзақ ғасырлар бойы 
олардың рухани және әлеуметтік-саяси өмірінде үстем болған брахмандарға тікелей 
байланысты болып келеді. 
Брахманизм идеяларының алғашқы көріністері б.з.д. екі мыңыншы жылдықтағы «Веда» 
ескерткіштерінде кездеседі. «Веда» - «білім, кіріспе» (Санскрит тілінде) деген ұғымды 
білдіреді. Ежелгі Қытай қоғамдық-саяси ойындағы ықпалды ағымдардың бірі даосизм 
ілімінің негізін салушы болып б.з.д. VI ғасырда өмір сүрген Қытай оқымыстысы Лао-цзы 
болып саналады. Ерте түрік мемлекеттерінде VI-VIII ғасырларда тасқа қашалып жазылған 
Орхон-Енисей жазба ескерткіштерінің дүниежүзілік өркениет тарихында алатын орны 
ерекше. «Күлтегін» ескерткіш жырының авторы Иоллық тегін өз дәуірінің саяси 
қайраткері, қағанның кеңесшісі, тарихшысы болған. Ол бұл еңбегінде Түркі қағанатының 
қашан және қалай құрылғанын, қағанатты құрған және нығайтқан ұлы қағандар мен 
олардың қолбасшыларының өмірбаянын, қағандықты ұстап тұру үшін жүргізген ерлік 
күрестерін баяндайды. 
4. 

жүктеу/скачать 473,38 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: