1 семестрлік жұмыс пән: Философия Тақырыбы: Ойлау және тілдің өзара байланысы Мамандық: 6В06104 – «Ақпараттық қауіпсіздік жүйелері»
жүктеу/скачать 87,62 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тіл – әлеуметтік құбылыс.
| Жұмыcтың мaқcaты мен мiндетi.Бұл жұмыстың мақсаты – ойлау мен тілдің байланысын зерттеу және талдау. Біз бұл екі аспектінің өзара әрекеттесетінін, бір-біріне қалай әсер ететінін және бұл біздің ойлау мен қарым-қатынасымызға қандай салдары болуы мүмкін екенін анықтауға тырысамыз.
Ойлау мен тілдің арақатынасын зерттеу – байыпты талдау мен дәлелдеуді қажет ететін күрделі де көп қырлы міндет. Бұл жұмыстың авторлары осы тақырып бойынша жоғары сапалы зерттеулер жүргізуге, сондай-ақ қазіргі дереккөздер мен талдаудың заманауи әдістеріне негізделген объективті ақпарат пен қорытындыларды беруге жауапкершілік алады. Бұл жұмыстың нәтижелері ойлау мен тілдің өзара әрекеттесуінің маңыздылығын және олардың адам тәжірибесі мен мәдениетіне әсерін түсінуде пайдалы болады деп үміттенеміз. Тіл – әлеуметтік құбылыс.Тіл – жанды табиғаттың өмірлік қызметі үдерісінде танымдық және қатынастық міндет атқаратын белгілер жүйесі. Тіл – тек адамға ғана тән, оны өзге организмдерден бөліп тұратын ерекше қасиет. Адамзат дамуының алғашқы кезеңінде, еңбек және қорғаныс құралдары өлі жетілмей тұрғанда, өмір үшін күрес ширығып, адамның өзін-өзі сақтап қалуы тек ұжымдық әрекеттке тәуелді болған жағдайда тілдің қажеттігі туды. Еңбеқ үдерісін жақсарту үшін адамдар өзара байланыста болуы, ақпарат алмасуы қажет болды. Тіл адам ойының Дамуына шешуші рөл атқарып, олардың өміріне маңызды өзгерістер алып келді. Тобырға қарағанда адамдардың бір-бірімен кауышып пікір алмасуы күрделіленді және түрленді. Қару дайндау және оны пайдалану, аңдарды айдап кіргізетін тосқауыл жасау, аңды көру, бағыттау, ақыры оны ұстау, өлтіру жұмыстарын аткару барысында ұжымның барлық мүщелеріне түсінікті сигналдар жүйесі пайда болды және жетілді. Белгілі бір объектілердің тобы үшін қолданылатын жалпылама белгілер еңбек үдерісіне қатысушылардың тануы үшін де жалпылама болуы тиіс болды. Бұл талаптарды, тек көруге негіздегендіктен, іс-шаралар атқара алмады. Ұжымдық еңбекте адамдар бірін-бірі үнемі көріп жүрмейді. Сондықтан оқиғалардың, заттардың белглі бір топтарына олардың жалпылама қасиеттерін көрсете алатыңдай тілдік белгілердің дыбыстық жүиесі қажет болды. Құбылыстардың тұтас тобына тән жалпы белгілердің (жүгіру, тас, өзен, > үру) көрініс беруі мен шағылуы сол тасғы құбылыстар арасындағы айырмашылыктарды бөліп алу олардың тәуедділіктері мен байланыстарын қарастыру үшін ойлау қажеттігі туды. Тіл табиғи да, жасанды да болуы мүмкін. Күнделікті өмірде ойды бейнелеу формасы және адамдар арасындағы қарым-қатынас құралы қызметін атқаратын тіл- табиғи тіл делінеді. Жасанды тілді адамдар аясы шағын белгілі бір қажеттер үшін жасайды (математикада символика тілі, фи-зикада теориялар тілі, әртүрлі дабыл жүйелері және т.б.). Тіл — әлеуметтік қүбылыс. Ол қоғамдық өндіріс дамуының барысында пайда болды. Оның маңызды қыры—адамдар мен жеке адамның іс-әрекетін үйлестіру кұралы болып табылады. Физиологиялық негізі жағынан тіл екінші дабыл жүйесінің қызметінде көрінеді. Тіршілікті және ойды біддірудің формасы бола отырып, тіл сонымен бірге сананы қальштастыруда маңызды рөл атқарады. Тіл белгісі өзінің физикалық табиғаты жағынан өзі білдіретін нәрсе жөнінде шартты бола отырып нақты өмір шьшдығын тану үдерісімен байланысты. Тіл — жинақталған білімді тіркеу мен сақтау жөне оны ұрпақтан-ұрпакка жеткізу қүралы. Абстрактілі ойлау жүйесі тілдің арқасында өмір сүріп, дамиды. Тіл — ой қорытудың қажетті қүралы, өйткені кез келген сөздің өзі-ақ қорытынды болып шығады. Алайда тіл мен ойлау бірдей емес. Тіл салыстырмалы түрде дербес табылады, оның ойлау заңдарынан өзгеше өзіне төн зандары бар. Сондықтан ұғым мен сөздің, пікір мен сөйлемнің жөне т.б. арасында тепе- тендік болмайды. Оның үстіне тіл өзінің ішкі үйымы бар белгілі бір жүйе, қүрылым болып табылады. Онсыз тіл белгісінің табиғаты мен маңызын түсіну қиын. Соңғы ондаған жылдарда теориялық зерттеулердің өсуіне байланысты жасанды, формалды түрде енгізілген тілдердің заңдылық-тарын, олардың логикалық синтаксисі мен семантикасын оқып-үйренуге ынта арта түсті. Осыған байланысты тіл лингвистиканың ғана емес, логика мен семантиканың да зерттеу объектісі ретінде қарастырылады.Осылай қорта келсек “Тіл – қоғамдық құбылыс” ретінде адам болмысының әмбебап ерекшелігі - тіл арқылы сыртқы әлеммен қарым-қатынас жасау мүмкіндігі. Тіл – адамзат мәдениеті мен қоғамының іргелі және бірегей аспектісі. Ол ақпаратты беру құралы қызметін атқарып қана қоймай, күрделі әлеуметтік-мәдени және әлеуметтік аспектілерді көрсетеді. Бұл эсседе біз тілді әлеуметтік құбылыс ретінде және оның қоғамға, мәдениетке және адамдар арасындағы қарым-қатынасқа әсерін қарастырамыз.Тіл әлеуметтік құбылыс ретінде: Ең алдымен айта кететін жайт, тіл қоғамнан бөлек өмір сүрмейді. Ол әлеуметтік-мәдени өзгерістер жағдайында дамиды, дамиды және бейімделеді. Тілге тән сөздер, сөз тіркестері және мағыналар көбінесе қоғамның тарихымен, мәдени құндылықтарымен және ұжымдық тәжірибесімен анықталады. Тіл мәдениеттің айнасына айналады, оның ерекшеліктері мен даралығын көрсетеді. Сонымен қатар, тіл әлеуметтік контексте қарым-қатынастың негізгі құралы ретінде қызмет етеді. Ол адамдарға өз ойларын, сезімдері мен қажеттіліктерін білдіруге, ақпарат пен тәжірибе алмасуға мүмкіндік береді. Адамдардың, соның ішінде отбасының, достарының, еңбек ұжымдарының және жалпы қоғам арасындағы өзара әрекеттесу тілсіз мүмкін емес. Тіл адамдар арасындағы көпір қызметін атқарып, олардың бір-бірін түсінуіне, ынтымақтастықта болуына мүмкіндік береді. Тіл және мәдени сәйкестілік: Мәдени тұлғаны қалыптастыруда тіл маңызды рөл атқарады. Әрбір қауымдастықтың өз құндылықтарын, дәстүрлері мен тарихын көрсететін өзіндік тілі бар. Тіл арқылы тек сөз берілмейді, сонымен бірге мәдени нормалар, салт-дәстүрлер, әдет-ғұрыптар да беріледі. Ол бабалар мұрасын сақтау мен жеткізу құралына айналады. Тіл жоғалып кетсе немесе жойылып кету қаупі төнгенде, ол мүдделі қауымдастықтың мәдени болмысына да қауіп төндіреді. Ана тілін сақтау және дамыту мәдени әртүрлілік пен мұраны сақтаудағы маңызды қадамдарға айналады. жүктеу/скачать 87,62 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|