1.Шағын жинақты бастауыш мектеп дегеніміз- балалардың саны аз, оқу - тәрбие процесін ұйымдастырудың өзіндік ерекшелігі бар, біріктірілген сыныптардан тұратын жалпы білім беретін мектепті айтамыз. Нақты айтқанда, 1999 - жылғы маусымның 7 - сінде (№389 - І ҚР3) бекітілген Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында ШЖМ - ке мынадай анықтама беріледі: «шағын жинақталған мектеп - сынып - жинақтамалары аралас және оқу сабақтарын ұйымдастырудың өзіндік нысаны бар, оқушылар саны шағын жалпы білім беретін мектеп». ШЖБМ - те мұғалім бір уақытта бірнеше сыныппен сабақ жүргізеді: екі комплектілі мектепте - екі сынып, ал бір комплектілі мектепте - үш немесе төрт сынып біріктіріліп, бір сыныпты құрайды. Сыныптарды комплектіге біріктіру, оның негізінде сабақ кестесін құру, соған байланысты сабақтың күнтізбелік жоспарын жасау, сабақтын жоспарын жасау, сабақтың уақытын дұрыс, тиімді пайдалану мәселелері бұндай мектептердің мәнді белгісі болып табылады. Егер мектепте барлық балалар саны 15 - тен аспайтын болса, 1 - сынып комплект, 15 - тен жоғары 2 немесе 3 - сынып комплект болуы тиіс. Мұнда 1 - сынып – комплект 20 оқушыдан аспауы керек.
2. Шағын жинақталған бастауыш мектепте оқытудың тиімділігі
ШЖМ-нің бірнеше өзіне тән тиімді жақтары да бар:
- балалардың саны аз, сондықтан мұғалім әрбір оқушыны, оның қызығушылығын арттыруына, отбасын тез, жақсы тануына көп мүмкіндік бар.
- дәптер тексеруге, жеке-дара өздік жұмысқа арналған жаттығулар іріктеуге аз уақыт жұмсалады;
- оқушылардың тәртіп бұзушылығы аз болады;
- оқушылар бірінші сыныптан бастап, өз бетімен жұмысқа бейімделеді;
- бір оқу бөлмесінде күнделікті бірге болғандықтан, жоғары сынып (3-4) оқушылары кіші сынып оқушыларына көмек береді;
- әрбір баланың білім деңгейлерін анықтап, олардың білім, білік, дағдыларының деңгейлерін көтеруге мүмкіндік мол;
- аталмыш мектеп мұғалімі пәнаралық байланысты жүзеге асыруға, кеңінен қолдануға тырысады.
3.ШЖМ жаңа жүйе бойынша оқыту жұмысын ұйымдастыру шарттарының бірі
Жалпы жаңа жүйе бойынша оқыту жұмысын ұйымдастыру шарттары:
• сабақтың оқу бағдарламасына сәйкес жоспарлануы;
• бірнеше сыныптың оқу материалының бір тақырыптың жүйеге ыңғайластырылуы;
• көрнекі дидактикалық құралдардың алдын ала дайындалуы;
• сабақ тақырыбының өзара байланысы;
• сыныптарды комплектіге дұрыс біріктіру;
• сабақтардың кестесін дұрыс жасау;
• тиімді оқыту әдістерін таңдау;
• сабақтың максатқа сай келетін құрылымын анықтау;
• оқушылардың өздік жұмыстарын мұғалім басшылығымен істелетін жұмыстармен ауыстырып отыру;
• мұғалімнің 4-5 рет жұмыс түрін ауыстыруы;
• барлық сыныптарда тәрбие процесін жүргізу.
4.ШЖМ сабақ кестесі.................... байланысты.
Сабақ кестесі мектептегі балалар мен сынып санына байланысты жасалады. Егер мектепте барлық балалар саны 10-нан аспайтын болса, онда бір оқытушы немесе бір комплектілі мектеп, ал 12 оқушы болса, екі комплектілі, 15-тен артық болса, ол үш комплектілі болып есептеледі. Егер мектепте барлық сыныпқа бір оқытушы болса, яғни бір комплектілі мектеп болса, тиімді сабақ кестесін жасау керек болады. Мектепте екі оқытушы болса, әр сыныптың оқушылар саны мен білім деңгейі, дайындықтарына байланысты біріктіріледі.
5.Біртақырыптық сабақтар дегеніміз-бір пән ішіндегі мазмұны ұқсас тақырыптарды екі сыныпта қатарынан оқыту.
6.Біртақырыптық сабақты жоспарлауға қажетті ұстанымдардың бірі:
Біріктірілген сыныптардағы біртақырыптық сабақты жоспарлауға қажетті ұстанымдар:
1. Әртүрлі жастағы оқушыларды оқыту міндеттері, мазмұны мен оқыту құралдарының кірігуі мен саралануы. Әр сынып оқушыларында түрлі деңгейде меңгерілетін сұрақтар, құбылыстар мен түсініктер туралы ортақ ұғым болуы.
2. Оқушылардың оқу әрекетін ұйымдастыру – бірқатар педагогикалық қызметтерді жоғары сынып оқушысының атқаруы (бақылау, жаңа материалды түсіндіру, қиындықтарды жеңуде төменгі сынып оқушыларына көмектесу). Дайындық жұмыстары: ақыл-кеңесшілерді іріктеу, ақыл-кеңес беру, олардың әрекетінің маңыздылығын көрсету, атқаратын қызметтерді бөлу, сабаққа және сабақ үстіндегі дайындық кезеңінде тапсырмалар беру.
7.ШЖМ дағы өзіндік жұмыс дегеніміз- Өзіндік жұмыс – оқушының күрделі іс-әрекеттерінің бір түрі немесе оқу жұмыстарының арнайы бір формасы болып табылады. Шағын жинақты бастауыш мектепте оқу-тәрбие жұмыстарының ерекше көңіл аударатын бір саласы – оқушылардың өздігінен орындайтын жұмыстары. Бірнеше сыныппен жұмыс істейтін мұғалімнің негізгі педагогикалық міндеті – жеке сыныппен жұмыс істейтін мұғалімнің алдына қойған міндетпен бірдей. Ол да оқу жоспарын, бағдарлама талаптарын орындауға тиіс.
.
8. ШЖМ дағы сыныптан тыс тәрбие жұмысы дегеніміз- Сыныптан тыс тәрбие жұмыс – тұлғаның әлеуметтік қалыптасуын қамтамасыз етуде оған жағдай туғызатын мұғалімдердің басшылығымен ұйымдастырылған және сабақтың мақсатымен өзара байланысты болып келетін тәрбие жұмысының дербес түрі.
9.ШЖМ дағы сынып жетекшісі жұмысының негізгі мақсаты – Сынып жетекшісі жұмысының негізгі мақсаты - мектеп окушыларын қоғамның белсеңді және саналы азаматтары етіп тәрбиелеуте барынша ықпал жасау. Сыныптағы әрбір жеке тұлғаның ғылыми дүние танымының қалыптасуын, адамгершілік қасиеттерінің, еңбекке деген сүйіспеншілігінің, жан-жақты жарасымды дамуына жағдай туғызу. Сондықтан оның жұмысының мазмұны мен тәрбиелік шараларының бәрі осы мақсатқа бағытталуы тиіс.
10.Біріктірілген сыныптардағы біртақырыптық сабақтың құрылымындағы бағдарлау – мотивациялық кезеңінде мұғалім:
10. Бұл кезеңде мұғалім екі сыныпқа қатар үй тапсырмасын тексеру және жаңа сабақты түсіндіру мақсатында оқушылардың қызығушылығын, арттыратындай, екі сыныптың оқушыларына ортақ тапсырма орындатады және жаңа тақырыптың міндеттері айтылып, түсіндіріледі.
Мұғалім тарапынан оқушылардың білімін теңдестіру мақсатында өткен тақырып пен жаңа тақырыпты байланыстыратындай проблемалық жағдаяттар тудырып, сұрақтар мен тапсырмалар беріледі. Оқушылар берілген тапсырмаларды орындау арқылы ойтүйін жасап, жаңа сабаққа байланысты өзіндік пікірін айтуға және оны
11. 1- сынып - жинақ құрылады, егер
Егер мектепте барлық балалар саны 15-тен аспайтын болса, 1- сынып комплект, 15-тен жоғары 2 немесе 3-сынып комплект болуы тиіс. Мұнда 1 сынып-комплект 20 оқушыдан аспауы керек делінген.
12. .......еңбектерінде бірнеше сыныпты бір мезгілде қатар оқытудың тиімді жолдарын іздестіру мәселелері қарастырылған.
12. Аймауытов, Бегалин, Қаржаспаев, Бүрлібаев, Сүлейменов, Асқарбаевп
13 Бір пәндік, бір тақырыптық сабақтардың тиімділігін дәлелдеп зерттегендер
М.Сайпин, З.Бейсенбаева, Е.Шапаева, О.Сатқанов, Б.Катембаева)
14.Әртүрлі жастағы оқыту әр жастағы топтарда сабақтарды ұйымдастырудың келесі принциптеріне негізделеді
15.ШЖМ-да білім алушылардың өзіндік жұмысы
16.Бастауыш мектеп білім алушылары үшін келесі өзіндік жұмыс түрлері қолжетімді және тиімді:
17. А.Б. Акпаева өз бетінше жұмыс жасау дағдыларын қалыптасуы үшін ұсынған әдістемелік тәсілдер жүйесінің бірі
18.ШЖМ мұғалімінің рөлі –
19.Шағын комплектілі мектепте білім алудың артықшылығы бар:
20.Шағын жинақты мектеп мұғалімі сабақты ұйымдастырудың келесі дәстүрлі негізгі қағидаттарын және шағын жинақты мектептер үшін арнайы әзірленген қағидаларды басшылыққа алуы қажет:
21.Өзара оқыту принципі
22.Шағын жинақты мектептердің біріктірілген сыныптарында қысқа мерзімді жоспар құруға қойылатын әдістемелік талаптар:
23.ШЖМ-дағы сабақтың тиімділігі ......байланысты.
24.Кері байланыс –
25.Әртүрлі жастағы топ қызметін ұйымдастырудың және іске асырудың теориялық және әдіснамалық негіздерін әзірлеген ғалым
26.Бастауыш мектеп жағдайында білім алушыларды сынып-жинақтарға біріктірудің келесі нұсқалары бар:
27.ШЖМ критериалды бағалаудың мақсаты -
28.Біріктірілген сыныптардағы біртақырыптық сабақтың құрылымы
29.Бір пәндік сабақ дегеніміз
30 ШЖМ тегі дене тәрбиесінің міндеттері:
31. Балалардың саны аз, оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың өзіндік ерекшелігі бар, біріктірілген сыныптардан тұратын жалпы білім беретін мектеп дегеніміз-
3 2. Оқушының күрделі іс-әрекеттерінің бір түрі немесе өзіндік оқу жұмыстарының арнайы бір формасы -
33.ШЖМ жаңа жүйе бойынша оқыту жұмысын ұйымдастыру шарттарының бірі
34. ШЖМ сабақ кестесі.................... байланысты.
35. Бір пән ішіндегі мазмұны ұқсас тақырыптарды екі сыныпта қатарынан оқыту-
6.Біртақырыптық сабақты жоспарлауға қажетті ұстанымдардың бірі:
37. Шағын жинақталған бастауыш мектепте оқушы үшін тиімділігі
38.Тұлғаның әлеуметтік қалыптасуын қамтамасыз етуде оған жағдай туғызатын мұғалімдердің басшылығымен ұйымдастырылған және сабақтың мақсатымен өзара байланысты болып келетін тәрбие жұмысының дербес түрі -
39.ШЖМ дағы сынып жетекшісі жұмысының негізгі мақсаты мен міндеттері –
40. Екі сыныпқа қатар үй тапсырмасын тексеру және жаңа сабақты түсіндіру мақсатында оқушылардың қызығушылығын, арттыратындай, екі сыныптың оқушыларына ортақ тапсырма орындатады және жаңа тақырыптың міндеттері айтылып, түсіндіріледі:
41. 1- сынып - жинақ құрылады, егер
А
42. .......еңбектерінде бірнеше сыныпты бір мезгілде қатар оқытудың тиімді жолдарын іздестіру мәселелері қарастырылған.
43 Шағын жинақталған бастауыш мектепте оқытудың қиыншылығы
негізделеді
45.ШЖМ-да білім алушылардың өзіндік жұмысы
46.Бастауыш мектеп білім алушылары үшін келесі өзіндік жұмыс түрлері қолжетімді және тиімді:
44. А.Б. Акпаева өз бетінше жұмыс жасау дағдыларын қалыптасуы үшін ұсынған әдістемелік тәсілдер жүйесінің бірі
45.ШЖМ мұғалімінің рөлі –
46.Шағын комплектілі мектепте білім алудың артықшылығы:
47. Дараландыру және саралау принципі
48. Әрбір білім алушы «оқытушы» ретінде әрекет ете алатын принцип
49Шағын жинақты мектептердің біріктірілген сыныптарында қысқа мерзімді жоспар құруға қойылатын әдістемелік талаптар:
50.ШЖМ-дағы сабақтың тиімділігі ......байланысты.
51. Оқу үдерісінің барысы туралы түсінуді қалыптастыру құралдарының бірі
52.Әртүрлі жастағы топ қызметін ұйымдастырудың және іске асырудың теориялық және әдіснамалық негіздерін әзірлеген ғалым
53.Бастауыш мектеп жағдайында білім алушыларды сынып-жинақтарға біріктірудің келесі нұсқалары бар:
54.ШЖМ критериалды бағалаудың мақсаты -
55. ШЖМ дағы дүниетану пәнінің міндеттерінің бірі:
56 Әр біріктірілген сыныптарда бір ғана пәнді өткізу сабағы дегеніміз
57. ШЖМ математиканы ұйымдастырудың ең нәтижелісі:
Достарыңызбен бөлісу: |