2-тақырып. Қоғамдық өндіріс негіздері. Экономикалық жүйелер.
Мақсаты: қоғамдық өндірістің экономикалық мәнін түсіндіру, экономикалық теорияның негізгі базалық түсініктері: қажеттіліктер, ресурстар және игіліктер ұғымдаын кеңінен қарастыра отырып, экономикалық таңдау мәселесін шешу.
Талқылау сұрақтары:
2.1. Қоғамдық өндіріс, оның қазіргі экономикалық жүйедегі орны мен ролі.
2.2. Негізгі экономикалық түсініктер: қажеттіліктер, ресурстар және игіліктер.
2.3. Экономикалық ресурстар және өндіріс факторлары.
2.1. Қоғамдық өндіріс, оның қазіргі экономикалық жүйедегі орны мен ролі.
Экономикалық теория қоғамдық ғылым ретінде шектеулі ресурстар мен мүмкіндіктер жағдайында мынадай сұрақтарға жауап беруі тиіс:
1. Не өндіру керек? – қандай тауарлар мен қызметтер өндірілуі тиіс?
2. Қалай өндіру керек? – қандай ресурстарды және технологияны пайдалану арқылы өндірілуі тиіс?
3. Кім үшін өндіру керек? – шығарылған тауар немесе қызмет кімге арналады, олар қалай бөлінеді, оларды кімдер сатып алады?
Қоғамның қажеттіліктерін барынша толық қанағаттандыру мәселесін шеше отырып, экономикалық теория таңдау мәселесімен соқтығысады, яғни осы жерде экономикалық теория 2 аксиомаға сүйенеді:
1. Адамдардың шексіз қажеттіліктері.
2. Ресурстардың шектеулілігі.
Өндіріс адам өмірінің және қоғамның негізі болып табылады. Өндіріс адамның табиғатқа деген ықпал ету процесін білдіреді. Өндіріс – бұл қоғамның дамуы мен өмір сүруі үшін қажетті материалдық және рухани игіліктерді құру процесі.
Өндірістің түпкі нәтижесі болып табылатын қоғамдық өнім және оның қозғалысы негізгі 4 сатыдан өтеді:
2.1 – сурет. Қоғамдық өнімнің қозғалысы
Өндіру – пайдалы өнімдерді, материалдық және рухани игіліктерді жасау процесі.
Бөлу – өндірілген өнімде әрбір адамның үлесін анықтау.
Достарыңызбен бөлісу: |
