1-тақырып. Кіріспе. Адам организмінің өсуі мен дамуының негізгі заңдылықтары
Дәм сезу, иіс сезу және тері анализаторлары
жүктеу/скачать 0,97 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Иіс сезу анализаторларының
- Тері анализаторы
| Дәм сезу, иіс сезу және тері анализаторлары.
Олардың жас ерекшеліктері Дәм және иіс сезу анализаторлары тағамдық заттар мен қоршаған ортаның химиялық құрамын сезетіндіктен оларды кейде хемосенсорлы жүйелер деп те атайды. Дәм сезу анализаторының рецепторлық бөлімі ауыз қуы-сындағы мүшелердің дәм сезу клеткаларымен тығыз байланысты. Ондай клеткалар негізінен тілде орналасқан саңырауқұлақ, жапырақ және науа тәрізді дәм сезу бүртіктерімен байланысады. Жекеленген дәм сезу бүртіктері жұмсақ таңдайда, кейбір бадамша бездерде, жұтқыншақ пен көмекей қақпағының сілемейлі қабықтарында да орналасқан. Тәтті заттың әсері тілдің ұшындағы және жан-жағындағы бүршіктері арқылы сезеді. Ащы – тілдің түбіндегі бүршіктерімен, қышқыл – тілдің шетімен және көмеймен сезіледі. Иіс сезу анализаторларының рецепторлық клеткалары мұрын қуысының жоғары бөлігіндегі сілемейлі қабығында орналасқан. Одан иіс сезу жүйкесі арқылы ми қыртысының маңдай бөлігімен байланысады. Тері анализаторы дегеніміз температураны , ауырсынуды және тактильді (жанасқанды сезетін) сезімдерді қабылдайтын рецепторлар жиынтығы. Температура рецепторлары екеку, олар суықты және жылуды қабылдайды. Суықты қабылдайтын рецептор терінің жоғары бетіне жақын орналасқан, олардың саны көбірек. 6-тақырып. Ішкі секреция бездері мен гормондар. Жасқа сай ерекшеліктері. 1. Ішкі секреция бездерінің маңызы, қызметі ортақ қасиеттері 2. Гипофиз және гормондары 3. Эпифиз және гормондары 4. Қалқанша безі және гормондары 5. Қалқан серік бездері 6. Бүйрек үсті бездері 7. Тимус (айырлы без) 8. Ұйқы (қарын асты) безі 9. Жыныс бездері және жыныстық жетілу 10. Жыныстық жетілу Организмдегі бездер екі топқа бөлінеді: экзогендік (сыртқы секрециялық) және эндокриндік (ішкі серкециялық) бездер деп. Экзогендік (лат. секреция – сөл, грек.экзо - сыртқа) бездердің өзегі болады, өнімдері қуыс мүшелерге (ауыз қуысына сілекей бездер) құйылады немсе дененің сыртына шығады (тері арқылы). жүктеу/скачать 0,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|