1-тақырып. Кіріспе. Адам организмінің өсуі мен дамуының негізгі заңдылықтары



бет9/83
Дата17.10.2023
өлшемі0,72 Mb.
#117687
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   83
Байланысты:
лекция ЖЕФ

Сопақша ми - жұлынның үстіңгі жағында орналасқан.Оның ұзындығы 2,5-3см, салмағы 7г. Ол екі түрлі қызмет атқарады: өткізгіштік және рефлекторлық. Сопақша мида тыныс алу, қанайналыс, сору, шайнау, жұтыну, жөтел, түшкіру, сілекей шығару, қарын және қарынасты безінің сөлдерін бөлу орталығы және ІХ-ХІІ жұп нервтерінің ядролары орналасқан.
Вароли көпірі – сопақша мидың үстінде орналасқан. Оның ұзындығы 2,5см Ол үстіңгі жағында ортаңғы мимен, бүйір жақтары мишықпен шектеседі. Көпірден Ү, ҮІ жұп нервтері және көпір мен сопқша мидың арасынан ҮІІ- ҮІІІ жұп нерв тармақтары шығады.Сопақша ми мен вароли көпірін артқы ми деп атайды. Жаңа туған нәрестенің арқы миының жалмаңы салмағы 8г.Артқы мидың дамуы 7 жасқа келгенде аяқталады.
Мишық сопақша мидың артқы жағында орналсақан. Мишық 3 бөлімнен тұрады. Мишықтың құрты және мишықтың жарты шарлары. Мишықтың сыртқы қабаты сұр заттан тұрады, оның қалыңдығы 1-2,5мм. Мишықтың қыртысы 3 қабат болып орналасқан нерв клеткаларынан құралған 1-сыртқы молекулярлық, 2- ортаңғы ганглиялық 3- ішкі түйіршік қабаттары.Ересек адамның миының салмағы 150г. Мишықта дененің қимыл-әрекеттерін, тепе-теңдікті сақтау мен бұлшықеттердің тонусын реттейтін орталықтар орналасқан. Мишықтың толық дамып жетілуі 7-8 жаста аяқталады.
Ортаңғы ми вароли көпірінің үстінде орналасқан. Мұнда сұр заттар 4 төбешік түрінде шоғырланған: көзді қозғаушы және шығыршық жүйкелерінің, қызыл және қара субстанцияларының ядролары бар. 4 төбешіктің алдыңғыларында алғашқы көру орталықтары, артқы төбешіктерінде алғашқы есту орталықтары орналасқан. Қызыл ядро бұлшықет тонусын реттейді. Қара субстанция жұтыну, шайнау, саусақтардың нәзік қимылдарын реттеуге қатысады.
Аралық ми ортаңғы ми мен ми сыңарларының арасында орналасқан. Ол 2 төмпешіктен және төмпешік асты аймағынан тұрады. Төмпешіктерді таламус, төмпешік асты аймағын гипоталамус деп атайды. Таламус арқылы мидың барлық сезгіш жолдары өтеді. Гипоталамуста зат алмасуын, дененің температурасын, аштық және шөл сезімдерін, барлық ішкі мүшелердің қызметін реттеу орталықтары бар. Гипоталамуста барлық ішкі секреция бездерінің қызметін реттуге қатысатын орталықтар бар.Бұңан қоса, ол адамның ұйқысын және сергектігіне қатысады.
Аралық мидың дамуы 13-15 жаста аяқталады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   83




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет