1 Тапсырма. Қозғыштықтың өлшемдері мен олардың анықтамысын жазу



бет10/10
Дата29.09.2023
өлшемі1,03 Mb.
#111718
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Жүйке талшығы түрі

Стимулятордың (мВ)
белсенділігі

Уақыты (мс)

Арақашықтығы

Өткізу жылдамдығы (м/с)

Бақаның миелинді жүйкесі

3мВ

1,5

40мм

26

Миелинсіз жүйке

2,5мВ

2,4

40мм

16

Қалың миелинді жүйке

3мВ

0,76

40мм

52

Тапсырма № 9. Кестені толтыру: терминологиялық сөздік
Назар аударыңыз! Барлық терминдер аралық бақылауға енгізіледі!

Қазақ тілінде

Орыс тілінде

Ағылшын тілінде

Анықтамасы

Миелин жүйке талшығы

Миелиновые нервные волокна



Myeline nerve fibers



Миелинді жүйке талшығы негізінен сомалық жүйке жүйесі жүйкелерін құрайды.Ішіндегі біліктік цилиндр сыртынан екі қабықпен қапталады. ішкі қалың миелінді қабығын сыртынан бір қабат леммоциттер қаптап жатады

Миелинсіз жүйке талшығы

безмиелиновые нервные волокна

Unmyeline nerve fibers



Миелинсіз жүйке талшығы — вегетативтік жүйке жүйесіне тән. Оның ішінде бірнеше біліктік цилиндр болады. Олар сыртынан леммоциттермен ғана қапталған

Аксоплазма



Аксоплазма

axoplasm

 нейроцит аксонының цитоплазмасы.

Аксолемма

Аксолемма

axolema

Билипидті мембрана

Химиялық синапс

Химический синапс

Chemical synapse

Орталық жүйке жүйесінен қозуды химиялық зат медиаторлармен өткізетін түйіспелер

Электрлік синапс

Электрический синапс



Electric synapse



Қозуды тек физикалық жолмен өткізетін түйіспелер

Холинорецептор

Холинорецептор

Cholinergic receptors

ацетилхолинмен әрекеттесетін жасушалардың биохимиялық құрылымдары, мұндай өзара әрекеттесу энергиясын бұлшықет жиырылуының жүйке импульсінің энергиясына айналдырады.

Адренорецептор

Адренорецептор

Adrenoceptors

катехоламиндердің эпинефринді, норэпинефринді және синтетикалық аналогтарын танитын және байланыстыратын және олардың физиологиялық және фармакологиялық әсеріне делдал болатын сыртқы жасушалық мембрананың ақуыздары.

Пресинапстық мембрана

Присинаптическая мембрана

Presynaptic membrane

неиронның аксонының жуандаған ұшы — синапс түймешесінің қабығы. 

Постсинапстық мембрана

Постсинаптическая мембрана

Postsynaptic membrane

хабар қабылдаушы клетка бөлігі

Медиатор

Медиатор

Mediator

Қозу үдерісін жеткізетін химиялық зат, жүйке бүршігінде везикулаларда болады.

Синапс

синапс

synapse

Қозудың жүйке талшығынан жүйкеленетін жасушаға өтуін қамтамасыз ететің құрылым



Педиатрия факультеті студенттеріне арналған сұрақтар

  1. Постнатальды онтогенездегі нейрондардың дамуы (аксон және дендрит даму мерзімін жазу, құрсақтағы және туылған кездегі нейрондар саны)

Онтогенездегі әртүрлі жүйке жасушалары гетерохронды пісіп жетіледі. Алдынрақ эмбриональды кезеңде ірі афферентті және эфферентті нейрондар пісіп жетіледі. Ұсақ нейрондар постнатальды онтогенезде қоршаған орта жағдайна байланысты біртіндеп дамиды. ОЖЖ нейрондарының саны іште дамудың 20-24 аптасына дейін жетіліп есейгенде де айтарлықтай өзгеріске ұшырамайды.Осы сияқты нейрондардың басқада бөліктері бірмезгілде пісіп жетілмейді.

Аксондар дендриттерге қарағанда ертерек дамиды. Антенатальды кезеңнің соңында аксондардың ұзындығының, диаметрінің және миеленденуінің үлкейгенін байқауға болады.
Дендриттер тек туылғаннан кейін ғана дамиды және сыртқы ортадаң келетін ақпаратқа байланысты. Дендриттердің қосымшалары мен шығыңқыларының саны функциональдық байланыстарға пропорцианал өседі. Көптеген тармақталған шығыңқылары бар дендриттер ми қыртысының нейрондары болып табылады.




2. Жүйке талшықтарының миелиндену мерзімдері


Жүйке талшықтарының миелиндену мерзімдері

Әрбір мерзімге сәйкес миелинденетін жүйке талшықтарын атаңыз

Құрсақ ішілік дамудың
4-5 айы

Перифериялық талшық және өткізгіш жолдар

Құрсақ ішілік дамудың
5-ші айының соңы

Жұлын талшықтары, ми бағанасы

Құрсақ ішілік дамудың
6-ші айының соңы

Ми қыртысының талшықтары миелинді қабықпен қапталады

Өмірінің 3-4 айы

Жұлында қозғалтқыш талшықтар

Өмірінің 1,5-2 жылы

негізгі краниоцеребральды жүйкелер



Өмірінің 3-4 жылы

Көру жіне жұтқыншақ, тіл

4-9 жас

Осьтік цилиндр диаметрі өседі


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет