11- тарау Жартылай өткізгіш диодтары 11–тарау Тараудың соңында меңгерілетін сұрақтардың тізімі



Pdf көрінісі
бет6/7
Дата02.03.2023
өлшемі0,81 Mb.
#71142
1   2   3   4   5   6   7
типті материалдар түзеді және оларды оң типті жартылай 
өткізгіштер деп атайды. Айта кету керек, -типті (теріс) жарты-
лай өткізгіштердің құрамында теріс зарядты тасымалдау-
шылардың мөлшері артық, ал -типті материалдарда оң заряд-
ты тасымалдаушылардың мөлшері артық болады.
11.3 Жартылай өткізгіштік материалдардағы 
өткізу қабілеті
, ,
As Sb P  өздерінің валентті қабаттарында бес электрондарға 
ие, егер осы элементтердің біреуін жартылай өткізгіш үшін қоспа 
түрінде пайдалансақ, кейбір атомдар тетраэдр құрылымын түзе 
алады. Бесінші валентті электрон осы тэтраэдрмен мықты байла-
ныспайды, сондықтан ол еркін қозғалады да, ал қоспа атомдары 
теріс заряд тасымалдаушыларын түзе алады.
Үш валентті электроны бар In  (индий), Al  (алюминий),  
(бор) сияқты элементтерді таза жартылай өткізгіштің кристалдық 
торына енгізсек, онда жартылай өткізгіштердің кейбір атомы осы 
қоспа атомдарының кейбіреулерімен алмасуы мүмкін. Төрт 
валентті байланыстың біреуіне электрон жетіспейді де, ол орын 
бос болып қалады, міне осындай орындар ойық немесе кемтік деп 
аталады. Индий атомдарын енгізетін болсақ, бір электронның 


374
11-
Тарау
жетіспеу салдарынан кристалл ішінде кемтік пайда болады. 
Кемтіктердің қозғалысын да тоқ ағыны ретінде қарастыруға бо-
лады. Жартылай өткізгіштерді -типті (positive) деп, ал 
қоспаларды
 акцепторлар деп атау келісілген.
Қоспа атом, кемтіктер, электрондар қозғалысының траек-
ториясы.
Осы кемтіктер өткізгіштік қасиетке әкеледі. Сырттан 
түсірілген кернеу әсерінен электрондар бір кемтіктен екінші 
кемтікке секіріп қозғалғандықтан электр тоғы жүре бастайды
Көрсетілген диапазонда электрондар - дан - ға қарай 
қозғалады, сонда кемтік - дан - ға қарай қозғалған тәрізді бо-
лып көрінеді -электроны - ға қарай өткенде, кемтік - ға 
қарай қозғалған тәрізді болып көрінеді, сонымен осыған ұқсас 
қозғалыстар жалғаса береді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет