12 дәріс: Тұлғааралық қарым-қатынас психологиясы Жоспар

білімді, идеяны, пікірді, сезімді беру мен қабылдау процесі.

қозғалыс пен әрекет алмасуы.

құрылатын белгілі тұлғааралық қатынастар.

Адамдар арасындағы қарым-қатынасты күрделі, ӛзгермелі, ӛзара байланысты жүйе ретінде қарастыра отырып оның бірнеше түрін бӛліп кӛрсетуге болады.

1.Ресми қарым-қатынас - қызметтік негізде қалыптасады, заңмен

тұрақтанады, жарғымен, ережелермен реттеледі.

2. Ресми емес қарым-қатынас - жалпы қабылданған зандар мен талаптарды

белгілі тұрақтанған ережеге бағынуды талап етпейтін адамдардың бір-біріне

деген қарым-қатынасы. Бұл ұнату, жақсы кӛру, достық, жолдастық, жек кӛру,

жауласу т. б. себептер негізінде пайда болады.

3.Тігінен қарым-қатынас - бұл тұлғааралық байланыс, басшы мен оған

бағынушылар арасындағы, кӛшбасшы мен басқа ұжым мүшелері арасындағы

байланысты кӛрсетеді, жалпы ұжымда ресми мәртебеге ие тұлға мен

қалғандары арасындағы қатынас түрі.

4.Кӛлденеңінен қарым-қатынас - бұл бірдей мәртебеге ие ұжым

мүшелерінің арасындағы тұлғааралық қарым-қатынасы. Ұжым ішінде тігінен

және кӛлденеңінен қарым-қатынас түрлерін бір-бірімен салыстыруға, қарама-

қарсы қоюға болмайды.

5.Іскерлік тұлғааралық қарым-қатынас - бірлескен іс-әрекет, қызмет

барысында адамдар арасында болатын қарым-қатынас түрі.

6.Жеке қарым-қатынас - орындалатын іске тәуелді емес адамдар

арасындағы қарым-қатынас. Іскерлік және жеке қарым-қатынас түрлері бір-

бірін толықтырады. Іскерлік қатынастарға шек қоюға болады, ал жеке

қатынасқа шек қою мүмкін емес.

7. Рационалды тұлғааралық қарым-қатынас - адамдардың бір-бірі туралы

білігі, басқа адамдардың оны объективті бағалауы жатады.

8. Эмоционалды қарым-қатынас - адамның адам даралығын қабылдауы.

Бұндай қарым-қатынас түрі жағымды және жағымсыз қарым-қатынас негізінде

іске асырылады.

Аталған қарым-қатынас түрлері ұжымды дамытуда, ондағы дұрыс қарым-

қатынасты қалыптастыруда маңызды.