Оқушыларға «Жетістік баспалдағы» кері байланыс парағы таратылады. Оқушылар өздері белгілейді.
«Жетістік баспалдағы» кері байланыс парағы таратылады.
«Жетістік баспалда
ғы»
Кері байланыс парағы.
Сабақ №10
Мектеп:
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні:
Сынып:
Қатысқан оқушы саны:
Қатыспаған оқушы саны:
Сабақтың тақырыбы
Теореманы дәлелдеу әдістері: тура дәлелдеу және «кері жору» әдісі.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
7.1.1.4
теоремаларды дәлелдеу әдістерін білу: тура дәлелдеу және «кері жору» әдістері
Сабақтың мақсаты:
Барлық оқушылар: Тақырып бойынша ойларын айқын тұжырымдайды;Диалогтік оқытудағы жоғары және төменгі мәртебелі сұрақтарды қойып үйренеді
Оқушылардың басым бөлігі: Өткен тақырыптарды қайталау арқылы оның маңызындылығын түсіне отырып, білімін, ой-өрісін дамытуға дағдыланады ;
Кейбір оқушылар: Өз пікірлерін ашық айтады, әрі дәлелдей алады. Аксиома мен анықтаманың айырмашылығын біледі, теореманы дәлелдей алады
Сабақ барысы
Сабақтың кезеңі
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Басы 5 минут
Ұйымдастыру сәті Оқушылармен амандасу, түгендеу.Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру
«Еден - төбе - мұрын» әдісі
Жүргізуші сұқ саусағымен біресе төбені, біресе еденді, біресе мұрнын көрсетеді және «төбе», «еден», «мұрын» деп айтып тұрады. Жүргізуші кейде айтқан сөзі мен қимылын керісінше жасап, қатысушыларды жаңылыстыруға тырысады. Кім қателессе, орнына отырады. Соңында қалған үш адам жеңімпаз деп танылады.
Үйгетапсырмасын тексеру: №
Психологиялық ахуалға берілген тапсырманы орындайды.
Негізгі бөлім 10 минут
Теореманы түсіну және дәлелдеу процесінде дұрыс салынған сызбаның маңызы өте зор. Алайда, мұғалімдердің көпшілігі теореманы дәлелдеу процесінде сызбаны пайдаланғанда геореманың шартын қанағаттандыратын көптеген сызбалардың ішінен дербес біреуін ғана қарастырады да одан өзгеріп кетсе оқушылар дағдарысқа ұшырайды. Сондықтан теореманы дәлел-дегенде тек «стандарт» сызбаны пайдаланбай, теореманың мазмұнына сәйкес келетін сызбалардың әртүрлі болатынын әрдайым айтып отыру керек.
Кейбір теоремалардың сызбаларының түрлі варианттарын қозғалмалы көрнекі құралмен көрсетуге болады. Теоремаларды дәлелдегенде, оның сызбаларының әр түрлі варианттарын көрсетуге көп уақыт кетеді, бірақ өйткені мен мұғалім алғашқыда сызбаның сондай бірнеше вариантын көрсетіп, одан кейін көрсетпегенімен ауызша айтып, оқушылардың өздеріне тапсырып отырса, кейін теорема сызбасының әр түрлі варианттарын өздері іздейтін болады және сызбаның әр түрлі варианттарында да теореманы дәлелдей алатын болады.
Теореманы логикалық жолмен дәлелдеу.
Теореманы оқушылардың бұрыннан білетін материалдарына сүйеніп, оларды негізге ала отырып логикалық жолмен дәлелдейтініміз белгілі. Дәлелдеу процесінде қарастырылып отырған теорема мен өтілген теоремалар арасындағы логикалық байланысты көрсету үшін бір-екі теорема алып, олар "бұрынғы" қандай теоремалар арқылы дәлелденетінін схема сызып түсіидірген жөн.
Теореманы қарсы жорып дәлелдеу әдісі.
Қарсы жорып дәлелдеу әдісі математикада қолданылады, сондықтан оған VI сыныптан бастап үйрету керек. Бұл әдісті қолданып теорема дәлелдегенде оқушыларға мынандай қиыншылықтар кездеседі:
а)белгілі дәлелдерді пайдалана отырып тура жолмен дәлелдеуге үйренген оқушыларға, қарсы жорып дәлелдеу түсініксіз болады.
б) көзбе-көз дұрыс емес деп (әсіресе сызба теріс сызылғанда) ұйғарудың қандай қажеттігі бар екендігі де оқушыларға түсініксіз болады. Мысалы, бір түзуге жүргізілген екі перпендикуляр туралы теореманы дәлелдегенде бір мұғалім, сызба жөнінде еш нәрсе айтпай «бір түзуге жүргізілген екі перпендикуляр бір Р нүктесінде қиылысады екен дейік»,- деп тақтаға екі перпендикулярды Р нүктесінде қиылыстырып сызған. «Р нүктесінен түзуге неше перпендикуляр түсіріледі?» дегенде кей балалар "төртеу", кейбіреулері «Р нүктесінен бір де бір перпендикуляр түсірілген жоқ» деп жауап берген. Бұл сызбаның нені кескіндейтінін оқушылардың түсінбейтіндігі.
«Түртіп ал» әдісі арқылы жаңа мәліметпен өз бетінше оқып танысады. Нақты анықтамаларға (+) белгісін қояып отырады.
1. Келесі тұжырымдаманың ішінен дұрыс берілген тұжырымдаманы анықтаңдар:
1) “Биссектрисcа-бұрышты қақ бөлетін сәуле”
2) “Егер сәуле биссектриcса болса, онда ол бұрышты қақ бөледі”
3) “Бұрыштың төбесінен шығатын сәуле бұрыштың биссектриcсасы деп аталады”
4) “Бұрыштың төбесінен шығып, оны қақ бөлетін сәулені оның биссектрисcасы деп атайды”
2. “Жазыңқы бұрыштың биссектрисcасы оны екі тік бұрышқа бөледі” деген тұжырымдаманы дәлелдеңдер.
1. Кез келген кесінді сызыңдар. Циркульдің көмегімен оған тең кесінді өлшеп салыңдар.
2. Қағаздан қиып алынған ABCD шаршысын АС кесіндісі бойымен бөліңдер. Пайда болған үшбұрыштардың теңдігіне көз жеткізіңдер.
3. ABCD квадраты берілген. AB, BC, CD, DA, AC, BD кесінділерінің ішінен; Өзара тең болатын; Ортақ нүктесі болатын; Ортақ нүктелері болмайтын кесінділерді анықтаңдар. Сызбада көрсетіңдер.
4. AB=20м, AC=5м, BD=7,9м кесінділері берілген. Төмендегі жағдайлар үшін CD кесіндісінің ұзындығын табыңдар:
1.C мен D нүктелері AB кесіндісінде жатады.
2.С мен D нүктелері AB кесіндісіне тиісті емес.
3.C нүктесі ғана AB кесіндісіне тиісті.
4.D нүктесі ғана AB кесіндісіне тиісті.
