15-билет. 1.Осанка.Осанканың бұзылуына әсер ететін факторлар. Осанка– адамның тік күйдегі тыныштықтағы (тұрғандағы, отырғандағы) немесе жүргендегі үйреншікті қалпы. Бұл қалып шартсыз және шартты рефлекстердің көмегімен дене бұлшықеттерімен бейсаналық түрде сақталады.
Осанканың бұзылуы - омыртқаның физиологиялық қисықтарының бұзылуына байланысты дененің табиғи күйінен кез келген ауытқуы (тегістеу немесе керісінше күшейту).Осанканың бұзылуы ауру болып саналмайды. Дегенмен, олар ауыр аурулардың дамуының тікелей алғышарты болып табылады. Мысалы, сколироз, патологиялық кифоз және патологиялық лордоз. Сондықтан балалық шақта да, ересек жаста да осанканың бұзылуын елемеуге болмайды.
Осанканың бұзылуына әсер ететін факторлар. 1.Ұзақ уақыт бойы үстелде дененің дұрыс емес отыру. Сондықтан дене қалпын бұзу мектеп оқушыларының, студенттердің және отырықшы кәсіп өкілдерінің дерті болып табылады.
2.Жұмыс орнындағы үстел мен орындық биіктігінің адамның бойына қатысты дұрыс өлшемде болмауы.
3.Дене белсенділігінің жеткіліксіздігімен біріктірілген бір позицияда ұзаққа созылған арқа кернеуі.
4.Мойын және арқа жарақаттары.
5.Кейбір жұқпалы аурулар.
6.Бехтерев ауруы (омыртқа буындарының созылмалы қабынуы).
7.Жалпақ табан.
8.Жамбас буындарының дисплазиясы.
2. Өсу мен дамудың негізгі заңдылықтары. Гетерохрондылық. Өсу мен дамудың барлық адамдарға ортақ заңдылықтары:
1) өсу мен даму гетерохронды болады.
2) мүшелер мен мүшелер жүйелерінің өсу мен даму қарқыны әр түрлі келеді.
3) өсу мен даму баланың жынысына байланысты.
4) функциялық мүшелер жүйелері мен мүшелердің қызметтерінің биологиялық беріктігі немесе мықты болуы;
5) өсу мен дамудың тұқым қуалау қасиеттері мен сыртқы ортаның жағдайларына тәуелділігі
6) өсу мен дамудың акселерациясы (балалар мен жасөспірімдердің өсуі мен дамуының олардың ата-аналарымен салыстырғанда жылдамырақ болуын өсу мен дамудың акселерациясы деп аталады).
