19. Бүйректің микроструктурасы, құрылымдық функционалдық бірлігі. 20. Зәрдің түзілу кезеңдері және шығарылу жолдары. 21. Несепқуық, топографиясы, құрылысы, қызметі
Бүйректің микроструктурасы, құрылымдық функционалдық бірлігі
жүктеу/скачать 55,67 Kb.
|
| 19.Бүйректің микроструктурасы, құрылымдық функционалдық бірлігі.
Бүйректе кыртысты және милы заттарды (cortex etd medulla renalis) ажыратады. Қыртысты зат бүйректің беткей бөлігінде орналаскан. Онын калындығы 0,5 тен 2,5 см дейін. Кыртысты зат нефроннын проксималды және дисталды өзекшелерімен бүйрек денешіктерінің жиынтығы. Түрі күрен-кызыл түсті. Милы заттың түсі ашыктау, кыртысты заттын астында жинактаушы тутікшелер, Өзекшелердін жатыр. Милы жогарылаган темендеген беліктері, бүртіктік өзекшелер кұрайды. затты. Жэне Кыртысты заттын милы зат аралыктарына енген беліктері буйрек бағаналары деп аталады. Кыртысты зат кұрылымы біркелкі емес. Ол екі бөліктен тұрады: ашыктау түсті тарамдалған (pars radiata), коныр түсті бүктелген (pars convoluta). Тарамдалған және буктелген бөліктер бірігіп кыртысты заттың үлесшелерін түзеді. Тарамдалған бөлікте бүйректің тік өзекшелері мен жинактаушы түтікшелердін бастапкы бөлімдері орналасса, буктелген бөлік, буйректің ирелен өзекшелерінің проксималды және аймактарымен бүйрек денешіктерінен тұрады. Дисталды Милы зат буйрек пирамидалары (puramides renales) деп аталады, бундай атау милы затка енген кыртысты зат бөліктерінің әсерінен пайда болган пішініне байланысты. Бүйрек пирамидаларынын саны әртүрлі, әр бүйректе 8 ден 15-ке дейін болады. Әр пирамиданың негізін (basis pyramidis) және ұшын немесе бүйрек бүртігін (арех pyramidis) ажыратады. Әр бүртік кіші бүйрек тостағаншасымен (calyx renalis minor) камтылған. Олар бір-бірімен косылып үлкен бүйрек тостағаншасына (calyx renalis major) айналады, уш улкен тостағаншалар бірігіп бүйрек түбегін (pelvis renalis) түзеді. Кіші, Үлкен тостағаншалармен бүйрек түбегінің қабырғалары - шырышты, бұлшыкеттік және сырткы адвентициялык кабаттардан тұрады. Буйрек пирамидаларындағы тік өзекшелер мен жинақтаушы түтікшелер косылып, бүртіктер бетіне бүртіктік тесіктер аркылы ашылатын 20 шақты бүртіктік жолдар түзеді. Әр бүйректе бес сегментті ажыратады: жоғарғы, төменгі, алдынғы-төменгі, арткы. Бүйрек үлесі бірнеше сегменттерден кұрылады (lobus renalis). Бүйрек улесі үлесаралык артериялар және үлесаралык веналармен шектелген. Бүйрек үлесі кұрамына буйрек пирамидалары және жанасып жаткан кыртысты зат аймактары кіреді. Бүйрек үлесі 500-ден аса кыртыстық улесшелерден тұрады. Қыртыстык улесшелер (lobulus corticalis), үлестеаралык артериялар және үлестеаралык веналармен шектелген және оларды коршай орналаскан тарамдалған бөліктерден түзелген. Нефрон - nephron, бүйректің құрылымдық-қызметтік бірлігі. Нефрон саны әр бүйректе 1 млн.шамасында. Нефронның кұрамына Боумен-Шумлянский капшығы мен өзекшелер кіреді. Осы капшык капиллярлык торды қапсырып мальпиги (бүйрек) денешігін (corpusculum renale) түзеді. Боумен-Шумлянский капшығы проксималдык өзекшелерге (tubulus contortus proximalis), жалғасып әрі карай Генле ілмегіне (ansa nephroni) өтеді. Ол оз ретінде дисталдык ирелендеген өзекшелерге (tubulus renalis distalis) ауысып жинақтаушы түтікшелерге (tubulus renalis collagenes) кұяды, ал жинактаушы түтікшелер бүртіктік жолдармен аякталады. Нефронның 1%-ы ғана кыртысты затта орналаскан. Нефронның 20%-ның Генле ілмегі ұзын болса, 80%-ы, милы заттын сырткы бөлігіне гана енетін кыска Генле ілмегінен тұрады. жүктеу/скачать 55,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|