1916 жылғы Қазақстандағы ұлт-азаттық көтеріліс
жүктеу/скачать 17,55 Kb.
|
Куандык Нурила
- Бұл бет үшін навигация:
- 1916 жылы кетерілістін женілуінін себептері
|
1916 жылғы Қазақстандағы ұлт-азаттық көтеріліс 1916 жылғы Қазақстандағы ұлт-азаттық көтеріліс — 1916 жылдың маусым айында басталды. Көтерілістін негізгі себептері: 1916 жылны 25 маусымдаы патша Жарлығы бойынша қара жұмысқа 19 -дан 43 жаска дейінгі енбекке жарамды барлык ер адамдар алынуга тиіс болатын. Жердің тартып алынуы Салықтар мен алымдардын көбеюі; Еңбекшілерді үстем феодал-байлар тобынын канаунын кушеюі; Ұлттык араздыктың өршітілу; Соғысқа байланысты буқара жағдайының күрт нашарлауы; Орыстандыру саясаты. 1916 жылғы көтеріліс букіл Казақстанды, Орта Азияны, Сібір мен Кавказдын бір бөлігін Камтыды. Кетеріліске катысушы революцияшыл - демократияшыл зиялылар өкілдері: 1. Жетісуда - Т.Бокин, Б.Әшекеев, У. Саурықов, Ж.Мәмбетов, У.Саурыков 2.Торгайда - Амангелді Иманов. 3.Орал облысы мен Бөкей Ордасында - С.Мендешев, О.Әйтиев. 4.Манғыстауда - Ж. Мынбаев. 5.Актобеде – Ә. Майкөтөв. 1916 жылы кетерілістін женілуінін себептері: Көтеріліс бытыранкы больп, көтерілісшлер тарапынан ынтымактын болмауы. Көтерілістін уйымдастырылуы мен баскарылуы дурыс жургізілмеді Әскери қарудың жеткіліксіздігі. Патша укіметі жергілікті жердегі руаралык, ұлтаралық діни тартыстар мен кайшлыктарды шебер пайдаланды. Алдын- ала белгіленген жоспардын болмауы. Ұлттык зиялылар арасында бірлік болмады. Байлар, феодалдар кетерілісшілер мудесін сатып кетіп отырды. Көтерілістін тарихи манызы: Қазак халкының революциялык таптык санасы өсті. Казакстан халыктары ұлттық мүдделерінін ортақтығыр ұүынды. Қозғалыс барасында өкімет курылымы, карулы күштер, баскару аппараты кұрылды. Отаршылдыққа карсы азаттық күрестін шырқау шыңы болды. Қазақ халқының отарлау саясатына карсы куресе алатын куш екенін керсетті. 1916 жылы улт-азатык козалыс отаршылдыкка карсы кетерілістердін ішіндегі ен ірісі болды. Кетеріліс революцияа алғышарт калыптастырды жүктеу/скачать 17,55 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|