1.Қазақстан аумағындағы тас ғасырына қатысты археологиялық ескерткіштердің ашылуы. Ежелгі адамгың шаруашылығы мен тұрмысы


656 жылы Батыс Түркі қағанаты тарағаннан кейін қимақтар өз алдына бөлініп 
шықты.

840 жылы Турфан қағандығы ыдырағаннан кейін оның құрамындағы эймур, 
баяндур, татар тайпалары қимақтарға қосылды. Қимақ тайпалары федерациясының 
қалыптасуы осы кезге сай келеді.

Қимақ қағанаты құрылған күннен бастап олардың патшалары ең жоғарғы түркі 
атағымен хакан (немесе қаған) деп аталды.

Бұл атақ жабғу атағынан екі дәреже жоғары.

Қимақ қағанаты үлестік-тайпалық құрылымда болды.

Елді хакан мен оның аймақтардағы оның он бір мұрагері (әмір) биледі.

Қимақтарда жазу болған, олар қамыс қаламмен жазып, ежелгі түркі әліппесін 
пайдаланған.

Түркілердің шонжарларына мынадай дәреже сатылары: шад, ябғу (ұлы шад), кіші 
қаған, ұлы қаған атақтары тән болған.

Қимақтар негізінен малшаруашылығымен айналысты.

Егіншілікпен де шұғылданды, балық, аң аулады, қымбат аң терілерін дайындады.

Қимақтар арасында қолөнер де дамыды, мата тоқып, киім тікті, металл бұйымдар 
шығарды, темір, күміс, алтын өндіріп, металл құйды.

Әл-Идрисидің (XII ғасыр) келтірген деректеріне қарағанда олардың өзендер мен 
көлдер жағасына, таулы аудандарда, пайдалы қазба байлықтары орналасқан 
жерлерде 16 қаласы болған.

Х ғасырдың аяғы XI ғасырдың басында Қимақ мемлекеті ыдырайды. Оның 
құлауының екі себебі болды.

Қимақтар саяси оқиғалар барысында саяси үстемдігінен айырылып қана қойған 
жоқ, сонымен қатар қыпшақтарға тәуелді болып қалды.

XI ғасырдың басында қимақтардың орнына жаңадан нығайған қыпшақ тайпалары 
келді.

Қыпшақтар Қимақ мемлекетінің орнын басты.

жүктеу/скачать 1,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: