1.«Қазақстан тарихы» курсының пәні, мақсаты мен міндеттері
Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931)
жүктеу/скачать 0,7 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- М.Ж. Көпеев1858—1931
- Міржақып Дұлатұлы (1885—1935)
| Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931) –ақын, жазушы, философ, тарихшы, композитор. 1988 жылы Шәкәрім ақталады, оның туындылары жарыққа шықты. ағартушылық бағыттта алғаш 1879 жылы «Жастарға» атты өлеңі шықты. Өзінің «Насихат», «Сынатар сың өзінді», «Үш-ақ түрлі өмір бар», «Сен ғылымға...», «Ғылымсыз адам айуан», «Жасымнан жетік білдім түрік ілін» сияқты өлеңдерңнде Абайдың ағартушылық бағытын жалғастырады.
М.Ж. Көпеев1858—1931 “Сарыарқаның кімдікі екендігі”, “Хал-ахуал”, “Тіршілікте көп жасағандықтан көрген бір тамашамыз” атты туындылары 1907 ж, тарихи ертегілер:“Еділ-Жайық”, “Көр ақтарған Жаманбай”, “Баһырам патша туралы”, “Есен тентек туралы”, “Ертеде бір хан болыпты” , “ Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама”, “ Еңсегей бойлы Ер Есім”, “Алаша хан”, “ 7 жасар Жел¬кілдек”, “Ер Төс¬тік”, “Әз Жәнібек және бір ұста”, “Екі пат¬ша”, “Әділ би”, “Сүйіндік:Олжабай батыр, “Тама Сарыбас мерген”. ол барлық фальклрлық жанрды қамтыған, оларды жинап, жазған. Міржақып Дұлатұлы (1885—1935) А. Байтұрсынұлыны ізбасары, бірге қоғамдық шараларға қатысқан. 1950 ж петицияны жолдаушылар қатарында болды. "Оян, қазақ", «маса», "Азамат", "Терме" кітаптары. "Бақытсыз Жамал" романынжазған. Санжар Аспандияров алым, тарихы, педогог(20.10.1889, Ташкент –25.02.1938, Алматы) саяси қозғалыстарға қатысқан, ислам дінін жандандырушы, институтта жалпы химия, биология, физика пәндерімен бірге анатомия, қалыпты физиология, ішкі аурулар, гистология, микробиология, фармакология, биологиялық-химия, гигиена бөлімдерін және хирург кафедралар ашты. 1919 жылы Асфендияров — денсаулық сақтау халық комиссары, 1920 жылы Түркістан АКСР көгеріс су шаруашылығының халық комиссары болып тағайындалады. Сол жылы қыркүйекте Т.Рысқұловтың шақыруымен Ташкентке келіп, Түркістан АКСР-інің Денсаулық сақтау халкомы, жер халкомы, Денсаулық сақтау халкомы, Түркістан Компартиясы ОК-нің хатшысы қызметтерін атқарды. Ұлттық-аумақтық межелу тұсында (1924–25 жылы ) Ортаазиялық Федерация құру идеясын ұстанды. 1924–25 жылы Қазақ АКСР-інің Өзбек АКСР-і үкіметі жанындағы өкілеті, 1925–28 жылы Мәскеуде – БОАК-нің Төралқа мүшесі, хатшысының (А. Енукидзенің) орынбасары, МГУ-дің профессор Н Нариманов атындағы Шығыстану институтының директоры болды. 1928 жылдан бастап ол Қазақстанда еңбек етті: Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті болып қайта құрылған Қазақ мемлекеттік университеттінің алғашқы ректоры (1928 – 31), Қазақ АКСР-і Денсаулық сақтау халкомы, Алматы медецина институтының ұйымдастырушысы және тұңғыш ректоры (1931 – 33) қызметтерін атқарды. М.Тынышпаев алашорда құрамына кірді. Жетісуда комиссар болды және съездерге Жетісу атынан шықты. "қазақ" газетінде «Соғысушы патшалар әскері», «Сүңгуір қайық», «Темір жол һәм Еуропа соғысы», «Соғыс кемелері һәм мина», «Барлыбек Сыртанов», «Садуақас Шалымбеков» т.б. мақалалары шықты. жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|