1Термодинамиканың негізгі түсініктері. Термодинамиканың бірінші бастамасы
жүктеу/скачать 0,9 Mb.
|
Тезисы лекции (4)
| Коновалов заңдары.
Сұйықтықпен тепе-теңдікте болатын, бу, сол құрамдасқа байлау келеді, ол сұйықтыққа қосу қысымының толық артуына келеді немесе қайнау температурасын төмендетеді. Қысымы Р кезінде тепе-теңдікте болатын, сұйықтық пен будың құрамын анықтау үшін, суды әкелу қосу қажет. Бу екінші құрамдас пен байытылған болғандықтан, ондай сұйықтық құрамын өзгертеді, ол үшін екінші құрамдастың концентрациясын арттырады да Х1 концентрациясын алады. Сұйықтық пен бу құрамдарының айырмашылығына фракциялық-бөлектей айдау әдісімен екі құрамдастың бөліну әдісімен негізделген. Құрамы Х1 берілген сұйықтықты қайнау температурасына дейін қыздырады, осы тұста булану басталады да бу түзіледі. Ол салқындаған соң Х2 құрамдағы сұйықтықты түзеді. Құрамы Х2 болатын осы сұйықтықты онан ары қыздыру қайнау нүктесінде буланады да Х3 құрамындағы сұйықтық түзіледі және т.с.с. мінеки осылайша, бұл бірінші құрамдас пен байи түседі де ал сұйықтық–екіншімен, сондықтан фракциялық айдау нәтижесіндеұшқыштау құрамдас(Х1 ) бу көрінісінде қуылады, ал аздау ұшатын(Х2) –конденсат(сұйықтық) түсінде. Рауль заңынан ауытқу үлкен болған кезде сұйықтық–бу диаграммасында экстремумдар байқалады. Коноваовтың екінші заңы бойынша, «сұйықтық–бу диаграммасындағы экстремумдар сұйықтық пен будың сондай тепе–теңдігіне сәйкес түзіледі, ондағы олардың құрамдары бірдей». Экстермум нүктелерінде бөлінбей қайнайтын сұйықтықтар түзіледі, оны азеотропты деп айтады. Азеотроптар түзілетін жағдайдағы күй диаграммасын екі диаграмма ретінде қарастыруға болады. Азеотропты фракциялық айдау жолымен бөлуге болмайды. Заттарды айдау арқылы бөлу Газ түріндегі және сұйық фазалардың құрамындағы айырмашылықты ластанған заттарды тазалау үшін және таза құрамдастарға-компонентеттерге сұйық ерітінділерді бөлу үшін өндірістік және зерханалық лабораториялық практикада жемісті пайдаланылады, осы кезге дейін сұйықтықтарды қарапайым айдау мен тазалау әдісі кеңінен қоладанды, ол Вюрц құтысында-колбасында жүргізілді. Қарапайым айдау кезінде сұйықтықты қыздыру буды үзіліссіз бөліп ала отырып, оны онан ары конденсациялаумен бірге жүргізіледі. Конденсациялау үшін буды тұрақты түрде алып тұратындықтан, онда оның орнына сұйықтықтан заттың жаңа саны алынады. Будағы құрамдастардың біреуі сұйықтық пен (В құрамдасымен) салыстыру бойынша үлкен санда болады, сондықтанда оның сұйықтықтағы мөлшері азаяды да ол басқа құрамдаспен(А құрамдасымен) байи түседі. Будың әрбір бөлініп алынуы сұйықтық құрамының өзгеруімен қатар-бірге жүреді. Мұның нәтижесінде А құрамдасының таза санын алуға болады. Қоспаны аса тазалау қажет болмаған жағдайда, жәй айдауды пайдаланады, ал оның қайнау құрамдастары қайнау температурасы бойынша күшті өзгешеленеді. Фракциялық айдау-буланумен конденсациялау-шықтану процестерінің бірнеше рет қайталануы. Осындай айдаудың жекеленген кездегі нәтижесінде сұйықтықтың шағын бөлігі буланады да осы кезде түзілген бу конденсирленеді. Конденсат өзінің құрамы бойыша буланбаған сұйықтықтан өзгешеленеді де буланбаған сұйықтықтағы оның мөлшерімен салыстыру бойынша құрамдастардың біреуінің салыстырмалы үлкен болатын сұйықтық түрінде болып келеді. Фракциялық айдау нәтижесінде конденсат пен фракцияның буланбаған бөлігінің құрамы тұрақты өзгереді. Сондықтан мұндай ерітінділерді таза құрамдастарға бөлуге болады. жүктеу/скачать 0,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|