Лабораториялық стенд туралы түсініктеме

Схема лабораториялық автотрансформатор (ЛАТР) R₅ кедергісі тасымалданатын катушка және батарея конденсаторы сыйымдылығы 34,75мк Ф тұрады. Жұмыс барысында қолданылатын өлшеуіш құралдар:

1. 
   а Вольтметр шкаласының өлшеу шегі 60 В.
   

2. 
   Амперметр – 1 А.
   
3. 
   Ваттметр өлшеу шегі токта – 1 А, кернеуде 150 В.
   

10 сурет тәжірибесінің схемасы.

1. 
   Тәжірибеден электр схемасын жинап, 10 суреттегі оны оқытушыға тексертіңіз.
   
2. 
   Тізбекте резонансқа дейінгі құбылысты пайда болдырыңдар.
   

3. 
   Схемада кернеу резонансы құбылысын пайда болдырыңдар., яғни Х_l=X_c, U_l=U_c I max болу керек. Сыйымдылықты өзгертіп кернеу резонансын пайда болдыруға болады. Сыйымдылықтың шамасын 1 мк Ф арқылы азайтып схемада кернеу резонансы құбылысының пайда болдыру, яғни X_l=X_c. Кернеу резонансын пайда болғанын тізбектегі токтың мәні бойынша анықтаңдар. Үлкен ток мәні конденсатор батареясында сыйымдылықты азайтып тізбектегі токты көбейтуге болады. Конденсатор батареясында 25мк Ф сыйымдылықты орнатып және де біртіндеп индуктивтілік катушканың бұрандасын сағат тіліне қарсы бұрап тізбектік токты max мәніне жеткізіңдер. Амперметр ең үлкен ток мәнінің көрсеткенде тізбекте кернеу резонансы пайда болады. Өлшеу шегі 300 В вольтметр арқылы R₅,L,C кернеуді өлшеңдер.
   

C. Ол үшін конденсатор батареясында 12 мкФ сыйымдылықты орнатындар. Барлық мәндерді өлшсп 1-ші кестснің 4-ші пункте енгізіндер U_L>U_C- ғa көз жеткізіндер.

1 кесте

Тәжірибе номері		Қатынас-тар	Тізбек бөлігі		I(A), U(B), P(Br)
Резонансқа дейінгі тәжірибе		XL>XC, C=32 мкФ	UR-Активті кернеу UL-Индуктивті кернеу Uс- Сыймдылықты кернеу Жалпы тізбектің тогы, кернеуі, қуаты.
Сыйымдылықты өзгертіп кернеу резонансын пайда болдыру		XL=Xc , С=25	UR-Активті кернеу UL-Индуктивті кернеу Uс-Сыймдылықты кернеу Жалпы тізбектің тогы, кернеуі, қуаты.
Индуктивті өзгертіп кернеу резонансын пайда болдыру.	XL=XC С=25 мкФ			UR-Активті кернеу UL-Индуктивті кернеу Uс-Сыймдылықты кернеу Жалпы тізбектің тогы, кернеуі, қуаты.
Резонанстан кеиінгі тәжірибе	XLC , С=12 мкФ			UR-Активті кернеу UL-Индуктивті кернеу Uс-Сыймдылықты кернеу Жалпы тізбектің тогы, кернеуі, қуаты.

4. Тәжірибиенің нәтижесін өңдеуге (қорытуға) арналған методикалық нұсқау.

Барлық жасалған 4 тәжірибе үшін векторлық диаграмма тұрғызылады. Векторлық диаграмма масштабпен тұрғызылады. Өздерің бір сантиметрде қанша вольт ток болатынын анықтандар. Элеметтері бірізді жалғанған тізбекте барлық элементтер мен бір ток жүретіндіктен бастапқы вектор ретінде токтың векторы (масштабсыз) алынады. Бастапқы фазасын 0-ге тең деп алғандықтан токтың векторы нақты сандар өсінде жатады. Енді осы векторға қарап, кернеулер вскторларын тұрғызасындар;

Резистивті элементте ток пен кернеуді фазалас болады, сондықтан активті кернеу векторы U_R токтын векторының сызығында жатады; индуктивті элемеиттегі кернеу токтан 90⁰ -қа озып отыратындықтан U_L индуктивтілік кернеудің векторы U_R векторының соңынан токпен 90° жасап жоғары бағытталады; сыйымдылықты элементте кернеу токтан 90°-қа қалып отырады, сондықтан U_c сыйымдылықты кернеудің векторы U_L векторының соңынан токпен 90° жасап немесе векторымен U_L векторымен 180° жасап төмен қарай бағытталады. Бұдан кейін U_R векторының басын U_c векторының соңымен қосып, яғни U_R U_L және U_c векторларын қосып тізбектің U толық кернеуінің векторын тұрғызындар. Мысал ретінде 8 суреттегі векторлық диаграмма көрсетілген.
Бақылау сұрақтары

1. Ахтив және реактив элементтері бірізді жалғағанда кернеу резонансын қалай пайда болдыруы болады?

2. Тізбектегі кернеу резонансының пайда болғанын қай белгілер арқылы көз жеткізуге болады?
3. Тізбектің қай күйін резонасқа дейін, резонанс, резонанстан кейін деп айтуға болады?
4. Неліктен резонанс кезінде тізбекте максимал ток пайда болады?
5. Неліктен резонанс кезінде индуктивтілік пен сыйымдылық кедергілерде кернеу өзара тең болады және неліктен осы жағдайда олар максимал мәндерге ие болады?
6. Неліктен активқуаттың мәні 2-ші және 3-ші тәжірибеде бірден болады?

жүктеу/скачать 63,3 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: