20 балл Инженерлік геологияны ғылым, оның негізгі салалары, басқа ғылымдармен байланысы ретінде анықтаңыз. Геологияның дамуының негізгі кезеңдері


Мұздықтар үлкен геологиялық жұмыстар жүргізеді



бет29/38
Дата22.11.2023
өлшемі87,29 Kb.
#125116
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   38
Байланысты:
1 GEOTEKhNIKA (1)

Мұздықтар үлкен геологиялық жұмыстар жүргізеді, бұл тау жыныстарының жойылуынан, бұзылған өнімдерді тасымалдаудан және жаңа мұз қабаттарының жиналуынан тұрады. Мұздықтардың жойқын жұмысы мұздық эрозиясы, мұздық ауа-райының астында, экзарация деп аталады. Ол мұздық қозғалатын беттің тау жыныстарын жыртудан, жыртудан тұрады. Биіктігі 1 км болатын Глетчер мұзының бағанасы оның негізін 1 м2-ге 1 мың тоннаға дейін басады.мұздықтың түбіне қатып қалған сынық материал қозғалыс кезінде оның төсегіне жойқын әсер етеді. Нәтижесінде тау жыныстарында бороздар, соққылар, тыртықтар пайда болады, олар ені 50 см және тереңдігі бірнеше сантиметрге жетеді. Мұздық өткен жердің рельефі тегістеледі, тегістеледі. Рельефтің ерекше формалары пайда болады-байырғы жыныстардың дөңгелек доғалары—қошқардың маңдайлары немесе олардың кластерлері—бұйра жартастар. Мұздық өткен аңғар қимада шұңқыр тәрізді пішінге ие болады—бұл қозғалмалы аңғар. Ол мұздықтың жылжуын шектейтін өзіндік табалдырықпен аяқталады. Бұл табалдырық ригель деп аталады.
36. Ішкі динамика процестерін табыңыз (эндогендік).
Эндогендік Процестер – Жердің ішкі энергиясына, ауырлық күшіне және Жер айналған кезде пайда болатын күштерге байланысты оның қойнауында жүретін геологиялық процестер. Эндогендік процестерге радиоактивті заттардың ыдырауы, әр түрлі химиялық реакциялар және жер қыртысының астындағы массалардың өзгеруі және т.б. жатады.
Эндогендік процестер-шығу тегі жердің терең жер қойнауымен байланысты процестер. Жер шарының заты барлық аймақтарда, соның ішінде тереңдікте дамиды. Жер қойнауында заттың күрделі физика-механикалық және физика-химиялық түрлендірулерінің әсерінен жер қыртысына әсер ететін және оны түбегейлі өзгертетін күшті күштер пайда болады.
Эндогендік процестерге мыналар жатады:
-Жер сілкіністері жер бетінің белгілі бір бөліктерінде қысқа мерзімді соққылар мен сілкіністер түрінде көрінеді.
-Жер қыртысының тербелмелі қозғалысы-ғасырда бірнеше сантиметр немесе миллиметр жылдамдықпен жер қыртысының үлкен бөліктерін түсіру және көтеру.
-Магматизм-жер қыртысының жоғарғы қабаттарына да, оның бетіне де магманың қозғалуымен байланысты процестер.
-Жер қыртысының қатпарлы және жарылатын деформациялары. Бұл құбылыстар шөгінді жыныстардың пайда болу сипатында жақсы сақталған. Құбылыстар смятия және алшақтықты ықпал етеді білім беру жерден аласа жерге түсу керек және қалалық, қорғандар және жинақтады.
Метаморфизм (грек. Metamorphos - түрлену) - температураның және қысымның әсерінен тау жыныстарын қайта кристалдандыру.
Осы құбылыстардан тек тербелмелі қозғалыстар барлық жерде көрінеді, ал қалғандары негізінен жылжымалы (геосинклинальды) белдеулермен шектелген.
Жер сілкіністерін эндогендік (терең процестермен байланысты) және экзогендік деп бөлуге болады. Эндогендік вулкандық (атқылау үрдісінен туындаған) және тектоникалық (жер қойнауындағы заттардың қозғалысына байланысты).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   38




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет