1. Грек тілінен аударғанда «география» сөзінің мағынасы:
A) Жерді өлшеу
B) Жерді зерттеу
C) Жерді оқу
D) Жерді сипаттап жазу
E) Жерді сызу
2. Бағдарлауға арналған құрал
A) Рулетка
B) Тұсбағар
C) Транспортир
D) Анероид
E) Азимут
3. Маусымдық жел:
A) муссон
B) пассат
C) батыс
D) бриз
E) бора
4. Географиялық қабықтың құрамына ... кіреді.
A) Литосфераның жоғарғы қабаты, гидросфера, биосфера, атмосфера.
B) Мантия, ядро, ионосфера, магносфера.
C) Атмосфераның жоғарғы қабаты, мантия, гидросфера, магносфера.
D) Биосфера, гидросфера, ядро, жоғарғы мантия.
E) Ядро, мантия, гидросфера, ионосфера.
5. Жезқазѓандаѓы мыс кенін ашқан
A) Ш.Уәлиханов
B) Қ.Сәтбаев
C) П.Семенов
D) Л.Берг
E) И.Мушкетов
6. Қазақстанның климаттық белдеуі:
A) Қоңыржай теңіздік
B) Арктикалық
C) Қоңыржай
D) Субтропиктік
E) Тропиктік
7. Айшық тәрізді құм төбелерді … атайды
A) Сай
B) Жыра
C) Шағыл
D) Барқан
E) Сырғыма
8. Солтүстік жарты шарда аса кең аумақты қамтитын белдеу
A) Тропиктік
B) Субтропиктік
C) Субарктикалық
D) Субэкваторлық
E) Қоңыржай
9. Солтүстік Американың ... өзенінде Үлкен Каньон орналасқан.
A) Колорадо.
B) Ниагара.
C) Миссури.
D) Огайо.
E) Ванкувер.
10. Сарыарқа мен Мұғалжар аралығында орналасқан үстірт
A) Жем
B) Бетпақдала
C) Үстірт
D) Торғай
E) Орал алды
11. Қазақстандағы ас тұзының мол қоры
A) Атырауда
B) Ақтөбеде
C) Көкшетауда
D) Маңғыстауда
E) Қызылорда
12. Фосфор тыңайтқыштарын өндіру үшін қолданылатын қышқыл:
A) Азот.
B) Лимон.
C) Тұз.
D) Сірке.
E) Күкірт.
13. Қазақстанда ауыл шаруашылық өндірісіндегі өсімдік шаруашылығының үлесі (%)
A) 56,9
B) 45,2
C) 50,1
D) 30,3
E) 21,5
14. Қазақстан Беларусь мемлекетінен ... өнімдерін алады
A) газ
B) дәрі-дәрмек
C) мұнай өнімдерін
D) темір кенін
E) машина, химия өнеркәсібі
15. Унитарлы мемлекет
A) Германия.
B) Франция.
C) АҚШ.
D) Ресей.
E) Үндістан.
16. Маңызды теңіз-каналдар
A) Ла-Манш, Дрейка
B) Гибралтар, Мозамбик
C) Гудзонов, Берингов
D) Киль, Магеллан
E) Суэц, Панама, Киль
17. Донецк (Донбасс) көмір алабы орналасқан мемлекет
A) Беларусь
B) Ресей
C) Эстония
D) Украина
E) Молдова
18. Шетелдік Азияның монархиялы елдері:
A) Оман, Бангладеш, Лаос, Вьетнам.
B) Малайзия, Тайланд, Бутан.
C) Израиль, Иордания, Ирак, Сирия.
D) Түркия, Иран, Сирия, Ирак.
E) Үндістан, Пәкістан, Ауғанстан, Мьянма.
19. Африканың ең дамыған мемлекеті
A) Оңтүстік Африка Республикасы.
B) Алжир.
C) Судан.
D) Заир.
E) Египет.
20. Еуразияда көлдердің солтүстік-батыста жиі орналасуының себебі
A) Мұздықтардың қазу әрекеті
B) Климат ерекшеліктері
C) Жер бедерінің сипаты
D) Адамның шаруашылық әрекеті
E) Жер қыртысындағы жарықтардың болуы
21. Мұғалжарда басым табиғат зонасы.
A) Дала.
B) Жоғары белдеудегі аймақ.
C) Шөлейт.
D) Шөл.
E) Орманды дала.
22. Іле Алатауының қайта көтеріліп, қатпарлы-жақпарлы болып қалыптасқан кезеңі:
A) Каледон
B) Герцин
C) Байкал
D) Альпі
E) Мезозой
23. Үстірттік муфлон бұл -
A) Жайран.
B) Алажолақты күзен.
C) Тау ешкісі.
D) Ұзын тікенді кірпі.
E) Жабайы қой.
24. Хромит, фосфорит, никель рудаларын өндіру және өңдеу өнеркәсіп торабы:
A) Петропавл.
B) Орал.
C) Ақтөбе.
D) Ембі.
E) Маңғыстау.
25. Бразилияда өзен көлігі дамыған
A) Оринокода
B) Миссисипи
C) Маракайбода
D) Магдаленада
E) Амазонкада
ГЕОГРАФИЯ ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ
ДҮНИЕ ЖҮЗІ ТАРИХЫ
1. Бактрия мемлекетінің астанасы:
A) Вавилон.
B) Угарит.
C) Тушпа.
D) Ниневия.
E) Бактр.
2. Испаниядағы әлеуметтік топтар өкілдерінің жиналысы:
A) Парламент
B) Мәжіліс
C) Кортес
D) Бас штаттар
E) Сейм
3. XVII ғасырда ағартушылық идеялар алғаш пайда болған Еуропа елі:
A) Англия.
B) Испания.
C) Германия.
D) Италия.
E) Франция.
4. Мюнхенде Чехословакияны бөлшектеу туралы ресми келісім жасалған жыл:
A) 1940 ж.
B) 1941 ж.
C) 1937 ж.
D) 1939 ж.
E) 1938 ж.
5. Иран-Ирак соғысы болған жылдар:
A) 1970-1978 жж.
B) 1975-1985 жж.
C) 1990-1995 жж.
D) 1985-1995 жж.
E) 1980-1988 жж.
6. АҚШ пен Англия Ираққа қарсы соғыс ашқан жыл:
A) 2003 ж.
B) 1979 ж.
C) 1980 ж.
D) 1999 ж.
E) 1988 ж.
7. «Әлемнің төрт құбыласының билеушісі» дап атанған Қосөзен патшасы:
A) Новуходоносор
B) Хаммурапи
C) Шульги
D) Шаруккин
E) І Дарий
8. ІХ ғасырда құрылған тұңғыш Батыс славян мемлекеті:
A) Польша мемлекеті.
B) Ұлы Морав мемлекеті.
C) Словакия мемлекеті.
D) Ұлы Карл мемлекеті.
E) Чехия мемлекеті.
9. Орта ғасырлық Үндістан қоғамының негізгі ерекшелігі:
A) Халықтың феодалдық сатыға бөлінуі.
B) Касталық жүйенің болуы.
C) Рулық-патриархалдық қатынастың үстемдігі.
D) Бір тілде сөйлеуі.
E) Бір діннің үстемдік етуі.
10. 1609 жылы Испаниядан тәуелсіздігін алған ел:
A) Нидерланды
B) Мавритания
C) Мексика
D) Аргентина
E) Кастилия
11. Орыс жеріндегі бар діни билікті Мәскеу шіркеуіне бағындырған ұлы кінәз:
A) Иван Калита.
B) Александр Невский.
C) ІІІ Иван.
D) Борис Годунов.
E) Дмитрий Иванович.
12. ХVІІІ ғ. Индустриялық өркениеттің отаны:
A) АҚШ
B) Ресей
C) Англия
D) Германия
E) Франция
13. Герман империясы құрылды:
A) 1861 ж.
B) 1871 ж.
C) 1869 ж.
D) 1872 ж.
E) 1866 ж.
14. «Найзағай әміршісі» атанған ғалым:
A) Г.Лейбниц
B) А.Беккерель
C) В.Рентген
D) Л.Пастер
E) М.Фарадей
15. Брест бітіміне қол қойылған жыл:
A) 1918 ж. 3 қараша
B) 1918 ж. 3 наурыз
C) 1919 ж. 21 наурыз
D) 1919 ж. 31 шілде
E) 1918 ж. 5 желтоқсан
16. АҚШ президенті Ф.Рузвельттің елді экономикалық дағдарыстан шығару бағдарламасы:
A) «Жеделдету».
B) «Қайта құру».
C) «Жаңа белестер».
D) «Жаңа бағыт».
E) «Зор секіріс».
17. 1921 ж. Монғол Халық партиясын ұйымдастырды:
A) Сухэ-Батор.
B) А.Акуш.
C) Ж.Самбуд.
D) Унгерия.
E) Х.Чойбалсан.
18. Л.И. Брежнев КОКП Орталық Комитетін басқарған жылдар:
A) 1951-1964 жж.
B) 1955-1985 жж.
C) 1961-1980 жж.
D) 1960-1975 жж.
E) 1964-1982 жж.
19. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін Францияда ²уақытша режим² үкіметін басқарған:
A) Де-Голль.
B) Пэтен.
C) Эрико.
D) Франко.
E) Бодальбо.
20. Римдіктер республика ќұрған жыл:
A) Б.з.б. 509 ж.
B) Б.з.б. 1506 ж.
C) Б.з.б. 309 ж.
D) Б.з.б. 750 ж.
E) Б.з.б. 209 ж.
21. ХІХ ғасырда Мысырды шетелдік басқыншылардан құтқарып, мықты мемлекетке айналдырған билеуші:
A) Исмаил.
B) Ибрагим.
C) Саид.
D) Мұхаммед Әли.
E) Аббас.
22. «Қасиетті одақ» актісіне қол қойылған жыл:
A) 1818 ж.
B) 1814 ж.
C) 1815 ж.
D) 1817 ж.
E) 1816 ж.
23. ХІХ ғ. Осман империясының сұлтаны ІІ Махмұдтың мемлекетті басқару ісіне енгізген өзгерістері:
A) Еуропалық үлгідегі министрліктер құрылды
B) Парламенттік басқару жүйесін енгізді
C) Бүкіл аймақтарға өзін-өзі басқару құқығы берілді
D) Жерге жеке меншік құқығы жойылды
E) Дәстүрлі басқару жүйесі нығайтылды
24. Югославиядағы регенттік кезең:
A) 1933-1936 жж.
B) 1935-1939 жж.
C) 1938-1940 жж.
D) 1934-1937 жж.
E) 1936-1938 жж.
25. 1997 жылы Францияда Ж. Ширак үкіметі жүргізген саясат:
A) Экономикада мемлекеттік секторды күшейту.
B) Жекешелендіру.
C) Апартеид.
D) Әлеуметтік қамсыздандыруды кеңейту.
E) Ірі өнеркәсіптерді мемлекеттендіру.
ДҮНИЕ ЖҮЗІ ТАРИХЫ ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ
1. Шалкиіз:
Бір жақсымен дос болсаң, Азбас-тозбас мүлкі етер. Бір жаманмен дос болсаң, …Жімле ғаламға күлкі етер, - деп қандай мәселені қозғағандығын анықтаңыз.
A) Ерлік, бірлік.
B) Ел қорғау.
C) Тыныштық.
D) Сақтық.
E) Достық, жолдастық.
2. Қасым Аманжоловтың өзі «Сыр» деп те атап, жас ұрпақпен ашық сөйлесіп, мақсат-мүддесін, қуаныш-сүйінішін, сенімі мен дүдәмәлін ортаға салып сырласқан өлеңін анықтаңыз.
A) «Өзім туралы»
B) «Дауыл»
C) «Дариға, сол қыз»
D) «Үстімде сұр шинелім»
E) «Мен - табиғат бөбегі»
3. Мұхтар Әуезовтің 1921 ж. жазған алғашқы көркем прозасының басын көрсетіңіз.
A) «Адамдық негізі - әйел».
B) «Оқыған азамат».
C) «Қараш-қараш оқиғасы».
D) «Қорғансыздың күні».
E) «Жуандық».
4. Ғ.Мұстафиннің ’’Қарағанды’’ романының тақырыбы қандай екенін белгілеңіз.
A) Махаббат тақырыбы.
B) Ұжымдастыру тақырыбы.
C) Төңкеріс тақырыбы.
D) Достық тақырыбы.
E) Өндіріс тақырыбы.
5. Төлеген Айбергеновтің туған жылы мен туған жерін белгілеңіз.
A) 1932 жылы Жамбыл облысы, Жуалы ауданында.
B) 1913 жылы Павлодар атырабында.
C) 1911 жылы Қарағанды облысы, Қарқаралы ауданы, Қызыл ауылында.
D) 1937 жылы Қарақалпақ елінің Қоңырат деген жерінде.
E) 1923 жылы Ақтөбе облысы, Шетырғыз ауылында.
6. «Қаһарлы күндер» романының авторын табыңыз.
A) Т.Ахтанов.
B) Ә.Кекілбаев.
C) І.Есенберлин.
D) Ә.Нүрпейісов.
E) Ж.Саин.
7. «Қорқыт ата кітабындағы» «Дерсеханұлы Бұқаш туралы жырда» қандай тақырып сөз болатындығын анықтаңыз.
A) Дін туралы.
B) Қара қойшының өмірі.
C) Шөкілі ханның жорықтары.
D) Қазан бектің ерліктері.
E) Түркі халықтарының анаға деген құрметі.
8. Астарлы, ауыспалы мағынада қолданылған мақал-мәтелді табыңыз.
A) Өнер алды - қызыл тіл.
B) Елін сүйген ер болар.
C) Сабасына қарай піспегі, мұртына қарай іскегі.
D) Дұшпан күлдіріп, дос жылатып айтады.
E) Ағаш тамырымен, адам досымен мықты.
9. Қарабай жарып жібергенде маралдың ішінен не шығатынын анықтаңыз. (’’Қозы Көрпеш-Баян сұлу’’)
A) Егіз қодық.
B) Егіз бота.
C) Егіз бұзау.
D) Егіз лақ.
E) Егіз қозы.
10. Орынбордағы Шекаралық комиссияда тілмаш боп істеген ағартушыны табыңыз.
A) Ш.Уәлиханов.
B) Ы.Алтынсарин.
C) А.Байтұрсынов.
D) М.Дулатов.
E) Ж.Аймауытов.
11. Абайдың пікірлес орыс досын анықтаңыз.
A) Михаэлис.
B) Потанин.
C) Белинский.
D) Веселовский.
E) Березин.
12. Абайдың «шоқпардай», «бүркіттей» деген екі теңеуден басқа түгел эпитеттер арқылы өрнектелген өлеңін табыңыз.
A) «Аттың сыны».
B) «Қыс».
C) «Көзімнің қарасы».
D) «Жаз».
E) «Қансонарда бүркітші шығады аңға».
13. А.Байтұрсыновтың «23 жоқтау» фольклорлық мұрасында қанша уақытты қамтитын жырлар берілгенін белгілеңіз.
A) 1000 жылдық.
B) 500 жылдық.
C) 400 жылдық.
D) 300 жылдық.
E) 100 жылдық.
14. С.Сейфуллиннің зерттеу еңбектері қай салада жазылғанын анықтаңыз.
A) Әдебиет теориясы.
B) Қазақ тілі.
C) Педагогика.
D) Қазақ фольклоры.
E) Психология.
15. Жамбыл Құлмамбет ақынмен қай жылы айтысып, жеңіске жеткенін табыңыз.
A) 1887 ж.
B) 1890 ж.
C) 1881 ж.
D) 1884 ж.
E) 1885 ж.
16. Ғ.Мүсіреповтің «Этнографиялық әңгімесінің» жазылу ерекшелігін табыңыз.
A) Астарлы әзілмен жазылған.
B) Диалогпен жазылған.
C) Суреттеу әдісімен.
D) Сюжетсіз әңгіме.
E) Баяндау әдісімен.
17. ’’Жатқан жері даладай, Екі өркеші баладай’’. Көркемдегіш құралдың қайсысы қолданылғанын табыңыз (Үмбетей жырау).
A) Ассонанс.
B) Ауыстыру.
C) Теңеу.
D) Қолданылмаған, жай сөз.
E) Эпитет.
18. Шумақтағы ұйқастың түрін табыңыз.
Гималайда қуат бар, Қозғалды оны құрауға. Гималайда ұлы от бар, Таянып тұр тұтауға. A) Шалыс.
B) Ерікті.
C) Кезектес.
D) Шұбыртпалы.
E) Қара өлең ұйқасы.
19. М.Мақатаевтың «Аққулар ұйықтағанда» поэмасында анаға аққуларға оқ атқызған күштің не екенін табыңыз.
A) Есі ауысу.
B) Соқыр сенім.
C) Ерлік.
D) Надандық.
E) Аналық махаббат.
20. Әсет Найманбаевтың гуманистік идеясын айрықша танытатын қисса- дастанын белгілеңіз.
A) «Ағаш ат»
B) «Барат қыз»
C) «Француз»
D) «Шеризат»
E) «Үш жетім қыз»
21. Мына өлең жолдары Шәкәрім Құдайбердіұлының қай өлеңінен алынғанын белгілеңіз.
«Еңбекке шыда ебін тап та, Сабырдың түбі – сары алтын…» A) «Жас өтті тынымсыз».
B) «Мал жимақ».
C) «Шын сырым».
D) «Анадан алғаш туғанымда».
E) «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек».
22. Ж.Аймауытовтың ²Ақбілек² романындағы әсем суреттелген қазақ өлкесін табыңыз.
A) Баянауыл, Қарқаралы.
B) Сандықтас, Аягөз.
C) Жетісу, Балқаш.
D) Алтай, Марқакөл.
E) Көкшетау, Бурабай.
23. Б.Майлиннің Қостанайға барып, жаңадан шығарған газетінің атын табыңыз.
A) «Сана».
B) «Садақ».
C) «Қызыл Қазақстан».
D) «Ауыл».
E) «Еңбекші қазақ».
24. М.Әуезовтің ²Абай жолы² эпопеясын оқығандағы әсерінен өзінің қалай қазақ болып кеткенін білмей қалғанын жазған жазушыны белгілеңіз.
A) Б.Матип.
B) Л.Арагон.
C) Г.Бельгер.
D) Ш.Айтматов.
E) К.Федин.
25. «Сұлушаш» поэмасында тереңірек суреттелген негізгі мәселені табыңыз.
A) Өмір мәні.
B) Әлдінің озбырлығы.
C) Тылсым табиғат ерекшелігі.
D) Табиғат пен адамның байланысы.
E) Адамдардың бас бостандығының жоқтығы.
