2013 жылғы 17 мамырдағы №499 қаулысымен

жүктеу/скачать 18,55 Kb.

Дата	18.06.2023
өлшемі	18,55 Kb.
	#102070

2013 жылғы 17 мамырдағы №499 қаулысымен
(2009 ж.16 наурыздағы БҒМ №4-02-4/450 хаты)
Тьюторлық қолдау

Ерекше білім беруге қажеттіліктері бар оқушыларды жалпы білім беру ұйымына қосу мүмкіндіктері (түрлері) білім беру жүйесінің қолданыстағы нормативтік құжаттарымен бекітілген. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 17 мамырдағы №499 қаулысымен бекітілген жалпы білім беру ұйымдары (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта) қызметінiң үлгілік қағидаларының 18-тармағында белгіленген: Даму мүмкіндігі шектеулі балаларға кіріктірілген (инклюзивті) білім беруді ұйымдастыру туралы әдістемелік ұсынымдарға сәйкес (2009 ж.16 наурыздағы БҒМ №4-02-4/450 хаты) білім беруге ерекше қажеттіліктері бар балалардың жалпы білім беру процесіне ішінара интеграциялануын арнайы сыныптар жүзеге асырады . Осы санаттағы оқушылар үшін арнайы ыныптардың негізгі функциясы, олардың танымдық қабілеттері мен ерекше қажеттіліктеріне сәйкес, тұрғылықты жерi бойынша өзінің білім алу құқығын асыру болып табылады. естімейтін балаларға арналған - 8 адамнан артық емес;
нашар еститін және кейіннен естімей қалған балаларға арналған – 10 адамнан артық емес;
зағип балаларға арналған - 8 адамнан артық емес;
көзі нашар көретін және кейін келе көрмей қалған балаларға арналған –12 адамнан аспайтын;
сөйлеу тілінің ауыр бұзылыстары бар балаларға арналған – 12 адамнан аспайтын;
тірек-қозғалыс аппараты бұзылған балаларға арналған – 12 адамнанаспайтын;
психикалық дамуы тежелген балаларға арналған – 12 адамнан артық
жеңіл ақыл-ой кемістігі бар балаларға арналған – 12 адамнан артық
орташа ақыл-ой кемістігі бар балаларға арналған – 6 адамнан артық емес
Қалыпты сыныпта оқыту- танымдық қабілеттері сақталған оқушыларға арналған. Олар үшін арнайы білім беру бағдарламаларының қажеттілігі жоқ, тек мұғалімнің жеке көмегі керек болуы мүмкін. Осы сыныпқа ерекше қажеттіліктері бар 1-2 оқушыны оқытуға болады.
Тьюторлық қолдау – оқушының танымдық қызығушылығын дамыту мен ынталандырудың тиімді құралы.
Тьюторлық сүйемелдеу оқушының тьютормен өзара әрекетінің негізгі формасының білім беру технологиясы ретінде жиі жеке кездесулері ретіндегі ұзақ жеке жұмысын қарастырады.

ЕБҚБ санаттары	сипаттама	ерекшелігі	Тьютор сүйемелдеу
Естімейтін, нашар еститін, кейіннен естімей қалған оқушылар	Бұл есту күйі арнайы апаратсыз баланың сөзді қабылдауына мүмкіндік бермейді. Естімеуі немесе нашар естуі баланы ең маңызды ақпарат көзінен айырады, әсiресе егер ол ерте жаста естуден айырылса сөйлеу психикалық дамуының тежелуіне әкеледі.	Нашар еститін балалардың естімейтін балалардан айырмашылығы қалдық есту мүмкіндігін оқу процесінде қоршаған ортаны тану және адамдармен қарым-қатынаста жеткілікті деңгейде тиімді пайдалануы мүмкін.
Көрмейтін және нашар көретін балаларды	Практикалық зағиптық (қалдық көруі бар) кәдімгі түзету құралдарын (көзілдірік ) қолдануда көру ұшқырлығы жарықты сезінуі 0,05 сипатталады. Тотальді көрмейтіндер қалдық көруі бар (нашар көретіндер) Брайл жүйесі бойынша жазатын және оқитын балалар. Қалдық көруі кеңістікте бағдарлауға және дыбысты естуі арқылы қабылдауға көмек береді.	Көрмейтін (зағиптар) деп көру көмегі арқылы зат формасының сұлбасы мен жарықты сезінуді қабылдау мүмкіндігі толықтай жоқ балалар есептеледі. Мұндай екі көзінен толық айрылу (тотальді) болып саналады. Бұлардың қатарына көру аймағы 10% көретіндер де жатады.
Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған балалар	«Тірек-қозғалыс аппаратының бұзылуы» (ТҚАБ) ұғымы жинақтамалық сипатқа ие және өзінің құрамына органикалық орталықты немесе шеткері пайда болған қимыл-қозғалыстық бұзылуды қамтиды.	Психикалық дамудың тежелуі ойлау қызметі қалыптасуының артта қалуында, түрлі психикалық дамымауында, астениялық жағдайлардың айқын байқалуында көрініс табады.
Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар балалар	Сөйлеу тілінің жалпы дамымауы (СТЖД) балаларда сөйлеу барлық: фонетикалық, фонематикалық және лексика- грамматикалық компоненттерінің қалыптасуының бұзылуымен сипатталады.	Мектепке дейінгі жаста сөйлеу тілі дамуының кеш басталауы, сөйлеу тілі дамуының тежелуі, жас ерекшелігіне сәйкес келмейтін шектеулі сөз қоры, тілдік грамматикалық құрылымы қалыптасуының бұзылуы, дыбыстарды айтудың және фонематикалық қабылдаудың бұзылуы
Психикалық дамуы тежелген балаларды	«Психикалық дамудың тежелуі» (ПДТ) ұғымы орталық жүйке жүйесі аздап органикалық немесе функционалды бұзылған, сондай-ақ ұзақ уақыт депривацияға (қолайсыз әлеуметтік ортада) ұшыраған балалар	ПДТ балаларда танымдық қызығушылығының жеткіліксіз көрінуі жадысының бұзылуы, есту және көру түйсігінің жетіспеушілігі, нашар қозғалуымен үйлеседі. Қол буындары жабыстыру, сурет салу, құрастыру, жазу әрекетінің нәтижесіне теріс ықпал етеді.
Ақыл-ой кемістігі бар балалар	Ақыл-ой кемістігі бар балалардың санатына бас ми қабығының диффузды органикалық зақымдануы салдарынан танымдық іс-әрекетінің және эмоционалдық-ерік өрісінің тұрақты бұзылуы бар балалар жатады.	Ақыл-ой кемістігі бар оқушылардың ерекшелігі – жоғары психикалық функцияларынының, мінез-құлқы мен іс-әрекеттерін реттеуінің бұзылуы болып табылады. Ең алдымен, танымдық процестер зардап шегеді: түйсік, қабылдау, ес, ойлау, қиял, сөйлеу, зейін. Эмоционалдық-ерік өрісінің, моторикасының және жалпы адамның бұзылуы байқалады.

жүктеу/скачать 18,55 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: