28 маусымындағы шешімімен баспаға ұсынылды


Кітапханалар халыққа екі түрлі қызмет көрсетеді



Pdf көрінісі
бет160/176
Дата30.09.2024
өлшемі2,13 Mb.
#146196
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   176
Байланысты:
9e6c0eda3dd9ea94e26c2b2470b9a301

Кітапханалар халыққа екі түрлі қызмет көрсетеді: 

Кітапханалықабономент. Белгілі бір уқытқа кітапты үйге алып оқуға 
мүмкіншілік береді. 

Келесі жағдайда оқырман кітапті тек оқу залында пайдалана. 

Кейбір кітапханада тек абономнт қана,кейбірінде тек оқу залы бар. Ал 
көпшілігінде екеуі де бар. 

Оқырман жиі пайдаланатын кітаптар ашық сөрелерде тұрады. 

Әлбетте кітаптың басым көпшілігі сақтау қорында орналасқан. Оларды 
тек тапсырыс беріп алуға болады. 

Кітапханаларда сирек кездесетін кітаптар, қолжазбалар немесе 
мемлекеттік құпия сақталған кітаптар болуы мүмкін Олармен танысу үшін 
арнаулы рұқсат. 
Кітапхана кез келген мемлекеттің рухан өмірінің деңгейі. Кітапханасы көп
халқының басым көпшілігі соның оқырманы болған елдің келешегі бар. Ондай 
ел өркениеттілердің қатарында. Орыстың көрнекті мәденит қайраткеріДмитрий 
Лихачевбылай деген екен «
Если в результате какой-нибудь разрушительной 
катастрофы с лица земли исчезнут все центры образования и культуры, если 
на свете не останется ничего, кроме библиотек – у мира и человечества будет 
возможность возродиться» 
Тарихы.
Алғашқы кітапханалар көне шығыс елдерінде пайда болды. Бірінші 
кітапхана деп біз Вавилонның Ниппур қаласында табылған қышқа жазылған 
жазуларды айтамыз. Олардың жасы шамамен 4 жарым мың жыл. 
Фив қаламсының маңында табылған бейіттеб.э.д.XVIII–XVII ғасырларға 
жататын жәшікке салынған 20 мың папирус табылған.Ғалымдардың айтуынша 
олар Жаңа патшалық заманында ел билеген Екінші Рамзесс жинаған. 
Ең белгілі көне шығыс кітапханасының негізін салушы б.э.д. VІІ ғасырда өмір 
сүрген Ассирия патшасы Ашшурбанипал. Мұндағы қыш тақтайшалардың 
көпшілігі заң ақпараттарына арналған. 
Көне Грекия елінде алғашқы кітапхана б.э.д. ІV ғасырда ашылған.Антика 
заманының ең ірі кітапханасы б.э.д.ІІІ ғасырда Птолемей I негізін 
қаланғанАлександрия кітапханасы. Кітапхана сол жердегі музейдің бір бөлігі 


153 
болып саналды.Музейдің құрамына қонақтар дем алатын бөлмелер, оқу 
бөлмесі, асхана, ботаникалық және зоологиялық бақ,обсерватория кірді. 
Кейінде медицина және астрономия құрал-жабдықтары, жануарлардың 
тұрыптары,статуя және бюст сяқты оқу процесіне қажетті заттарды қойды. 
Кітапханада 200 мыңға жақын папирус қолжазбалары және (антикалық 
авторлардың шығармалары) 700 мың дана құжаттар сақталды. Музей 
жәнеАлександрия кітапханасының біраз бөлігі б.э. 270 жылдары жойылып 
кетті. 
Ортағасырлық 
Еуропада 
кітаптар 
көбіне 
моностырларда 
жи-
нақталды.АвстриадағыәулиеФлорианмонастырында,30 мыңға жақын кітап 
бар.Олардың 
жанында 
қолжазбалардың 
көшірмесін 
жасайтын 
шеберханаларыболды.Оны скрипто́рий (лат. Sсriptorium от scriptor жазушы, 
көшіруші деген мағынаны білдіреді) деп атады. Осындай шеберханалары VI–
VII ғасырларда пайда болған. Онда христиан дінінің қасиетті кітаптары,кейбір 
шіркеу қызметкерлерініңжәне антикалық авторлардың шығармалары көшірілді. 
Қайта өрлеу заманында грек және латын тілінде жазылған кітаптарға деген 
қызығушылық артты. Сондықтан қолжазбалардың баға жетпес құндылығына 
байланысты болады шынжырлап сақтауға мәжбүрлік 
Кітап басу өнері екі жерде пайда болды. Алдымен Қытайда б.э. 581 жылы, 
кейін, Орта ғасырда Еуропада.Ио́ганн Гу́ттенберг 1440-жылдардың орта 
шенінде қозғалмалы литер арқылы кітап басу өнерін меңгерді.Әлбетте бұл 
құбылыс Әлем халықтарының рухани әлемінің өркендеуіне зор әсерін 
тигізді.Енді кітапханалар архивтен өзгеше жаңа кітап қорымен


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   176




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет