29 шілде 29 шілде қоян жылы, 2011


-  Я  окончил  профтехлицей  № 19 в



Pdf көрінісі
бет4/7
Дата08.01.2017
өлшемі4,37 Mb.
#1454
1   2   3   4   5   6   7

-  Я  окончил  профтехлицей  № 19 в 

Аксу. На каких условиях могу посту-

пить в ПГУ?

-  Вам  в  срочном  порядке  нужно  сда-

вать  документы  для  комплексного  те-

стирования, после которого вы получи-

те шанс обучаться в бакалавриате.

* * *

В ходе конференции Е. Арын ответил 

и на вопрсы журналистов.

-  Ерлан  Мухтарович,  Павлодар-

ский  государственный  университет 

имени С. Торайгырова не нуждается 

в  особом  представлении  читателям 

«Звезды Прииртышья». Поделитесь, 

пожалуйста,  планами  вашего  кол-

лектива  на  ближайшее  будущее.  Не 

готовит ли вуз какой-нибудь подарок 

к двадцатилетию независимости Ка-

захстана?

-  Прежде  всего  мы  ставим  задачу 

признания  международной  аккреди-

тации  университета:  ряд  специаль-

ностей  уже  получил  такую  аккредита-

цию,  и  их  список  расширяется.  Кроме 

того,  мы  намерены  дальше  укреплять 

материально-техническую  базу  вуза. 

В  следующем  году  планируется  стро-

ительство  большого  студенческого 

кампуса  современного  технологиче-

ского  парка,  в  котором  будут  разра-

батываться  инновационные  проекты. 

Также  планируется  открыть  три  обра-

зовательных центра. Кроме центра Ин-

ститут Конфуция, о котором я уже ска-

зал,  это  будет  казахстано-германский 

- по эмбриональной трансплантологии 

и  центр,  который  будет  работать  над 

вопросами  «зелёной  энергетики»  и 

энергосбережения совместно с Респу-

бликой  Корея.  Значительно  увеличит-

ся  пул  иностранных  преподавателей, 

которые  будут  работать  в  ПГУ  имени 

С. Торайгырова. Есть и другие новше-

ства.


Мы  планируем  развивать  парк  ин-

тересных  проектов  студентов  и  пре-

подавателей ПГУ, в том числе интел-

лектуальных,  по  информационным 

технологиям, выпускать современные 

книги,  открывать  лаборатории.  Со-

бираемся  открыть  музей  отделения 

журналистики. Думаю, мы дойдём до 

того,  что  в  конце  учебного  года  сту-

денты  этой  специальности  будут  по-

лучать в пользование фотоаппараты, 

лэптопы  (персональные  переносные 

компьютеры)  и  другую  технику,  что-

бы  уверенно  работать  с  ней.  Кроме 

того, есть возможность договориться 

с  Московским  государственным  уни-

верситетом  имени  М.  Ломоносова  о 

том,  чтобы  учащиеся  журфака  при 

финансировании  ПГУ  проходили  там 

стажировку,  бывали  в  этом  знамени-

том российском вузе. Мы также гото-

вы  профинансировать  деятельность 

ассоциации  выпускников  факультета 

журналистики  ПГУ.  В  КазНУ  имени 

аль-Фараби  такая  ассоциация  уже 

работает. Почему бы не создать её в 

нашем университете?

В  честь  двадцатилетия  независи-

мости Казахстана мы хотим запустить 

программу  под  названием  «Пятью 

двадцать».  По  этой  программе  учё-

ный  совет,  преподаватели,  студенты 

будут  работать  по 20 различным  от-

раслевым  направлениям,  в  каждом 

из которых должно быть по пять круп-

ных достижений: кто-то стал доктором 

наук,  кто-то  выпустил  первоклассную 

монографию и так далее. Кроме того, 

мы имеем программы среднесрочного 

и долгосрочного развития на ближай-

шие десять лет и работаем в соответ-

ствии с ними.



М. РАХИМЖАНОВА.

ПГУ: КУРС НА ИННОВАЦИИ

Всего  во  время  интернет-конференции  Е.  Арын  было  задано  40 

Всего  во  время  интернет-конференции  Е.  Арын  было  задано 40 

вопросов,  но  они  продолжали  поступать  и  после  этой  встречи. 

вопросов,  но  они  продолжали  поступать  и  после  этой  встречи. 

Страницу  интернет-портала  «Аймақ  айнасы»  с  первого  по  ше-

Страницу  интернет-портала  «Аймақ  айнасы»  с  первого  по  ше-

стое  июля  -  в  период  поступления  вопросов  ректору  -  посетили 

стое  июля - в  период  поступления  вопросов  ректору - посетили 

свыше 4300 человек, в том числе более 3700 казахстанцев. С ходом 

свыше 4300 человек, в том числе более 3700 казахстанцев. С ходом 

интернет-конференции ознакомились читатели из России, Белару-

интернет-конференции ознакомились читатели из России, Белару-

си, Азербайджана, Армении, Узбекистана, Кыргызстана, а также из 

си, Азербайджана, Армении, Узбекистана, Кыргызстана, а также из 

других стран Европы, Азии и из Северной Америки.

других стран Европы, Азии и из Северной Америки.


№ 7 (129) 

шілде, қоян жылы 2011

6

САРБАЛАЕВ Жақсыбай 

Тұрсынұлы – филология 

ғылымдарының кандидаты, 

профессор, гуманитарлық-

педагогикалық факультеттің де-

каны. «ҚР мəдениет қайраткері», 

«ҚР жоғары білім беру іссінің 

құрметті қызметкері», «ҚР білім 

жəне ғылым құрмет грамотасы»

Факультет тынысы

Факультет тынысы

-  Жақсыбай  Тұрсынұлы,  факуль-

теттің  құрылған  жылы,  тарихына 

қысқаша тоқтала кетсеңіз...

- Біздің факультет 2004 жылы бірінші 

сəуірде  Ерлан  Мұхтарұлының  баста-

масымен, «Филология,  журналистика 

жəне  өнер  факультеті»  деген  атаумен 

құрылды.  Басында  қиындықтар  бол-

ды  əрине.  Қазір  оның  барлығы  артта 

қалды. Факультет төрт аяғына тік тұр ды 

деп айта аламын. 2008 жылы факультет 

Шет  тілі  факультетімен  бірікті.  Бүгінгі 

таңда факультетте тоғыз кафедра бар. 

Олар: «Қазақ  филологиясы», «Орыс 

филологиясы», «Журналистика  жəне 

кітапханатану», «Психология  жəне  пе-

дагогика», «Орындаушылық 

өнер», 


«Аударма  теориясы  мен  практикасы», 

«Шет  тіл де рі нің  практикалық  курсы», 

«Қа зақ  тілі»  кафедралары.  Штатта 166 

мұғалім  жұмыс  істейді.  Университет-

тегі  мұға лімдердің  саны  жөнінен  ең 

үлкен  факультет  болып  табыла-

ды. 2011 жылы  факультет  атауы 

«Гуманитарлық-педагогикалық фа-

культет»  деген  атауға  өзгертілді. 

Неге десеңіз, жарнамалық сипатқа 

ие  болу  керек.  Бізде  «Филология, 

журналистика  жəне  өнер»  деген-

де,  педагогикалық  маман дықтар 

көрінбей  қалады.  Сондықтан  да 

«гуманитарлық-педагогикалық» 

дегенде,  бүкіл  мамандықтарды 

қамтиды.  Бұл  біздің  ұжымның 

ынтасымен  кө терілді,  барлығы 

факультет  кеңесінде  ақылдасып, 

шешілді.  



-  Факультетте  қай  маман 

түрлерін даярлайсыздар?

- Біздің факультет аты айтып 

тұрғандай  гумани тарлық  жəне 

педаго ги калық  мамандықтар-

ды  даяр лайды.  Аудармашы, 

журналист, ұстаз, кітапханашы, 

филолог,  окытушы  сияқты  ма-

ман түрлері. 



- Оқытушылар құрамы қандай?

Біздің 



факультеттің 

барлық 


профессор-оқытушылар  құ рамы  ғы-

лыми  зерттеу  жұмыс тарымен  айна-

лысады.  Биыл ғы  жылы  факультеттің 

профес сор-оқытушылар 

құрамымен 

8  монография, 18 оқулық,  шетелдік 

баспада 24 мақала,  Халықаралық, 

Республикалық, 

аймақтық 

конфе-


ренцияларда 300 ғылыми  басылым-

дар,  сонымен  бірге  алыс  жəне  жақын 

шетелдердегі  білім  саласын  бақылау 

Комитеті  ұсынған  ғылыми  журнал-

дарда,  мəселен, «Білім  əлемінде» 

(Алматы), «Ізденіс» (Алматы), «Ұлт 

тағылымы» (Алматы), «ПГУ  Хабаршы-

сы» (Павлодар), «Вестник ЕАГИ» (Аста-

на), «НГПУ Хабаршысы» (Новосибирск, 

Ресей),  «Федерация» (Мəскеу), «По-

иск» (Алматы) , «Əл-Фараби  атындағы 

ҚазҰУ  Хабаршысы» (Алматы)  сынды 

журналдардағы  ғылыми  мақалаларын 

айтуға болады. 

Біздің  профессор-оқытушы лар  құ-

рамы жыл сайын өзінің кəсіби, ғылыми 

деңгейін  жоғарылатады.  Халықаралық 

конференциялар мен семинарлар бары-

сында  факультет  оқытушылары,  аспи-

ранттар,  магистранттар  жəне  студент-

тер  арқылы  халы қаралық  серіктестік 

жүзеге  асырылады.  Біздің  универси-

тет  Мəскеудегі  А.С.Пушкин  атындағы 

мемлекеттік  орыс  тілі  институтымен, 

Ресей  мем лекеттік  гуманитарлық  уни-

вер ситетімен, 

Германия да ғы 

Гёте 


атындағы  институтымен,  Ф.М.  До-

стоевский 

атындағы 

Омбы 


мем-

лекеттік  педагогикалық  уни вер ситеті-

мен  тығыз  байланыста.  Ака демиялық 

серіктестік 

аясында 

Франциядағы 

КОНКОР  Халықаралық  Академиясы-

мен,  Чехиядағы  Білімді  дамытудың 

Халықаралық  Ассоциациясымен,  Оң-

түстік  Каролина  универ ситеттерімен 

шарт жасасқан. 

Университет  ішіндегі  өткен  жары-

ста  ф.ғ.д.,  профессор  Н.Қ.  Жүспов 

«ЖОО  үздік  оқы тушысы»  атанды.  Ал 

республикалық  оқытушылар  жарысын-

да  2010 жылы «ЖОО үздік оқытушысы» 

атанған  оқытушылар:  т.ғ.д.,  профессор 

Қ.М.  Алдабергенов,  ф.ғ.д.,  профессор 

Н.Қ. Жүсіпов, доцент М.К. Акошева «Ең 

үздік  профессор»  болып  Н.Қ.  Жүсіпов 

атанды. 

Университеттің 50-жылдық  мерей-

тойына  орай  факуль теттің  профессор-

оқытушылар 

құрамы 

С.Торайғыров 



атында ғы  Алтын  төс  белгісімен  ма-

рапатталды:  Н.Э.  Пфейфер,  Е.И.  Бур-

дина,  К.М.  Кертаева,  Е.Ө.  Жұматаева, 

Н.С.  Шадрин,  Р.К.  Ержанова,  К.С.  Иси-

нова, А.Ф. Зейнулина, Г.К. Кенжебалина, 

Ж.Т. Сарбалаев, К.Н. Булатбаева, А.К. Ка-

ирбаева,  Г.Х.  Демесинова,  Қ.М.  Алда-

бергенов жəне тағы басқалары.

2010  жылы  білімге  қосқан  сүбелі 

үлесі  үшін  А.Ф.  Зейнулина  «Қазақстан 

Республикасының  білім  беру  ісінің 

құрметті  қызметкері»  атты  марапат-

пен, «Мемлекеттік  тілдің  əлеу меттік-

коммуникативтік 

кеңіс тіктегі 

рөлін 


арттырудағы  еңбегі  үшін»  атты  мара-

паттау қағазымен марапатталды.  

2010  жылы  «Павлодар  облысындағы 

тіл  саясаты:  аймақтық  жүзеге  асы-

ру»  атты  Республикалық  ғылыми-

практикалық 

конференцияда 

«ҚР 


Мəдениет  министрлігі  Тіл  комитетінің  

мемлекеттік тіл саясатын жүзеге асыру 

барысындағы  жетістігі  үшін»  атты  ма-

рапаттау  қағазымен  К.Х.  Текжанов  ма-

рапатталды. Профессор Жүсіп Қуандық 

Па зылұлы 2010 жылы  Астананың 10 

жылдығына орай төс белгі алды. 

-  Студенттердің  ғылым ға  тар-

тылуы қандай дең гейде? 

Студенттердің 



оқу 

процесін 

ғылыммен  байланыстырмаса  болмай-

ды. Ғылымға бі рін ші курстан бастап тар-

тамыз.  Курстық  жұмысты  жазады,  со-

дан ол дипломдық жұмысқа жалғасады. 

Түрлі  республикалық,  халықаралық 

деңгейдегі 

ғылыми 

жарыстарға 



қатыстырамыз.  

Факультетте  «Мəшһүртану», «Сөз 

құдіреті», «Жас аудармашы», «Лингва», 

«Мнемотехника», «Непереводимое в пе-

реводе», «Компьютерная машинопись» 

сынды  ғылыми  үйірмелер  өз  жұмысын 

атқаруда.  Психология  жəне  педагогика 

кафедрасында  «Жеңіс  баспалдағы» 

атты 

студенттік 



қауымдастығы, 

əлеуметтік жұмыскерлердің «Ақ жүрек» 

атты волонтерлік студенттік қозғалысы 

бар.   


-  Факультеттің  бүгінгі  күнге 

дейінгі жетістіктері?

-  Соңғы  жылдары  біздің  факультет 

жақсы көрсеткіштерге қол жеткізіп жүр. 

2010 жылы желтоқсан айында «журнали-

стика» кафедрасында оқып жүрген жур-

301 тобының студенттері «SMS+» редак-

торы  Қ.Танабас  Ноғайсібір  қаласында 

өткен  халықаралық  «Алтын  бұлғын» 

жарысына  барып, «Достық  көпірі»  но-

минациясы  бойынша  «Алтын  бұлғын» 

мүсіншесін жеңіп алды. Биылғы жылдың 

табысы  да  қомақты.  Бəрімізге  үлкен 

қуаныш  əкелді.  Біздің  факультетіміздің 

студенттері  зор  та бысқа  қол  жеткізді. 

Еліміздің  бірқатар  қалаларында  кезек-

кезек  өткі зілген  республикалық  олим-

пиадада 

студенттер 

дүркін-дүркін 

жеңіске жетіп, тек жүлделі орындардан 

көрінді.  Мəселен,  Елордамыз  Астана 

қаласындағы  Лев  Гумилев  атындағы 

Еуразия  ұлттық  университетінде  өткен 

республикалық  олимпиада  барысында 

біздің орыс филологиясының команда-

сы бірінші орынды жүлделеді. Ал қазақ 

филологиясының  студенттері  болса, 

академик  Е.А.  Бөкетов  атындағы  Қа-

рағанды  мемлекеттік  универ ситетінде 

өткен олимпиададан екінші орын алды. 

Тап  сондай  көрсеткішке  əлеуметтік 

жұмыс  мамандығының  студенттері  де 

қол жеткізген еді. Абылай хан атындағы 

халықаралық  қатынастар  жəне  əлем 

тілдері университетінде шет тілі фило-

логиясы  үшінші  орынды  жеңіп  алды. 

Ал  университетіміздің  журналистика 

кафедрасының  студенттері  болса,  Əл-

Фараби  атындағы  Қазақ  ұлттық  уни-

вер ситетінде  өткізілген  олимпиадада 

үшінші орын алды. Жекелеген сындар-

да «қазақ филологиясы» тобының төр-

тін ші  курс  студенті  А.  Абышева  бірінші 

орынның, «журналистика»  мамандығы 

бойынша 

төртінші 

курс 

сту денті 



А. Мұқышев жеңімпаздар атанды.

Біздің  студенттеріміз  түрлі  рес-

публикалық,  халықаралық  кон ферен-

цияларға,  түрлі  медиа  мектептерге, 

форумдарға  қатысады. «Work and 

travel USA» бағдарламасы  аясында 

шетелдерге  барып  жатады.  Сонымен 

бірге  студенттеріміз  университеттің 

қоғамдық  өмі ріне  белсене  қатысып, 

үздік  оқуларымен,  ғылыми  жобалары-

мен көзге көрініп, Мəшһүр Жүсіп Көпеев, 

А.Бектұров,  С.Торайғыров,  Əл-Фараби 

атын дағы  атаулы  стипендияларды,  ҚР 

Президентті  атындағы  стипендиялар-

ды же ңіп алып жүр. Бұл біз үшін, əрине, 

үлкен жетістік.  



-  Оқу  бітіргендердің  жұ мыспен 

қамтылуы қалай?

Жұмысқа 



орналасуы 

жақ сы. 


100  пайыз  деуге  болады.  Біз дің 

мамандықтардың  барлығы  қазіргі  кез-

де  сұранысқа  ие.  Біздің  факультетті 

бітірген  студенттердің  барлығы  қазір 

Павлодар  облысының  білім  беру 

ұяларында  ұстаз  болып,  оқушыларға 

дəріс беруде. Аудармашыларымыз бол-

са, ірі фирмаларда, шетелдік компания-

ларда аудармашы болып жұмыс істейді. 

Қазақстанның  шетелдермен  қатынасы 

күн нен-күнге  дамып  келе  жатыр  ғой. 

Қазақстан  қазіргі  кезде  инвестицияға 

дүние жүзіндегі қолайлы ел. Сондықтан 

да 


қазір 

əлемнің 


кəсіпкерлері, 

бизнесмендері  фирма,  компаниялар 

құрып  жатыр.  Сонда  аудармашылар 

өте  қажет.  Біздің  факультетте  «журна-

листиканы» тəмамдаған студенттеріміз 

«Хабар», «31 арна» «Қазақстан»  сын-

ды  республикалық  телеарналарда, 

республикалық,  облыстық,  қалалық 

газет-журналдарда  жұмыс  істеп  жүр. 

Сұраныс  көп.  Бүгінгі  күнге  дейін  істеп 

жатқан  жерлерінен  жақсы  лебіздер 

келіп жатыр. Сенім биігінен шыға біледі 

деген ойдамыз.     

- Жастардың кітап оқу дағдарысы 

жайында сіздің пікіріңіз?

- Əрине маған əріптестерім ренжімей-

ақ  қойсын.  Бірақ  əр  нəрсеге  шындық 

көзбен қарау керек. Əр заманның өзінің 

ұраны болды. Мысалы 30-40 жылдары 

қазақ  қоғамында  теледидар,  кинотеат-

рлар деген болған жоқ. Қазір қоғам алға 

дамып бара жатыр ғой. Өнердің де жаңа 

түрлері пайда бола береді. Бізде театр 

ғана  өмірлік  деп  ойлаймын.  Өмірлік 

екені  рас.  Бірақ  қазір  театр  салғанда 

1000-2000  орындық  саламыз.  Ал  Лат-

вия,  Эстонияда,  Батыс  елдерінде  те-

атр белгілі бір халыққа ғана салынады. 

Кімнің өзі жақсы көреді. Біз қазір «ана-

ны  да 2000-3000 адам  көрсін!»  деген 

баяғы  заманнан  өттік  деп  ойлаймын. 

Сондықтан  да  болашақ  театрлардың 

залы 300-400 орындардан  аспау  ке-

рек.  Кітап  оқуды  айт сақ,  Шыңғыс 

Айтматовтың «əдебиеттің заманы өтті» 

деген  сөзі  бар.  Өйткені  қазіргі  заман 

ғаламданудың,  ғылым  мен  техниканың 

өрістеген  заманы,  компьютердің  зама-

ны ғой. Өйткені халықтың қазір ұзақ-ұзақ 

романдарды оқып отыратын уақыты да 

жоқ.  Сондықтан  шетелдің  романдарын 

қарасаңыздар, 200 беттен  аспайды. 

«Бірінші  том,  екінші  том,  үшінші  том» 

деген заман өтті деп ойлаймын. Өйткені 

қазір уақыт басқа, заман басқа.   

-  Əңгімеңізге  рахмет,  жемісті 

еңбек тілеймін!

 

Сұхбаттасқан: 



Салтанат НЫСАНБЕКОВА

БИЫЛҒЫ ЖЫЛДЫҢ 

БИЫЛҒЫ ЖЫЛДЫҢ 

ТАБЫСЫ ДА ҚОМАҚТЫ

Университеттің

інен  ең 

аб

ау



фа

лд

тқ



ия

ен

ар



а

 

ы 



ып

ан

ң

ыла-



уы

а-

ді.



қа

я, 


н-

р



н 

Газетіміздің  кейінгі  сандарында  оқу  ордамыздағы  әр  факультеттің  тыныс  тіршілігін  оқырман 

Газетіміздің  кейінгі  сандарында  оқу  ордамыздағы  әр  факультеттің  тыныс  тіршілігін  оқырман 

қауымға таныстырып отыруды алдымызға үлкен мақсаттарымыздың бірі етіп алған болатынбыз. Сол 

қауымға таныстырып отыруды алдымызға үлкен мақсаттарымыздың бірі етіп алған болатынбыз. Сол 

үрдістің аясында біздің назарымызға түскен студенттерінің білімге деген құлшынысы зор әр кезде биік 

үрдістің аясында біздің назарымызға түскен студенттерінің білімге деген құлшынысы зор әр кезде биік 

белестерді бағындырып жүрген гуманитарлық-педагогикалық факультетті болды. 

белестерді бағындырып жүрген гуманитарлық-педагогикалық факультетті болды. 


№ 7 (129) 

шілде, қоян жылы 2011

7

Тағзым

Тағзым

С.Торайғыров 

атындағы 

ПМУ 


басшылығын  мен  «Нұр  Отан»  ХДП-

ның  бірлесіп  ұйымдастыруымен  қара 

шаңырағымыздың  студент  жастары 

мен  оқытушы  құрамдарына  биыл  да 

үлкен  сый  тағайындалды.  Ол  киелі 

Шығыс  жеріне 2 күндік  тегін  сапар. 

Ауқымы  кең,  мағынасы  зор,  келер 

ұрпаққа берер тəрбиесі үлкен шараның 

басы  –қасында  болып, «Өлкетану 

-2011» экспедициясын ерекше қызықты 

етіп өткізуге бар мүмкіндігін салған оқу 

ордамыздың  мұражай  орталығының 

директоры  Г.Рақымжанова  мен  сол 

орталықтың барлық қызметкерлері.  

Жыл  сайын  студенттерге  ата  тари-

хын  таныстыру  жолында,  еліміздің 

өзге жерлерінің сырымен қанықтыруға 

бағытталған  үлкен  жоба  биыл  да 

өз  жалғасын  тапты.  Осымен 11 рет 

ұйымдастырылып  отырған  өлкетану 

бағдарламасының  ауқымы  өзгеріп, 

олардың  құрамының  басым  бөлігін 

оқытушылар 

мен 


университеттің 

қызметкерлері  құрады.  Шілденің  

4-5  жұлдызы  аралығында  тарихтың 

сан  түрін  жотасы  мен  шыңында, 

тастары 

мен 


нуында 

жасырған 

Абай, 

Шəкəрім, 



Мұхтар 

сында 


алыптардың  құт  мекені  болған  Се-

мей  жеріне  университетімізден 50 

-ге  жуық  адам  экспедицияға  жолға 

шықты.  Экспедицияның  мақсаты 

қатысушылардың  танымына  Абайдың 

туған  өлкесінің  қадір-қасиетін  сіңіріп, 

Шығыс  Қазақстан  облысының  та-

рихы,  этнологиясы  мен  мəдениеті 

бойынша  білімдерін  кеңінен  таныта 

отырып,  тарихи  мəдени  мұраларды 

зерттеп  қазақстандық  патриотизмді 

қалыптастыру. 

Біздің 

экспананттарға 



шілденің 

шіліңгір ыстығы мен жолдың ауырлығы  

да  кедергі  бола  алмады.  Көтеріңкі 

көңіл  күй,  білсем,  көрсем,  тарихына 

тереңінен  бойласам,  бұл  өлкенің  мен 

білмейтін  қырларына  бойласам  деген 

ойлары мен мақсаттары əрқайсысының 

жүрегінде жалындап жанарында тарих 

тұнған өлкенің сұлулығы тербелді.

КӨЗБЕН КӨРГЕН ЗОР БАҚЫТ

КӨЗБЕН КӨРГЕН ЗОР БАҚЫТ

Өзінің алған бағытымен жол таратқан 

жолаушыларды  Семей  қаласына  кіре 

бере  университетіміздің  мұражай  ди-

ректоры Г.Рақымжанова Семей жерінің 

тарихымен қысқаша таныстырып өтті. 

Семей  жеріне  ерекше  құштарлықпен 

асыға  жеткен  Кереку  қонақтарын 

арнайы  Семей  қаласындағы  Абай-

дың 


мемлекеттік 

тарихи-мəдени 

жəне  əдеби-мемориалдық  қорық 

мұражайының  қызметкері  Жиде-

бай дағы  Абай  тұрған  құт  мекенге 

бастап  апарды.  Жидебайға  барар 

жолда  орналасқан  махаббаттың 

мəңгілік  жаршысы,  адалдықтың 

қалтқысыз  символы  «Еңлік  –Ке-

бек»  ескерткішіне  арнайы  тоқтап 

тағзым 

етуді 


де 

ұмытпады. 

Ескерткіш  басында  естелікке  су-

ретке  түсіп  естен  кетпес  əсерге  

бөленген  саяхатшылар  Жиде-

бай  елді  мекенінде  орналасқан, 

тарихтың бар сырын өз бойына жа-

сырып жатқан құт мекенге сапарын 

жалғастырды. Құт мекен деуіміздің 

өзіндік  үлкен  сыры  да  жоқ  емес. 

Себебі ХІХ ғасырдың алыбы, бүгінгі 

қазақ əдебиетінің інжу маржаны, ақын, 

жазушы, қоғам қайраткері, қазіргі қазақ 

жазба əдебиетінің негізін салушы, ли-

бералды  білімді  исламға  таяна  оты-

рып,  орыс  жəне  еуропа  мəдениетімен 

жақындасу  арқылы  қазақ  мəдениетін 

жаңартуды көздеген дана ойшылымыз 

Абай  Құнанбайұлының  төртінші  əйелі 

Еркежанмен  бірге  тұрған  үйі  бүгінде 

ешбір  дүниесі  өзгеріссіз  мұражай  бо-

лып  сақталған.  Міне,  біздің  сапары-

мыз осы мұражай үйден бастау алды.  

Мұражайдың таныстырушысы Гүлбану 

ханым  келген  қонақтарды  ыстық 

ықыласымен  қарсы  алып,  əрбір  жан-

ды өзінің тіл байлығының молдығымен 

əсіресе  Абай  ата  ұстаған  əрбір  зат-

ты  ерекше  құрметпен  таныстырды. 

Гүлбану  ханым  өз  сөзінің  арасында 

«...Сіздер  бақытты  ұрпақ  екенсіздер. 

Себебі  Абай  атамыз  ұстаған  əрбір 

заттың  тұпнұсқасын  өз  көздеріңізбен 

көрудесіздер.  Бұл  заттардың  бірнеше 

жылдан соң тек қана көшірмелері ғана 

қалуы мүмкін ғой...» деп сөзін əрі қарай 

сабақтап  экскурсияны  жалғастыра 

берді.  Бəрімізді  бірден  өзіне  тартып 

қызықтырып  алған  дүние  ол  Абай 

атамыздың  сол  кездегі  қолданыста 

болған ағаш үтігі. Ағаш үтікті сол кезде 

қалай  қолданғанында  зор  құрметпен 

көрсетіп  берді.  Ал  екінші  бір  көзімізге 

оттай  басылған  құндылықтың  бірі,  əрі 

бірегейі  Абай  атамыздың  «Көзімнің 

қарасы», «Айттым  сəлем  Қаламқас», 

«Желсіз түнде жарық ай», «Сегіз аяқ» 

сынды  құндылықтарының  жаршысы 

болған  қара  домбырасы.  Домбыра 

төсекке  сүйеулі  тұр.  Дəл  сол  бөлмеге 

кірген  сəтте,  құтты  бір  Абай  ата  кіріп 

келетін  тəрізді.  Сонымен  қатар  Абай 

Құнанбайұлының  ұлттық  ойындардан 

тоғызқұмалақ  ойынын  ерекше  ойнай-

тынын  əдебиет  беттерінен  жақсы 

білеміз. Сол тоғызқұмалақ пен  дойбы 

тақтасы  да  сол  қалпында  сақталған. 

Айта  кететін  бір  жайт  сол  заманда 

Еркежанның  (Абайдың 4 əйелі)  өз 

қолынан тігілген түскиізі де сақталған. 

Бұрын  Мұхтар  Əуезовтың  «Абай  жо-

лында»  оқып  танысқан,  Абайдың 

Еркежанға  алтынмен  аптап,  күміспен 

күптеп  сыйға  тартқан  ер  тоқымын  да 

өз көзімізбен көрдік. 

Мұражайдан 

алған 

əсер 


мен 

бөленген  сезімді  қара  сөзбен  айтып 

жеткізу  мүмкін  емес.  Жидебай  елді 

мекеннің барша тұрғыны мұражайдағы 

əрбір  затты  көздерінің  қарашығындай 

сақтағанын көріп қатты қуандық. Бəріде 

ХІХ  ғасырды  тарих  беттерінен  оқып 

білсе, біздің саяхатшылар сол ғасырға 

тікелей  Абай  əлемі  арқылы  шолу  жа-

сады.  Сондай-ақ  олар  мұсылман 

баласының  парызын  орындап,  Абай 

мен Шəкəрімнің кесенесіне барып дұға 

бағыштап құран  оқыды. Дəл сол жерде 

орналасқан  Еуразиялық  континентінің 

орталығының да қызығына қанықты.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет