3. Сандық талдау әдістерінің жіктелуі
Өлшемдердің қайталанғыштығы
жүктеу/скачать 0,54 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.Қайталанғыштық
| Өлшемдердің қайталанғыштығы нәтижелер жиынтығындағы мәндер айырмашылығымен байланысты. Мысал. Егер бір затты қайталап өлшегенде таразы келесі мәндер көрсетсе 4,224; 4,222; 4,224; 4,226 г, онда бұл таразы 4,230; 4,233; 4,222; 4,227 г мәндерін көрсететін таразыға қарағанда жақсырақ қайталанғыштықты қамтамасыз етеді.Массасы 30,000 г белгілі стандартты өлшегенде бірінші таразы 30,001 г, ал екінші - 30,009 г көрсетсе, онда бірінші таразы екінші таразыға қарағанда дұрыстау.
Өлшемдердің қайталанғыштығы әр түрлі жағдайларда (әр түрлі уақытта және әртүрлі орындаушылар) жасаған өлшеулер нәтижелерінің бір-біріне жуықтығын білдіреді, талдау қайталанымды, бірақ дұрыс емес бола алатының ескерген жөн. Өлшемдердің қайталанғыштығы кездейсоқ қателердің өлшемі. Оны анықтау қажеттілігі келесі мақсаттармен түсіндіріледі: Әр түрлі анализ әдістерін бір-бірімен осы көрсеткіш арқылы салыстыруға болады. Қайталанғыштық көрсеткіші аналитиктің жұмысын бақылауға мүмкіндік береді. Егер алынған нәтиженің қайталанғыштығы берілген әдістің күтілетін қайталанғыштығына сәйкес келсе, онда анализ дұрыс жүргізілген. Өлшемдердің қайталанғыштығын бағалау негізінд Q-тест жүргізіледі. Q-тесттің көмегімен мәні басқа нәтижелерден өте айрықша нәтижені есептеуден алып таастау керек пе, әлде орташа мәнді есептегенде қоса есептей ме деген сияқты сұрақ шешіледі. t-тест арқылы орташа мәннің сенімділік шекарасын анықтағанда өлшемдердің қайталанғыштығын білу керек. 3.Қайталанғыштық өлшемі ретінде орташа ауытқу, стандартты ауытқу және мәндер диапазоны қарастырылады. Орташа ауытқу d - ең қарапайым және кеңінен қолданылатын ұғым. Ол орташа шамадан бөлек нәтижелердің ауытқуыларының орташа арифметикалық ауытқуы, таңбалар есепке алынбайды.Орташа ауытқу тең: d= Мысал. Келесі таңдаманың орташа ауытқуын есепте: 9,8; 10,6; 10,8; 10,4 Бірінші кезекте орташа мәнді есептейді, ол 10,4 тең. Одан кейін бөлек ауытқулардың абсолютті мәндерін || есептейді, есептеу нәтижелері 1-кестеде келтірілген, оларды бір-біріне қосады, өлшеулер санына n бөледі. Кесте 1. - Орташа мәннен ауытқулардың есептеу нәтижелері.
d= жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|