Тапсырма
|
Жауап
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1
|
C
|
1
|
|
2
|
|
1
|
|
3
|
ХБЖ - де 495•10-9 м
|
1
|
|
|
1
|
|
4•10-19 Дж
|
1
|
|
4
|
Өлшем бірліктерді ХБЖ - ға айналдыру 2•106м/с ; 2,88•10-19 Дж
|
1
|
|
Ек=18,2•10-19 Дж
|
1
|
|
E=Аш+Ек
Е=21,08•10-19 Дж
|
1
1
|
|
=94нм
|
1
1
|
|
5
|
a)
0,9•10-15 Гц
|
1
1
1
|
|
b)
0,332 мкм
|
1
1
|
|
6
|
|
1
|
|
+ +
|
1
|
|
7
|
a) Мя= 11,6500•10-27 кг
|
1
|
|
|
1
|
|
0,0674•10-27 кг
|
1
|
|
|
b) E=∆Mc2
|
1
|
|
|
0,6066 •10-11 Дж
|
1
|
|
|
c)
|
1
|
|
|
0,0866•10-11 Дж/ нуклон
|
1
|
|
8
|
a) Термоядролық синтез реакциясы
|
1
|
|
|
b )
|
1
|
|
|
c) Тізбекті ядролық реакция
|
1
|
|
8
|
d )
|
1
|
|
|
e) Ұқсастығы: атомдардың ядроларын бөлетін немесе біріктіретін реакциялар арнайы қондырғыларда орындалады. ондай қондырғыларды атомдық реакторлар немесе атомдық бомбалар деп атайды
|
1
|
|
|
Айырмашылығы :
Ауыр элементтердің ядроларын бөлу арқылы энергия өндіру ;
Жеңіл элементтердің ядроларын біріктіру арқылы энергия өндіру
|
1
|
|
Жалпы балл
|
30
|
|
ІІ нұсқа
1.Цезийден ұшып шыққан фотоэлектрондардың кинетикалық энергиясы 1,7* Дж. Цезийді монохроматты жарықпен сәулелендіргенде электрондардың шығу жұмысы 1,3* Дж. Монохроматты жарықтың толқын ұзындығын және түсін анықтаңыз.(h=6,63 Дж*с, с=3* м/с).
а)Фотоэффект үшін Эйнштейн теңдеуін жазыңыз. [1]
б)Теңдеуді түрлендіріп, толқын ұзындығының формуласын табыңыз.[1]
в)Толқын ұзындығын есептеңіз. [1]
с)Толқын ұзындығы арқылы жарықтың түсін анықтаңыз. [1]
д)Толқынның жиілігінің формуласын жаз [1]
е) Толқынның жиілігін есепте [1]
2. Металл бетінен электрондардың шығу жұмысы 0,79*10-18 Дж болса, осы металл үшін фотоэффектінің қызыл шекарасына сәйкес жиілігін және толқын ұзындығын табыңыз (h=6,62*10-34Дж *с).
а)Планк формуласын жаз [1]
б)Планк формуласынан жиілікті түрлендір [1 в)Толқын жиілігін есептеңіз. [1]
с)Толқын ұзындығының формуласын жаз . [1]
д) Толқынның ұзындығын есепте [1]
3. а)Сәйкестендіріңіз: [3]
-
1) α-радиактивті сәулелері
|
A) торий атомының ядросы
|
2) β-радиактивті сәулелері
|
B) гелий атомының ядросы
|
3) γ-радиактивті сәулелері
|
C) позитрондар
|
|
D) электрондар
|
|
E) протондар
|
|
F)электромагниттік толқындар
|
b)Радиоактивті сәулелердің өтімділігі кему ретімен орналасқан жауапты таңдаңыз[1]
А) Альфа, бета,гамма
В) Бета, гамма,альфа
С) Гамма, бета,альфа
D)Гамма, альфа, бета
E) Бета, альфа, гамма
4. Тұжырымдаманың шын (Ш) немесе жалған (Ж) екенін белгілеңіз. [4]
-
№
|
Тұжырымдаулар
|
Белгі
|
1
|
Резерфорд тәжірибесінде алтын фольганы протондармен атқылады
|
|
2
|
Меншікті байланыс энергиясы дегеніміз бір нуклонға сәйкес келетін байланыс энергиясы
|
|
3
|
Термоядролық реакцияны жүзеге асыру үшін сутектің изотоптары пайдаланылады
|
|
4
|
Уақыт бірлігі ішінде ыдырау санына тең шама жартылай ыдырау периоды деп аталады
|
|
5. 137Nазот изотобы берілген. (mn=1,00866 м.а.б, mp= 1,00728 м.а.б, с=3* м/с)
а) Массалар ақауының формуласын жазыңыз. [1]
Ә) Массалар ақауын есептеңіз. [1]
б) Байланыс энергиясының формуласын жазыңыз. [1]
В) Байланыс энергиясын анықтаңыз. [1]
г) Меншікті байланыс энергиясының формуласын жазыңыз [1]
д)Меншікті байланыс энергиясын есептеңіз [1]
8. Жартылайыдырау периоды [5]
Радиоактивті заттар____________ күйінде мәңгі тұра бермейді.Уақыт өте келе, радиоактивтілік заттың тұрақтылығын күшейтіп, адамдарға деген қауіптілігін едәуір төмендете алады. __________________тұрақтыға айналуы үшін оның ядросы өзгеріске ұшырауы қажет. Бұл радиацияны тарату арқылы жүзеге асады. Біз мұны ___________________ дейміз, және мұндай процестен кейін мүлдем басқа элемент түзіледі.
Жаңа түзілген элемент те тұрақсыз болуы мүмкін, алайда процесс қайталанып, нәтижесінде ыдырау тізбегі түзіледі. Бұл тұрақты элемент пайда болғанша жалғасады. Мына тұрақсыз изотоп - Молибден-99 ыдыраған кезде, бета сәулелер бөлініп, ол технецийге айналады.Кейіннен технеций гамма және бета сәулелерін шығарып, тұрақты элемент – рутений-99-ға айналады.
Радиоактивті зат қауіптілігін жойғанын қалай біле аламыз?Ғалымдар мұны заттың радиоактивтілігі жартылай жойылатын уақытты, яғни _______________________________________ есептеу арқылы анықтайды. Мына молибден изотобының жартылай ыдырау периоды шамамен үш күнді құрайды.Демек, сізде 20 грамм молибден болса,үш күннен кейін оның тек 10 грамы қалады.Тағы үш күннен соң, бес грамм ғана қалады. Осылайша, бұл радиацияның таралуы тоқтағанша және тұрақты элемент – рутений түзілмейінше жалғаса береді.
Әртүрлі заттардың жартылай ыдырау периоды _____________ болады. Жартылай ыдырау периоды қас қағым сәттен миллиондаған жылдарға дейін созылуы мүмкін.Жартылай ыдырау периодын білу радиоактивті қалдықтарды денсаулыққа қатер төндіруін тоқтатқанша қауіпсіз жерде сақтауға мүмкіндік береді.
*Кілт сөздер:
4-тоқсан бойынша балл қою кестесі
№
|
Жауабы
|
Балл
|
Қосымша
ақпарат
|
1
|
h A
ν= =0,45*1015Гц
λ=hc/A+W=6,63*10-7м
қызыл-сары
|
1
2
2
1
|
|
2
|
E=
λ=hc/E=25,2*10-8м
ν=с/λ=0,12*1016
|
1
2
2
|
|
3
|
1-В
2-Д
3-F
|
1
1
1
|
|
b-C
|
1
|
|
4
|
1-ж
2-ш
3-ш
4-ж
|
1
1
1
1
|
|
5
|
M=Z +N - 0,0989м.а.б
М*931,5МэВ=102,11314МэВ
=8,5МэВ/нуклон
|
2
2
2
|
|
6
|
Қауіпті,
Тұрақсыз изотоп
радиоактивті ыдырау
жартылай ыдырау периодын
әркелкі
|
1
1
1
1
1
|
|
Жалпы балл
|
30
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |