4. Бас миы. Жалпы морфофункциялық сипаттамасы. Эмбриональді дамуы. Бас миының сұр және ақ затының құрылысы
жүктеу/скачать 0,51 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қан тамырлар
- Қантамырлары
- Дамуы.
| Жүрек-қантамырлар жүйесі – құрамында қоректік заттар, биологиялық белсенді заттар, газдар, метаболизм өнімдері бар қанның бүкіл организм бойымен таралуын қамтамасыз ететін ағзалардың жиынтығы
болып табылады. Былайша айтқанда,бұл жүйе адамның барлық ағзаларының тіршілігін қамтамасыз етеді.Осы жүйе қанды денеге таратушы қантамырлар мен сол қанды айдайтын аппараттан,яғни жүректен тұрады. Жүрек-қантамырлар жүйесіне: жүрек, қан және лимфа тамырларын жатқызамыз. Жүрек-қантамырлар жүйесі қанды ағзаларға жеткізу мен үлестіру, қантолуды реттеу, қан мен тіндер арасындағы заталмасуды реттеу және т.б. маңызды қызметтерді іске асырады. Жүрек-қантамырлар жүйесі бөлімдерінің құрылысы мен қызметінің бұзылыстары кезінде күрделі ақаулар пайда болады. Оларға жүрек ақаулары, миокард инфарктісі, атеросклероз, гипертоникалық ауруларды атап өтсек болады. Қан тамырлар дегеніміз диаметрі әр-түрлі тұйықталған түтікшелер. Олар тасымалдау қызметін атқарады, мүшелердің қанмен қамтамасыз етілуін, қан мен тіндер арасындағы зат алмасуды реттейді. Қантамырлары: - Артериялар; - Микроциркуляторлы арна тамырлары; - Веналар. Қантамырлардың құрылысы гемодинамикалық жағдайларға (қанағысының жылдамдығына, қан қысымына) байланысты болады. Дамуы. Алғашқы қантамырлар эмбриогенездің 2-3 аптасында сарыуыз қапшығының мезенхимасынан және хорионның құрамында қан аралшықтары түрінде дамиды. Қантамырлардың қабырғасы 3 қабықшадан тұрады: 1) ішкі қабықша - интима (tunica interna s. intima); 2) ортаңғы қабықша - медия (tunica media); 3) сыртқы қабықша - адвентиция (tunica externa s. adventitia). Олардың қалыңдығы, тіндік құрамы мен қызметі әртүрлі болады. Қан тамырлары артерияларға, артериолаларға, гемокапиллярларға, венулаларға, веналарға, артериоловенулярлық анастомоздарға бөлінеді. Артерия мен веналардың арасында микроайналым арнасы болады. Артериялар бойынша қан жүректен мүшелерге қарай ағады. Бұл қан оттегіне қанық болады, өкпе артериясы венозды қан тасмалдайды. Веналар бойынша қан жүрекке келеді.Алғашқы қан тамырлары эмбрионалдық дамудың 2-3 аптасында саруыз қапшығының қабырғасында мезенхимадан және хорион қабырғасында қан аралшықтарының құрамында пайда болады. Аралшықтың шетінде орналасқан мезенхималық жасушалар орталық бөлікте орналасқан жасушалармен байланысын жойып, сопақшаланып алғашқы қан тамырларының эндотелиоциттеріне айналады. Аралшықтың орталық бөлігіндегі жасушалардың пішіні дөңгелектеніп, дифференцияланып, қан жасушаларына айналады. Құрсақішілік дамудың 3-ші аптасының соңында ұрық денесінің тамырлары ұрықтан тыс мүшелердің тамырларымен байланысады. Қан тамырларының қабырғасының кейінгі өсуі қан айналымы басталғанда гемодинамиқалық жағдайларға,қан қысымына, қан ағымының жылдамдығына байланысты дамиды. жүктеу/скачать 0,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|