4-тақырып. Топалаң Дəріс жоспары (1сағ)

ұзақтығы ауырған жануардың төзімділігіне жəне микробтың

уыттылығына, мөлшеріне, денеге енген орнына байланысты

болады.  Əдетте  жасырын  кезеңінің  ұзақтығы  1-3  күн.

'Аурудың  негізгі  екі  түрі  бар:  өлі  тиген  жəне  күйдіргілі

(карбункулездік). 

Күйдіргі 

ретінде 

дерт

өкпе, ангина түрлері болады. Мүндай жіктеу шартты түрде,

ауруды  сипаттау  үшін  қолданылады.  Іс  жүзінде  топалаңға

шалдыққан  жаңуардың  бір  ғана  мүшесі  не  ұлпасының

дерттенуі  өте  сирек  құбылыс.  Алғашқыда  күйдіргі  ретінде

білінген 

ауру 

сепсиске 

не 

сепсистен’кейін дененің əр жеріне күйдіргі шығуы мүмкін.

Бірнеше  мүшеде  орны  шектелген  зақымданудың  қатар

білінуі  жиі  байқалады.  Топалаң  əдетте  аса  жіті  жəне  жіті,

сирегірек  жітіден  төмен  өтеді.  Созылмалы  түрі  шошқада

кездеседі.  Аса  жіті  топалац  негізінен  қой  мен  ешкіде,

сирегірек  жылқы  мен  сиырда  байқалады.  Ауырған  мал

кенеттен,  аурудың  клиникалық  белгісі  байқалып  үлгірмей-

ақ,  өліп  кетеді.  Мүидай  жағдайда  қой  ентігіп,  дірілдеп-

қалшылдап, кейде орнында секіріп барып қүлайды да, бірер

минуттың  ішінде  өледі.  Мүрны  мен  аузынан  қанды  көбік

ағып  жатады.  Жылқы  мен  сиыр  еліріп,  одан  кейін  тез

басылады. Ентігіп, солығын баса алмай дем алады, тамыры

жиі  соғып,  кілегейлі  қабықтары  көкшілденіп,  дене  қызуы

41-42°С  жетеді.  Бірнепіе  минуттан  кейін,  кейде  бірер  сағат

өткеннен  соң  ауырған  малдың  тапықсып,  денесі

қүрыстанып барып жаны шығады.

жүктеу/скачать 317,25 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: