5. Дене тығыздығы. Масса. Көлем

- дене тығыздығы(кг/м³);

Қатты заттардың, сұйықтардың және газдар үшін тығыздықтар төмендегі кестеде көрсетілген.

Кесте 2 - Сұйықтардың тығыздығы

Кесте 3 - Газдардың тығыздығы

1. 
   Ұзындығы 1,2 м, ені 8 см, қалыңдығы 5 см болатын ағаш білеушенің массасын анықта. _А800 кг/м³.
   

2. 
   125 литрінің массасы 100 кг болатын сұйықтың тығыздығы қандай болады?
   

3. 
   Бензин таситын машинаның цистернасының көлемі 12 м³. 40т бензинді тасу үшін қанша рет қатынау керек? _К710 кг/м³.
   

4. 
   Тамақ салатын қаңылтырдан жасалған қалбырлар таттанбау үшін, оларды ауданы 200см² қаңылтырға 0,45 г-нан келетіндей етіп, қалайының жұқа қабатымен қаптайды. Қаңылтырдағы қалайы қабатының қалыңдығы қандай? _Қ7300 кг/м³.
   

5. 
   Массасы 54 кг болатын мәрмәр тастың көлемі 0,02 м³ болса, оның тығыздығы қандай болады?
   

6. 
   Массасы 240 г бос мензуркаға көлемі 75 см³ сұйық құйылған. Сұйығы бар мензурканың массасы 375 г. Мензуркадағы сұйықтың тығыздығын анықта.
   

7. 
   Шойынды құйған кезде қуыс қалып қойды. Құйманың көлемі 4,2 дм³, массасы 27,3 кг болған. Осы мәліменттерге сүйене қуыстың көлемін анықта. _ш700 кг/м³.
   

8. 
   Массасы 400 г білеушенің өлшемі 20х5х2см. Оның затының тығыздығы қандай және бұл қандай зат?
   

9. 
   Мыстан жасалған білеушенің ұзындығы 4 м, ені 1,5 м, қалыңдығы 25 см болса, оның массасы қандай болады? _М8900 кг/м³.
   

10. 
    0,5л өсімдік майының массасы қандай? _М900 кг/м³.
    

11. 
    Ыдысқа массасы 5 кг су сыяды. Осы ыдысқа көлемі дәл сондай қанша керосин сыяр еді? _С10³ кг/м³, _К800 кг/м³.
    

12. 
    1 минут ішінде адам демін ішке 15 рет тартқанда өкпесіне 600 см³ ауа келеді екен. Бір сағатта адамның өкпесі арқылы өтетін ауаның массасын есептен шығар. _ауа1,29 кг/м³.
    

13. 
    Ұзындығы 20м және көлденең қимасының ауданы 2 мм² болатын мыстан жасалған өткізгіш сымның массасын тап. _М8900 кг/м³.
    

14. 
    Көлемі 1 л өсімдік майының массасы 920 г. Майдың тығыздығын тап. Оны килограмм бөлінген куб метрмен (кг/м³) өрнекте.
    

15. 
    Вагонға массасы 12 т қарағай тақтай тиеді. Бір тақтайдың өлшемдері 800х200х25 см болса, қанша тақтай тиелген? _Қ440 кг/м³.
    

16. 
    Көлемдері бірдей алюминий және мыс екі білеуше бар. Егер мыстың массасы алюминийдің массасынан 1,24 кг артық болса, бұл білеушілердің массалары қандай болады? _А2,7 г/см³. _М8,9 г/см³.
    

17. 
    Көлемі 1 см³ алтынның массасы көлемі сондай қорғасынның массасынан қанша есе көп? Алтынның тығыздығы 19300 кг/м³, қорғасынның тығыздығы 11300 кг/м³.
    

18. 
    Көлемі 100 мл судың массасы неге тең? _су10³ кг/м³.
    

19. 
    Ыдыстың ішінде массасы 2 кг бензин бар. Ыдыстың бензині жоқ кездегі массасы 600г. Ыдыстың көлемін литрмен анықта. _Б710 кг/м³.
    

20. 
    Массасы 17,8 кг мыстан жасалған затты жуу үшін керосині бар ыдысқа батырған, зат ығыстырып шығарған керосиннің массасын анықта. _К800 кг/м³. _М8,9 г/см³.
    

21. 
    Массасы 461,5 г дененің көлемі 65 см³. Оның тығыздығы қандай?
    

22. 
    Бензин құятын отын багының көлемі 200л, оған толтыра бензин құйылған болса, массасы қандай болар еді? _Б0,71 г/см³.
    

23. 
    Трактордың отын багына толтыра құйғанда, 70 кг керосин сыяды. Бактың көлемін литрмен анықта. _К800 кг/м³.
    

24. 
    Массалары бірдей күміс және мыс екі білеуше бар. Күмістің өлшемдері 2х5х6 см, ал мыс білеушенің ұзындығы 7 см ені 4см. Биіктігі қандай? _К10,5 г/см³. _М8,9 г/см³.
    

25. 
    15 см³ қандай да бір заттың массасы 109,5 г-ға тең. Осы заттың 1 м³-нің массасы одан қанша есе артық?
    

26. 
    Тығыздығы 11300 кг/м³ заттан тұратын дененің көлемі 250 см³. Массасын есептеп шығар.
    

27. 
    Массасы 200г бос мензуркаға біраз мөлшерде керосин құйылды. Мензурканың керосинмен қос алғандағы жалпы массасы 260г болса, оған құйылған керосиннің көлемі қандай? _К800 кг/м³.
    

28. 
    Массасы 1,6 кг мыстан жасалған заттың көлемі 200см³. Осы зат тұтас па, әлде қуыс па? Қуыс болса, сол қуыстың көлемін анықта. _М8,9 г/см³.
    

29. 
    Үй шатырына жабатын ұзындығы 1420мм, ені 710 мм және қалыңдығы 0,51 мм табақ болаттың массасы 3,98 кг. Болаттың тығыздығы қандай?
    

30. 
    Жүк көтергіштігі 4 т машинаға өлшемдері 250х120х65 мм құрылыстық кірпіштің қанша данасын тиеуге болады? _К1800 кг/м³.
    

31. 
    Бір кесек заттың массасы 474,5г, көлемі 65 см³. Тығыздығы қандай?
    

32. 
    Толтыра керосин құйылған ыдысқа, массасы 7,1 кг мыстан жасалған зат толық батырылған болса, асып төгілген керосиннің массасы қандай? _К800 кг/м³. _М8,9 г/см³.
    

33. 
    Өлшемдері 30х10х10 см қалайы білеушенің массасы 21,9 кг-ға тең. Қалайының тығыздығын анықта.
    

34. 
    Массасы 330г білеушенің өлшемдері 15х5х2 см. Білеуше жасалған заттың тығыздығын анықта.
    

35. 
    Массасы 36,05 кг сүттің көлемі 35 л, тығыздығы неге тең?
    

36. 
    Тұтас шыныдан жасалған екі куб бар. Егер бірінші кубтың массасы екінші кубтың массасынан 125 есе артық болса, онда бұйір қырларының ұзындықтары қанша есе өзгерер еді.
    

37. 
    0,5дм³-нің массасы 1250 г болатын заттың тығыздығын килограмм бөлінген куб метрмен (кг/м³) есептеп шығар.
    

38. 
    Массасы 59г кірпіштің көлемі 50 см³. Кірпіштің тығыздығын анықтап, оны килограмм бөлінген куб метрмен (кг/м³) өрнекте.
    

39. 
    Болат құйманың көлемі 750 см³. Құйманың массасын тап. _Б7800 кг/м³.
    

40. 
    Терезе әйнегінің қалыңдығы 2 мм, ені 50см, биіктігі 1 м, соған сәйкес екінші әйнектің өлшемдері 3 мм, 40 см, 80 см. Қайсы әйнектің массасы үлкен және қанша үлкен? 2,5 г/см³.
    

1. 
   Көлемдері 300см³ қалайы және 100см³ қоғасыннан қорытпа жасалды. Осы қорытпаның тығыздығы қандай? ₁7,3 г/см³. ₂11,3 г/см³.
   

2. 
   Мыс және алюминий екі білеуше бар. Бұл білеушелердің біреуінің көлемі екіншісінен 50 см³-ге артық, ал массасы 175 г кем. Осы білеушелердің көлемдері мен массалары қандай? _А2,7 г/см³. _М8,9 г/см³.
   

3. 
   Ұзындығы 400м ені 1,5м жолға қалыңдығы 1см құм төсеу үшін, жүк көтергіштігі 3 т болатын қанша машина қажет? _құм1,5 г/см³.
   

4. 
   Массасы 810 г, іші қуыс мыс кубтың қыры 6 см. Кубтың қабырғасының қалыңдығы қандай? _М8,9 г/см³.
   

5. 
   Көлемдері 2 см³ алтыннан және 5 см³ күмістен жасалған қоспаның тығыздығын тап. _А19,3 г/см³. _к10,5 г/см³.
   

6. 
   Массалары 270 г алюминий және 445 г мыстан тұратын қорытпаның тығыздығы қандай? _М8900 кг/м³. _А2700 кг/м³.
   

7. 
   Көлемі 6,3 л қазанға 4,4 кг картоп салып, оған бетімен бет етіп 2,3 л су құйды. Шикі картоптың тығыздығын екі мәнді санға дейінгі дәлдікпен анықта.
   

8. 
   Массасы 2 г алтынды, қалыңдығы 0,1 мкм болатындай етіп жаймалаған. Осы алтынмен қанша ауданды қаптауға болады? _А19,3 г/см³.
   

9. 
   Іші қуыс шыны шарды суға салғанда массасы 50 г су ыдығыстырылып шығарылды. Егер шардың ішіндегі қуыстың көлемі 12 см³ болса, шардың массасы қандай? _су1 г/см³. _ш2,5 г/см³.
   

10. 
    Көлемдері бірдей болған жағыдайда темірдің массасы алюминийдің массасынан 12,75 кг артық болады. Темір мен алюминийдің массаларын тап. _Т7800 кг/м³. _А2700 кг/м³.
    

11. 
    Машинаның бензин багында көлемі 40л бензин бар. 100 км-ге кететін бензин шығыны 5,7 кг болса, бензин қанша жол жүруге жетеді? _б710 кг/м³.
    

12. 
    Қоспа 1,5 кг қалайы және 4,2 кг қорғасыннан тұрады. Осы қоспаның тығыздығы қандай? _қалайы7300 кг/м³. _{қорғасын}11300 кг/м³.
    

13. 
    Шыныдан жасалған кубтың массасы 857,5 г. Оның толық бетінің ауданы 294 см² болса, шынының тығыздығы неге тең?
    

14. 
    Тұтас алюминий кубтың толық бетінің ауданы 150 см². Осы кубтың массасы қандай? _А2700 кг/м³.
    

15. 
    Бос ыдыстың массасы 0,34 кг. Егер осы ыдысқа толтыра су құйса оның массасы 0,959 кг болды, ал осы ыдысқа толтыра сүт құйса оның массасы 0,978 кг болады. Осы мәліметтерге бойынша сүттің тығыздығын тап. _су10³ кг/м³.
    

16. 
    Диаметрі 0,5м құбырмен 1 м/с жылдамдықпен 1 сағ ішінде қанша мұнайды тасымалдауға болады? _М800 кг/м³.
    

17. 
    Куб пішінді бір заттың массасы 2,5 кг. Егер осы кубтың қырларын екі есе кішірейтсек, онда осы кубтың массасы қандай болар еді?
    

18. 
    Темірден және алюминийден жасалған бөлшектердің көлемдері бірдей. Егер темірдің массасы алюминийдің массасынан 4 кг артық болса, онда осы бөлшектердің массалары қандай болады? _Т7800 кг/м³. _А2700 кг/м³.
    

19. 
    Консерві қалбырының ішін таттан сақтау үшін қалайымен қаптайды. Оған 0,73г қалайы кетеді. Қалбырдың қалайы жабатын бетінің ауданы 400 см² болса, қалайының қалыңдығы қандай болар еді? 7,3 г/см³.
    

20. 
    Көлденең қимасының ауданы 2 мм² мыс сым орамасының массасы 20 кг. Орамын тарқатпай, сымның ұзындығын қалай табуға болады? Ол неге тең? _М8900 кг/м³.
    

21. 
    4 т жүк көтере алатын жүк машинада мөлшері 250х120х65 мм болатын қанша кірпіш тасуға болады? ρ_кірпіш=1600кг/м³;
    

22. 
    Массалары бірдей мыс және күміс білеушелер бар. Мыс білеушенің мөлшері 2х5х6 см. Егер мыс білеушенің ұзындығы 7 см, ені 4 см болса, биіктігі қанша? ρ_мыс=8900кг/м³; ρ_күміс=10500кг/м³;
    

23. 
    Мыс шардың массасы 890 г, ал көлемі 120 см³. Бұл шар біртекті ме әлде қуысы бар ма? Егер қуыс болса, қуыстың көлемін анықтаңыз.
    

24. 
    Еменнен істелінген ағаш модельдің массасы 2 кг. Дәл осы модель шойын темірден жасалса массасы қанша болар еді?
    

25. 
    Темір және алюминий тетіктердің көлемі бірдей. Темір тетіктің массасы алюминийге қарағанда 12,75 г-ға артық болса, тетіктердің массасын табыңыз? ρ_ал=2700кг/м³; ρ_темір=7800кг/м³;
    

26. 
    Қуысы бар алюминий кубтың бүйірі 10 см, ал массасы 730 г. Кубтың қабырғасының қалыңдығы қанша? ρ_ал=2700кг/м³;
    

27. 
    Жүк машинасы 1,5 т құрғақ құм алып келді. Егер қалыңдығы 5 см қылып, есік алдына құмды сеуіп шықса, қандай ауданды алар еді? ρ_құм=2700кг/м³;
    

28. 
    Тыныштық жағдайында 30 минутта адам 400 рет дем алады, әр дем алған сайын 700 см³ ауа жұтады. Осы уақытта адам өкпесі арқылы өтетін ауаның массасы қанша? ρ_ауа=1,29кг/м³;
    

29. 
    Мыс цилиндрдің көлемі 130 см³, массасы 890 г. Цилиндрдің қуысы бар ма, әлде тұтас па? Қуыс болса, қуыстың көлемі қандай? ρ_мыс=8900кг/м³;
    

30. 
    200 см³ никель мен 100 см³ қорғасыннан қоспа жасады. Қоспаның тығыздығы қандай?
    

31. 
    Екі бірдей материалдан жасалған тұтас куб берілген. Егер бірінші кубтың қабырғасының ұзындығы екінші кубтың қабырғасынан 3 есе кішкентай болса, бірінші кубтың массасы неше есе кішкентай?
    

32. 
    Екі шыныдан жасалған тұтас куб берілген. Егер бірінші кубтың массасы екінші кубтың массасынан 125 есе үлкен болса, қабырғаларының өлшемдерінің айырмашылығы қандай?
    

33. 
    Екі алтын тиынның массалары бірдей. Бірінші тиынның диаметрі екінші тиынның диаметрінен 2 есе үлкен болса, қай тиынның қалыңдығы көбірек және қанша есе көп болады?
    

34. 
    0,4 м³ көлемді мыс пен массасы 714 кг мырыштан қоспа жасалған. Қоспаның тығыздығы қандай?
    

35. 
    Таза суда күкірт қышқылы ерітілді. Ерітіндінің массасы 240 г, ал оның тығыздығы 1,2 г/см³. Ерітіндідегі күкірт қышқылдың массасы қандай? ρ_күкірт=1800кг/м³;
    

36. 
    Кварц кесегінің құрамында аз мөлшерде алтын бар. Кесектің массасы 100 г, ал орташа тығыздығы 8 г/см³. Алтынның массасы қандай? ρ_кварц=2,6г/см³;
    

37. 
    Мұз кесегінде темір шар қатып қалған. Пайда болған дененің көлемі 50 см³, массасы 114 г. Шардың көлемін табыңыздар.
    

38. 
    Пластмассаның тығыздығы 2000 кг/м³. Егер ішіндегі ауаның көлемі пластмассаның көлемінен 3 есе көп болса, осы пластмассадан жасалған ауасы бар қуыс материалдың тығыздығы қандай?
    

39. 
    Қабырғасының қалыңдығы 2 мм, сыртқы кубтың толық бетінің ауданы 216 см² болатын жезден жасалған қуысы бар кубтың массасы қандай? ρ_жез=8,5г/см³;
    

40. 
    Қуысы бар кубтың қабырғасының қалыңдығы 2 см, ал сыртқы қабырғасының ұзындығы 10 см. Егер қабырғасының қалыңдығы 2 есе артса, кубтың массасы қалай өзгереді?
    

41. 
    Телевизионды мұнараның биіктігі 250 м, ал салмағы 4000 т. Осы мұнараның моделінің биіктігі 2,5 м. Егер мұнара моделінің материалының тығыздығы мұнара жасалған материалдың тығыздығынан 4 есе аз болса, мұнара моделінің массасы қандай?
    

42. 
    Арнайы тапсырыс бойынша үлкейтілген қалайыдан жасалған әскердің көшірмесі жасалды. Үлкейтілген әскерге 343 қарапайым әскер жасайтындай қалайы жұмсалды. Үлкейтілген әскерге жұмсалған бояумен қанша қарапайым әскерді бояуға болар еді?
    

43. 
    Екі бірдей қорғасын бытырасымен толтырылған екі түтіктің массалары бірдей – 2100 г. Бір түтікке үстінен су, ал екіншісіне белгісіз сұйықтық құйды. Сәйкесінше массалары 2200 г және 2185 г болды. Белгісіз сұйықтықтың тығыздығы қандай?
    

1. 
   300г қалайы және 100 г қорғасыннан қорытпа жасады. Қорытпаның тығыздығы қандай? _қар7,3 г/см³. _қор11,3 г/см³.
   

2. 
   Биіктігі 20см, ені 12 см, қалыңдығы 3 мм алюминий қаңылтырдан “Н” әріпін қиып алды. Әріп сызықтарының ендері бірдей - 4 см-ден. Осы әріптің массасы қандай? _А2,7 г/см³.
   

3. 
   Толтыра су құйылған ыдыстың ішіне күміс және мыс денелер салынды. Сол кезде 80г су асып төгілді. Осының нәтижесінде ыдыстың массасы 680г-ға артты. Әр дененің көлемі қандай? (Ыдыстың массасы есерілмесін) _К10,5 г/см³. _М8,9 г/см³.
   

4. 
   Қалыңдығы 2 мм, биіктігі 12 см, ені 10 см тік бұрышты болат қаңылтырға, диаметрі 6 мм болатын 100 дөңгелек тесік жасалатын болса, қаңылтырдың массасы қандай? _б7800 кг/м³.
   

5. 
   Қоспа қорғасын мен қалайыдан жасалған, оның массасы 664г, тығыздығы 8,3 г/см³. Қоспаның ішіндегі қорғасынның массасын анықта. Қоспаның көлемі оны құраушы бөліктерінің көлемдерінің қосындысына тең. _қалайы7300 кг/м³. _{қорғасын}11300 кг/м³.
   

6. 
   Көлемі 0,4 м³ қорытпа мыс пен 750 кг мырыштан жасалған. Қорытпаның тығыздығы қандай? _М8900 кг/м³. _Ц7100 кг/м³.
   

7. 
   Мыс сымының көмегімен екі желілі байланыс жүйесін орнатпақшы. Сымның орамының жалпы массасы 1,5 кг, ал сымды тығыздап қарындаштың өн бойына 15 орам орғанда, оның ұзындығы 1 см болды (Лукашик 21 есепті қара). Осы желінің ұзындығы қандай болар еді? _М8900 кг/м³.
   

8. 
   Алтын мен күмістен жасалған қорытпаның массасы 0,4 кг, тығыздығы 1,410⁴ кг/м³. Осы қорытпадағы алтынның массасы қандай және ол қорытпаның жалпы массасының қанша пайызын құрайды? _з19300 кг/м³. _к10500 кг/м³.
   

9. 
   Егер жалпы көлемі оны құраушы бөліктерінің көлемдерінің қосындысына тең болса, онда 2,92 кг қалайы және 1,46 кг қорғасыннан тұратын қорытпаның тығыздығы қандай болады? _қалайы7300 кг/м³. _{қорғасын}11300 кг/м³.
   

10. 
    Массасы 1 кг, 27 м/с жылдамдықпен ұшып келе жатқан шар, тыныштықта тұрған алюминийден жасалған тұтас кубқа соқтығысты. Соқтығысқаннан кейін шар тоқтайды, ал куб 10 м/с жылдамдықпен қозғала бастайды. Алюминий кубтың қырының ұзындығы неге тең? _а2700 кг/м³.
    

11. 
    Қорғасын мен қалайы қоспасының массасы 664 г, ал тығыздығы 8,3 г/см³. Қоспаның көлемі оны құрайтын бөліктердің көлемдерінің қосындысына тең. Қоспадағы қорғасынның массасы қандай?
    

12. 
    Қалайының массасы 2,92 кг және 1,13 кг қорғасыннан қоспа жасалған. Қоспаның көлемі оны құрайтын бөліктердің көлемінің қосындысына тең. Қоспаның тығыздығы қандай?