5-дәріс. Ұлы ғалым Ньютонның және оның ғылыми жолы
жүктеу/скачать 12,34 Mb.
|
Жозеф Луи Лагранж (16-сурет) (фр.Joseph Louis Lagrange, итал.Giuseppe Lodovico Lagrangici) 25 қаңтар 1736, Турин- 10 сәуір 1813, Париж) - француз математигі, астроном және италяндық тектен шыққан механик. Эйлермен қатарлас XVIII ғасырдың үздік математигі. Жалпы жинақталған материалдарды синтездеу аумағында теңдесі жоқ шеберлігімен танылады.
Керемет математикалық қабілетін ерте танытуының арқасында 19 жасында Туриннің «Артиллериялық мектебінде» геометрия профессоры болады. 1755 жылы Лагранж өзінің изопериметриялық құрам туралы заманауи математикалық жұмысын Эйлерге жібереді, ал 1756 жылы Берлин Ғылым академиясына Эйлердің ұсынысы бойынша шетелдік мүше болады. 1764 жылы Париж академиясы Айдың қозғалу мәселесі жөнінде байқау жариялайды. Сол байқаудан жеңген Лагранж Айдың либрациясына арналған жұмысын ұсынады. 1766 жылы ол Париж академиясында Юпитер серігінің қозғалыс теориясын зерттегені үшін екінші жүлдені иеленді. 1778 жылға дейін осы академияның тағы үш жүлдесінің иегері атанады. 1766 жылы Фридрих ІІ шақыруымен Лагранж Берлинге көшіп келіп, Берлин ғылым академиясында Эйлердің орнына президент болды. Лагранж өміріндегі Берлиндік кезең (1766-1787 жж.) ең жемісті шағы болған. Осы жерде ол алгебра мен сандар теориясы үшін маңызды жұмыстарды жүзеге асырды. Сонымен қоса, ықтимал туындының дифференциалдық теңсіздіктер шешімі мәселесімен айналысты.
дифференциалдық теңсіздіктер теориясы, сандар теориясы (Лагранж теориясы), алгебраға қомақты үлес қосты. Оның идеясы мен әдістері XIX ғасырдың математиктерінің еңбектерінде өз орнын тапты. Лагранж Парижде 1813 жылдың 10 сәуірінде қайтыс болады. жүктеу/скачать 12,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|