56. Мәдениетке қандай салалар кіреді? 57. Материалдық-техникалық база ұғымының мәні



Дата21.12.2022
өлшемі17,01 Kb.
#58691

56.Мәдениетке қандай салалар кіреді?
57.Материалдық-техникалық база ұғымының мәні
58.Мәдени-тынығу мекемелерін материалдық-техникалық базасының құрылу формалары
59.Өндірістік емес негізгі қорлар дегеніміз не?
60.Мәдени-тынығу мекемелерін материалдық-техникалық базасын қамтамасыз ету қандай жолдармен жүзеге асырылады?
61.Мәдени-тынығу мекемелерінің банк несиелерін пайдаланудағы мүмкіндіктері

56. Мәдениет-әрбір халықтың ғасырлар бойы қордалап, сұрыптап, електеп өткізіп жинақталған материалдық және рухани қазынасы, игілігі, салт-дәстүрі, әдет-ғұрпы, діні, тілі, танымдық айшықтары, көзқарастар жүйесі, халықтың өзіндік ұлттық қабілеті, басқа халықтардан айырмашылығы және өзін әрі қарай өркендететін қайнар бұлағы. Ол адамдардың рухани өмірінің барлық саласын қамтиды және көркемдік, эстетикалық, тағылымдық, танымдық өрнектері арқылы өзін әлемге паш етіп отырады. Мәдениет көп түрлі, оның салалары сан алуан: адамзат мәдениеті, әр түрлі дәуірлер мәдениеті (ежелгі заман, орта ғасырлар, қайта өрлеу, т.с.с.) әр түрлі елдер мен ұлттардың мәдениеті, діни мәдениет, әр түрлі әлеуметтік және кәсіби топтардың мәдениеті (шаруалар, қалалық, ауылдық). Мәдениет адамнан тыс өмір сүрмейді. Ерте замандарда-ақ мәдениетті адам қызметінің нәтижесі деп санаған. Грек ойшылы Демокриттің пікірінше, мәдениетті жасаушы - адам. Ол табиғатқа еліктеп, өз қажеттілігін қанағаттандыра отырып мәдениетті жасайды.



57. Материалдық-техникалық база, өндірістің материалдық-техникалық базасы — экономикалық үдерістерде  пайдаланылатын өндіріс құрал-жабдықтарының, қоғамның өндіргіш күштеріне жататын материалдық, заттық нышандардың жиынтығы (еңбек құралдары мен заттары). Экономиканың М.-т. б-сына салалық құрылымдар, оның инфрақұрылымының негізгі және көмекші салалары жатады. Кәсіпорынның өндірістік алаңдардың болуын және оның өндіріске бейімделіп жарақтандырылуын, жабдық паркінің болуын, қолда бар материалдық қорлардың өндірістік бағдарламаға сай келуін қажет етеді

58. Тозудың екі түрі бар - физикалық және моральдық. Физикалық тозу өндіріс процесіне қатыса отырып, капитал өзінің бастапқы тұтыну құнын біртіндеп жоғалтып, оның механикалық және басқа қасиеттері өзгеретіндігімен анықталады. Негізгі құралдардың әртүрлі түрлері әр түрлі уақытта тозады. Физикалық тозу мөлшері оның жұмысының қарқындылығы мен сипатына, сақтау жағдайларына және т.б. байланысты. Оған жүктеме неғұрлым жоғары болса, соғұрлым ол тезірек тозады. Мысалы, қозғалмайтын немесе тасымалданатын машиналармен салыстырғанда стационарлық машиналар мен жабдықтардың тозуы аз. Жоғары білікті жұмысшылар жұмыс істейтін машиналар мен жабдықтардың тозуы едәуір аз, пайдалану режимі мен сыртқы орта жағдайлары сақталады, сапалы шикізат өңделеді. Олар негізгі құралдардың қызмет ету мерзімі ішінде амортизациялық аударымдар түрінде жинақталады. Амортизация-бұл олардың құнының бір бөлігін өнім шығару шығындарына қосу арқылы негізгі құралдардың тозуын ақшалай өтеу. Сондықтан. Амортизация-бұл негізгі құралдардың физикалық және моральдық тозуының ақшалай көрінісі. Амортизация негізгі қорлар шығарылған кезде оларды толық ауыстыру мақсатында жүзеге асырылады.
59. Негізгі өндірістік емес қорлар ( тұрғын үй, балабақша және т.б объектілер) өндірістік процеске қатыспайды, ол тек қана жұмыскерлердің мәдени- тұрмыстық қажеттіліктерін қанғаттандырады. Негізгі қорлардың әрбір топтарының ролі мен олардың салыстырмалы салмағы жалпы құны бойынша бірдей емес. Негізгі қорлардың аталып кеткен топтарының қатынасы негізгі қорлардың өндірістік құрылымының құнын құрайды. Ол кәсіпорын мен салаларының техникалық деңгейін анықтайды. Техника мен технологияның дамуы мен жаңаруына қарай өндірістік құрал-жабдықтардың салыстырмалы салмағы жалпы алғанда өсуде. Негізгі қорлардың құрылымына концентрация, специализация, кооперациялау және комбинациялау процестері әсер етеді. Саладағы кәсіпорынды ұйымдастыру формаларымен байланысты құрал-жабдықтардың салыстырмалы салмағы өседі.
60. Қонақ үй материалдық базасының кеңейтілуі
1965 жылы Қазақстан мен барлық Одақтас республикаларда туризм бойынша Кеңестер ұйымдастырылып, қонақ үйдің материалдық базасы біршама кеңейтіледі. Алматы, Қарағанды, Орал, Шымкент, Шығыс Қазақстан облыстарында алғашқы кездері тек жалға алынған көлік құралдарымен жұмыс істеген, саяхат пен экскурсия бюролары пайда болған. 70-жылдардың орта кездерінде Қазтур Кеңесінде шетел туристерін қабылдау мен оларға қызмет көрсету бойынша бюролар жүмыс істей бастайды.
Алматы, Жамбыл (қазіргі Тараз), Шымкент, Қарағанды және Целиноград (қазіргі Астана) қалаларында Интурист атты Бүкіл Одақтық акционерлік қоғам агенттіктері ашылды. Ол КСРО-ның Министірлер Кеңесіндегі шетел туризмі бойынша бас басқармасына бағынышты болды. Сол жылдары біздің отандастарымызды Жерорта теңізінің жағалауындағы Греция, Түркия, Тунис, Мальта, Испания, Франция, Ұлыбритания, Италия елдері арқылы өтетін, социалистік елдерге саяхат;Финляндия, Үндістан бойынша өтетін маршруттар қызықтырды.
Туристік саланың дамуының жоспарлы реттелуі елімізден шетел валютасы ағымының мүмкіншілігін мейлінше азайтты, ал айырбастан тыс келген халықаралық топтарға туристік қызмет көрсету шетел валютасының түсімін арттыруға айтарлықтай әсерін тигізді. Туристік саланың осылайынан бір жақты жұмыс істеуінен елдің туристік ресурстарының артуын байқай алмаймыз және де ол ұлттық экономиканы көтеру котализаторы бола алмайтындығы айқын. Туристік қызмет кәсіпорындары мен олардың көмекші құрылымын ауылды жерлерде орналастырып, экономиканың басқа салаларының қызмет айналымына жатқызуға болмайтын, табиғат элементерін (ландшафтың эстетикалық ерекшеліктері, таулы рельеф пен жазық дала көркін және т.с.с) пайдаланатын ауылды туризмді дамыту болашағы үлкен.
Туристік қызмет нарығындағы игерілмеген демалыстың бұл түрін, жазғы уақытта мектеп жасындағы балалар мен жеткіншектер арасында ұйымдастыру тиімді, алайда ұрпақты тәрбиелеу, Жер-Анамен жақындатудағы оның әсері таза экономикалықтың шегінен шығады.
61. Қолданыстағы федералды заңнамада бюджеттік мекемелерді қаржыландырудың әртүрлі көздері мен тетіктері қарастырылған (мәдениет мекемелерін қаржыландыру). Олардың кейбіреулері міндетті болып табылады – оларсыз мәдениет мекемесінің жұмыс істеуі мүмкін емес, ал басқаларын пайдалану бюджеттік мекеме басшысының мүмкіндіктері мен бастамасына және құқықтық және әлеуметтік – экономикалық сыртқы жағдайларға байланысты. Бұл мақалада автор осы көздер мен механизмдерге шолу жасайды. Бұл субсидия бюджеттік мекемелерге міндетті болып табылады, кез-келген бюджеттік мекеме оны құрылтайшыдан белгіленген мемлекеттік немесе муниципалдық тапсырмамен бірге алуы керек. Бюджеттік мекемелерге субсидия мөлшерін құрылтайшы мынадай факторлар негізінде айқындайды: 1.субсидияны есептеу кезінде бюджеттік Мекеменің құрылтайшы мекемеге бекітіп берген немесе құрылтайшы оған осындай мүлікті сатып алуға бөлген қаражат есебінен сатып алған жылжымайтын мүлікті және аса құнды жылжымалы мүлікті ұстауға арналған шығыстары, салық салу объектісі ретінде тиісті мүлік танылатын салықтарды төлеуге арналған шығыстар, оның ішінде жер учаскелері ескерілуге тиіс (құрылтайшы мекемеге бекітіп берген немесе бюджеттік мекеме сатып алған) мекеме жалға беретін жылжымайтын және жылжымалы мүлікті қоспағанда). 2.субсидияны есептеу бюджеттік мекеменің жеке және (немесе) заңды тұлғаларға мемлекеттік немесе муниципалдық қызметтер көрсетуінің нормативтік шығындарын және мемлекеттік немесе муниципалдық мүлікті ұстауға арналған нормативтік шығындарды ескере отырып жүзеге асырылады (Ресей Федерациясының БК 78.1-бабының 1-бөлігі).

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет