Ренессанс дәуіріндегі адам мәселесі

14-16 ғасырлар – Еуропа елдерінде экономикалық, саяси және мәдени өмірінде түрлі өзгерістер уақыты. Мемлекеттер өзара мүдделері арқылы одақтар құрап, саяси бірлікке ұмтылды. Осындай өзгерістердің барлығы жинақталып батыс мәдениетінің қалыптасуына ықпал жасады.

Қоғам өміріндегі осыншалықты өзгерістер өнердің, табиғи және нақты ғалымдардың, сонымен қатар ұлттық тілдегі әдебиет пен философияның көмегімен жүзеге асты. Өрлеу дәуіріндегі философиялық сұрақтар «таза» академиялық сипатта болмады. Ақылға деген сүйіспеншілік адам іс-әрекетінің әрбір саласында көрініс тапты. Философиялық ойлар газеттерде, жарияланымдарда, ғылыми тракттарда, өнерде, тіпті архитектуралық жаңартуларда көрініс тауып отыр. Құдайға деген сенім шіркеулік догматизмге қарамастан ақылдың кені деп қабылданылды. Яғни, адам Құдайға сенуі осы ақыл-ойдың жемісі. Теоцентризм антропоцентризм мен гуманизмге өту адамдардың өнерге деген қабілеттіліктерінен, ішкі бостандыққа деген ұмтылыстарынан байқалды. Адам өзі Құдаймен, таңғажайып керемет табиғатпен арақатынасқа түскенде өзінен жан-жақты дамыған адам деп тәрбиеленіп шығады. «Гуманизм» терминінің өзін латын тілінен аударғанда «homo» деген сөз адам деген мағына береді. Гуманизмнің қалыптасуы – қайта өрлеу дәуірінің ерекшелігі. Керемет Италия жерінде «гуманист» деп түрлі саланың өкілдерін атаған. Мысалыға: ақын – Дантэ Алигьери, саясаттанушы Никколо Макиавелли, философ Лоренцо Валла, граф Пико делла Мирандола, дана Леонардо Да Винчи және т.б. Олардың барлығын біріктірген гуманистік көзқарас және осыған атсалысу.