№7 – Билет
А нұсқасы
Жер
Жер - Күнді орбита бойы мен айналады. Ол 30 км/с жылдамдықпен қозғалады және бүкіл орбитаны 365 күнде айналып шығды. Жер Күнді айнала отырып, сонымен қатарөз білігін 24 сағатта айналады. Жер өз білігін айналу сәтінде күн мен түн ауысып, жер бетіне жылу біркелкі таралып, тіршілікке қолайлы жағдай қалыптасады.
Жердің осі 23,5 градус Күнге қисайған қатынасы, Жер шарының күнге жақын бөліктерінде,
жаз келеді, олар көбірек жарық пен жылу алады. Бірақ жер қозғала береді, оның орбитасы және бұл аймақтар Күннен алыстайды, содан кейін ол жерде суық қыс мезгіліболады.
1. Жердің Күнді толық айналу уақыты қалай аталады?
А) күн
В) ай
C) жыл
D) апта
E) тәулік
2. Дұрыс тұжырым:
А) жыл сайын ақпан айында 28 күн, төртінші жылда 29 күн
В) ауа температурасы Жердің айналу жылдамдығына байланысты
C) Жер батыстан шығысқа қарай айналады
D) Жердің айналу уақыты өте баяулайды
E) Жер 366 күнде толық айналады
3. Ғаламшарымызда жыл мезгілдерінің ауысуы мынаған байланысты:
A) Жер осінің бұрышы
B) өз осінің айналасында айналуы
C) эллипстік траектория
D) Күнді айналу жылдамдығы
E) магнит өрісі
4. Жер өз осінен қандай бағытта айналады?
A) батыстан шығысқа қарай
В) жыл мезгіліне байланысты
C) тәулік уақытына байланысты
D) шығыстан батысқа қарай
E) сағат тілімен айналады
Топырақ-ерекше табиғи түзіліс
Топырақ – жер шарының геологиялық тарихындағы ең алғашқы табиғи түзілістердің бірі.
Қазақстанда топырақ жамылғысының аудандастырылуы өте анық көрсетілген.Топырақ түрлері ендік бағытта таралған.Яғни олар солтүстіктен оңтүстікке қарай аөзгереді. Қазақстанның жазықтарында үш негізгі топырақ белдеуі таралған:
1. Қара топырақтар Солтүстік Қазақстан облысын басым бөлігін түгел алып жатыр.
Қостанай, Ақмола, Павлодар, Ақтөбе және Батыс Қазақстан облыстарының солтүстік бөліктері. Қара топырақ республикамыздың негізгі астық өндіретін алқабы саналады.
2. Қоңыр топырақ: Орталық Қазақстанның көп бөлігін, солтүстігін алып жатыр
Каспий маңы ойпаты, Шығыс Қазақстан облысының жазықтары. Құрғақ даланың қара каштан және каштан топырақтары жаңбырлы егіншілікке жәнемал шаруашылығына, ал жартылай шөлейттің ашық каштан топырақтары негізінен жайылымға пайдаланылады
3. Қазақстанның оңтүстік бөлігін қоңыр және сұр-қоңыр топырақтар алып жатыр. Бұл
мал шаруашылығы, егіншілік тек суару арқылы ғана мүмкін.
5. Табиғаттың жанды және жансыз денелердің өзара әрекеттесуінен туындайтын табиғи түзіліс
А) топырақ
В) құм
С) минерал
D) тақыр
E) магма
6. Қазақстанда кездесетін топырақ түрлері
А) қызғылт, күрең қызғылт, қара топырақ
B) шымтезек-қызғылт, қара топырақ, қоңыр және сұр-қоңыр
C) қара топырақ, қоңыр, қоңыр және сұр-қоңыр
D) күрең, қоңыр және сұр-қоңыр, қызыл ферралитті
E) қызыл ферралитті, сары ферралитті, қызыл-қоңыр
7. Қазақстан жазықтарындағы ең құнарлы топырақ
А) қоңыр
В) сұрғылт
C) қара топырақ
D) орманның сұр топырағы
E) сұр-қоңыр
8. Механикалық құрамы бойынша А әрпімен белгіленген топырақ түрі
A) құмды
В) құмайтты
C) сазды
D) саздақты
E) шаңды
Достарыңызбен бөлісу: |