8. Жетісу және Тянь-Шандағы үйсіндердің этносаяси құрылымдары


Алтын Орданың Еуразия империясы ретінде құрылуы



бет9/21
Дата18.05.2023
өлшемі64,18 Kb.
#94531
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   21
19.Алтын Орданың Еуразия империясы ретінде құрылуы
Алтын Орда (13ғ ортасы- 15 ғ ортасы) Жошы ұлысының орынына құрылған алғашқы мемлекеттердің бірі. Алғашқы орталығы Сарай Бату. Негізін қалаушы Батый хан. ТЕРРЕТОРИЯ(Алтай тауынан Дунай өз)
Батысқа жасалған жорық (1236-1242ж) нәтежиесінде Батыс елдерін жаулап алу мақсатында елдің шегарасы кеңейіп Сол т Кавказ, Қырым бойы, Орыс княздіктері елдері Алтын ордаға тәуелді болып салық төледі.Алтын Орда Берке мен Өзбек хан тұсында жақсы дамыған болатын.
Беркенің кезінде Алтын Орда мен Египед сұльаны Бейбарыс арасындағы байланыс күшейе түсті.
Өзбек хан тұсында 1312 ж мұсылман діні мемлекеттік дін ретінде жарияланды
14 ғ 2 жартысында Алтын Орда арасында алауыздық күшейіп 1830 ж Куликова даласында Мамай қолбасшылық еткен әскерде Орыс әскерлерінен жеңіледі. Бұл әлсіздікті пайжаланғанТоқтамыс Әмір Темірдің көмегімен билікті өз қолына алған.1832 ж Тоқтамыс хан билігін ныңайту үшңн Мәскеуді өртейді.Әмір Темір бұл опасызыдықты білген соң Алтын Ордаға бірнеше рет шабуыл жасап, әлсіреп тұрған елді талқандайды.
20.. . Ақ Орда мемлекеті. (XIII ғ. соңы – XVғ. басы).
Ақ Орда – Қазақстан аумағында монғолдардан кейін құрылған алғашқы мемлекет. Ақ Орданың аумағы Жайық өзенінен Батыс Сібір ойпатына дейін, Сырдарияның орта және төменгі ағысы аралығын алып жатты. Орталығы – Сығанақ қаласы.
Ақ Орда 14 ғасырдың екінші ширегінен бастап Алтын Ордадан біржолата бөліне бастады. 14 ғасырдың екінші жартысынан бастап Алтын Ордада аласапыран төңкеріс басталды. 60-жылдары Сарай қаласында бір жылдың ішінде 4 хан ауысқан. Осы тартысты пайдаланған Ұрұс хан билікті қолына алып, мемлекетті нығайтты. Әмір Темір Тоқтамысты пайдаланып, Ақ Орда мен Алтын Орданы басып алуға тырысады. Ұрұс хан мен баласы Тоқтақия қайтыс болғаннан кейін Әмір Темір Тоқтамысты Ақ Орда тағына отырғызды. 1395 жылы Әмір Темір Тоқтамыстың орнына Ақ Орда тағына Қойыршақ оғланды (Ұрұстың баласы) хан етіп қойды.
Ақ Орда ханы Барақ Сырдария бойындағы қалаларды қайтару үшін әрекеттер жасады. Әбілхайыр Шайбани Ақ Орданың біраз жерін жаулап алып, өз хандығын құрды. Ал Ұрұс хан ұрпақтары 15 ғасырда Ақ Орда жерінде Қазақ мемлекетін құрды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   21




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет