9. 1А жасушалық биология Тақырып: Жасушалардың сызықтық ұлғаюын есептеу

9.1А Жасушалық биология

Тақырып: Жасушалардың сызықтық ұлғаюын есептеу.

Оқу мақсаты: микрофотография пайдалана отырып жасушалардың сызықтық ұлғаюын есептеу

Бағалау критерийлері:

1. Микроскоптың ұлғаюы туралы практикада алдынғы білімдерді қолданады

2. Практикалық жұмыс барысында микрофотография пайдалана отырып жасушаның сызықтық ұлғаюын есептейді.

3. Микрофотография пайдалана отырып жасушаның сызықтық ұлғаюын түсіндіреді

Микрокоп ұлғаюының анықтау тәсілін еске түсірейік

Формулалар

Сызықтық үлкею = сурет көлемі / нақты өлшем

Сурет мөлшері (µм)=нақты өлшем х сызықтық өлшем

Нақты өлшем= сурет көлемі / сызықтық ұлғаю

Тапсырма 1

«В» объектінің сызықтық ұлғаюын есептеңіз.

Берілгені:

Суреттің ұлғаюы= х25 000;

Шешімі:

сызғышпен «В» құрылымының ұзындығы ,

В= 19см= 190мм= 190 000;

Құрылымының сызықтық ұлғаюды таы үшін суреттің сызықтық мөлшерін суреттің ұлғаюына бөлу керек. 190 000/25 000 = 7,6 мкм

Суретте микроскоп арқылы көрінетін митохондрия берілген

Суретте микроскоп арқылы көрінетін митохондрия берілген

А мен В аймағында орналасқан органоидтің нақты өлшемін есептеңіз. Жауапты микрометрлерге аудару.

Шешімі:

Ответ:

Жасуша органоидтерінің нақты өлшемдері.

• жасуша 10 мкм,
• ядро 5—30 мкм,
• хлоропласт 2—6 мкм, 3-10 мкм, орташа 5 мкм.
• митохондрии 0,5—5 мкм, 1,5-10 мкм.
• рибосомы 25 нм.
• Амеба 20–60 мкм.
• Лизосома 1 мкм.
• Гольджи жиынтығы 20 нм.
• ЭПТ 50—100 нм.
• Центриольдердің ұзындығы 0,3-0,5 мкм.

Сызықтық ұлғаюды есептеу үшін формула:

Сызықтық ұлғаю = сурет өлшемі

нақты өлшем

Өзіндік жұмыс: Жасуша органоидтары берілген. Әрбір органоидтың сызықтық ұлғаюын есептеңіз.

•Ядро

•Вакуоль

•Пластид

•Рибосома

•Лизосома

Дескрипторлар:

1. формуланы пайдалана отырып органоидтардың сызықтық ұлғаюын дұрыс сипаттайды

2. сызықтық ұлғаюдың нәтижелерін түсіндіреді

Оқу мақсаты: микрофотография пайдалана отырып жасушалардың сызықтық ұлғаюын есептеу

Рефлексия. « Аяқталмаған сөйлем….»

«Бүгінгі сабақта мен білдім…..»

«Бүгінгі сабақта мен үйрендім….»

«Бүгінгі сабақта мен қайталадым….»

«Бүгінгі сабақта мен есте сақтадым…»