44
§ 7. Цент рге тарт қыш үдеу
Дене шеңбер бойымен қозғалған кезде, лез
дік жылдамдықтың бағыты өзгереді. Егер дене
сандық мәні тұрақты жылдамдықпен қозғалса,
мұндайқозғалыстыбірқалыптыдепсанауғабол
майды,олүдемеліқозғалысболыптабылады.
I Шең бер бойы мен қоз ға лыс ке зін де гі
үдеу дің ба ғы ты
Үдеу векторы әрдайым дене жылдамды
ғының
u
өзгерісімен бағыттас
à
↑↑ ∆
u
. Бұл
мына теңдіктен шығады
à
t
=
∆
∆
u
, мұндағы
t
–скаляршама.
∆
u
u
u
=
−
2
1
екенінескеріп,
осывекторлардыңбағытынтабайық.
u
2
векторынбағытынөзгертпей
А
нүктесіне
орналастырайық
( -сурет)
.
u
1
және
u
2
вектор
ларының ұштарын қосамыз, алынған бөлікті
азайғыш
u
2
векторынабағыттап,
u
векторлар
айырмасыналамыз.
A
C
B
D
O
R
1
2
2
a
54-сурет.
Қозғалысжылдамдығының
u
өзгерісі
менүдеушеңбер ентрінебағытталған
Тұрғызылуына қарай
u
және
à
вектор
лары шеңбердің ішіне қарай бағытталған.
В нүктесі А нүктесіне қарай жақындап, шең
бердіңдоғасыхордаменбіріккенжағдайдағана
u
және
à
векторлары шеңбердің центріне
бағытталады. Бұл жағдайда үдеу
А
нүктесінде
жүргізілгенжанамағанемеселездікжылдамдық
векторына перпендикуляр бағытталған болады
Кү ті ле тін нә ти же
Осы параграфты игергенде:
• есеп тер шы ға ру да
ент рге тарт қыш үдеу
фор му ла ла рын қол да на
ала сың дар.
Естеріңе түсіріңдер!
Егервекторлықшамалардың
бағыттарысәйкесжәне
модульдерітеңболса,онда
олартеңболады.
Жауабы қандай?
1. Не лік тен шынжырлы әт
кеншектің жыл дам ды ғы
арт қан да ай на лу ра диусы
да ар та ды ( 2су рет)?
52-сурет.
Алматықаласының
орталықсаябағындағы
шынжырлыәткеншек
2. Не лік тен қау іп ті бұ ры
лыс тар а токөліктер ге
қи ын дық ту ды ра ды
( 3су рет)?
Достарыңызбен бөлісу: