9 арман пв баспасы



Pdf көрінісі
бет81/300
Дата18.10.2023
өлшемі8,74 Mb.
#118494
түріКнига
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   300
Байланысты:
9 сынып физика

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­
А
F
c
O
a
8 -су­рет.­
Сыртқы­пла­не­талар­дың­­
кө­рі­нерлік­қоз­ға­лы­сы
81-су­рет.­
ла­не­талар­ор­би­та­лары­ ­эл­лип­стер
Күтілетін нәтиже 
Осы параграфты игергенде:
• 
еп лер заң да ры ның не гі­
зін де ас пан де не ле рі нің 
қоз ға лы сын тү сін ді ре 
ала сың дар.
Ио­ганн­ Кеп­лер­ (1571–
1630)­ –­ не­міс­ ма­те­ма­ти­гі,­
аст­ро­ном,­ме­ха­ник,­оп­тик,­ол­
Күн­жүй­есіндегі­пла­не­тала­р­
дың­қоз­ға­лыс­за­ңын­аш­ты.­
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


71
Әр бір пла не та фо кус та ры ның бі рі
Күн де ор на лас қан эл липс бойы мен
ай на ла ды. 
Ор­би­та­ның­Күн­ге­ең­жа­қын­нүк­те­сі­П­–­пе­ри­
ге­лий,­ал­ең­алыс­нүк­те­сі­А­–­афе­лий­деп­атала­ды.­
Эл­ли­пс­тің­со­пақ­тық­дәре­же­сін­е­–­эксцентри­
ситет­сипат­тай­ды:
å
ñ
à
=
,
мұн­да­ғы­с­–­ ­фо­кус­тан­О­эл­липс­цент­рі­не­де­­
йін­гі­қа­шық­тық;­а­–­эл­ли­пс­тің­үл­кен­жар­ты­осі.
Жер­ ор­би­та­сы­ның­ үл­кен­ жар­ты­ осі­ –­ бұл­
оның­Күн­ге­дей­ін­гі­ор­та­ша­қа­шық­ты­ғы:
à
ÏF
FA
=
+
2
.
Егер­­­фо­кус­та­ры­цент­рі­мен­сәй­кес­ке­ле­тін­бол­
са,­ он­да­ эл­ли­пс­ шеңберге­ айналады,­ демек,­ c­ =­ 0­
бо­л­ған­да,­­эксцентриситет­e­=­0,­планета­қоз­ға­лы­
сы­ның­траек­то­рия­сы­шең­бер­бо­ла­ды.
Эл­ли­пс­тің­ фо­ку­сы­ цент­рі­нен­ алыс­та­ған­ са­­
йын,­эл­липс­со­пақ­ты­ғы­ұл­ғаяды­тү­се­ді­де,­экс­цен­
т­ри­си­тет­жо­ға­ры­лай­ды,­алай­да­1­ден­ас­пай­ды,
0­ ­e­ ­1.­
7­кес­те­де­ Күн­ жүй­есі­ пла­не­тала­ры­ның­ экс­
цент­ри­си­тет­те­рі­бе­ріл­ген.­Пла­не­талар­дың­экс­цент­
ри­си­тет­те­рі­нің­ са­лыс­тыр­ма­лы­ тал­дауы­ның­ нә­ти­
же­сін­де­ Шол­пан­ мен­ Неп­тун­­ ор­би­тала­рының­
шең­бер­ден­ айырмашылығы­ жоқ­ екенін­ кө­ру­ге­
бо­ла­ды.­Ор­би­тала­ры­ең­со­пақ­пла­не­талар­–­Мер­
ку­рий­мен­Марс.­
Аст­ро­но­мия­да­Жер­ор­би­та­сы­ның­үл­кен­жар­ты­
осі­нің­ұзын­ды­ғы­аспан­денелері­арақа­шық­тығының­
өл­шем­ бір­лі­гі­ ре­тін­де­ қа­был­дан­ған.­ Ол­ аст­ро­но­
мия­лық­бір­лік­(а.б.)­деп­атала­ды:­
1­a.б.­=­149­600­000­км­ ­1,5·10
8
­км.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   300




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет