133
V Сер пім ді лік кү ші нің жұ мы сы
VI Үй ке ліс кү ші нің жұ мы сы
(1)формуладанүйкеліскүшініңжұмысынесеп
теуформуласыналамыз.Горизонтальбетүшінүй
келіскүші
F
үйк
g
,үйкеліскүшініңбағыты
мен дененің орын ауыстыру бағыты арасындағы
бұрыш180°екенінескерсек:
А g o
немесе
А g .
(11)
ЕСЕП ШЫ ҒА РУ ҮЛ ГІ ЛЕ РІ
Қандайдабірсеріппегемассасы2кгжүкілгенде,серіппе4смгеұзарады.
Серіппені2смден12смгеұзартуүшінқандайжұмысжасаукерек
Берілгені:
=2кг
=4см
x
1
=2см
x
2
=12см
ХБЖ
4·10
2
м
2·10
2
м
12·10
2
м
ешуі:
Серпімділіккүшініңжұмысы:
A
k
x
x
= −
−
(
)
2
2
2
1
2
.
(1)
Серіппенісозатынсыртқыкүштердіңжұмысықарама
қарсыбағытталған,демек,олқарамақарсытаңбағаие:
А
A
k
x
x
=
−
(
)
2
2
2
1
2
.
Жүкілгендесеріппесерпімділіккүшіауырлықкүшінетеңболғаншасозыла
береді:
F
серп
=
F
а
немесе
=
g.
Бұдан:
k
mg
x
=
.
(2)
x
1
0
0
x
2
F
серп1
F
серп2
134-сурет.
Серпімділіккүшінің
жұмысыдененіңұзаруының
(созылуының)өзгерісінетәуелді
Жауабы қандай?
1. Не лік тен сер пім ді лік
кү ші нің жұ мы сын анық
та ған да оның ор та ша
мә нін қол да ну қа жет?
2. Не се беп ті сер пім ді лік
кү ші мен ау ыр лық кү ші
нің жұ мы сы оң әрі те ріс
бо луы мүм кін?
3. ( ) фор му ла бой ын ша
сер пім ді лік кү ші нің жұ мы
сын анық тау ға бо ла ма?
3-тапсырма
БерілгенпараграфтыңIVбөлігініңнегізіндесерпімді
ліккүшініңжұмысынесептеуформуласыналыңдар
(134сурет)
A
k
x
x
= −
−
(
)
2
2
2
1
2
.
(9)
Сығылуменсозылукезіндегідененіңпотенциалдық
энергиясымынаформуламенанықталатынынестері
ңетүсіріңдер
E
kx
p
=
2
2
.
(10)
Достарыңызбен бөлісу: