Қанның тамырлар арқылы жылжуы

арнасының қан тамырларына" (қызыл тамырша — артериола, 

қылтамыр

 -

 капилляр, көк тамырша — венула) бөлінеді. 

   Артерия мен Вена қанды тасымалдаушы тамырларға жатады. Олардың жақтауы қалың. 

Түтікше мүше ретінде күретамыр мен көктамырлардың жақтаулары үш қабықтан 

құралған: ішкі - интима, ортаңғы — медиа, сыртқы - адвентиция. Микроайналым арнасы 

қантамырларының қабырғалары арқылы қан мен оны қоршаған ұлпалар арасында зат 

алмасу процесі жүреді. Қантамырлардың ішкі беті эндотелиймен астарланған. 

Көктамырлар интимасында жүрекке қарай ғана ашылатын қақпақшалар (клапандар) 

болады 

Вена қан тамырлары дененің барлық мүшелері мен тіндерінен қанды жүрекке апарады. 

Көмірқышқыл газына бай қанды венозды қан деп атаймыз. Вена қан тамырлары арқылы 

қан баяу жүреді, онда артериямен салыстырғанда қан қысымы да төмен болады. 

Сондықтан вена қан тамыры жарақаттанса, қан баяу ағады да, ал артерия қан тамыры 

жарақаттанса, қан үлкен қысыммен атқылайды. 

Қанның веналар  арқылы қозғалуын қамтамасыз ететін факторлар: Тамырларда қан 

қысымы төмен. Егер артериялық арнаның басында қан қысымы 140 мм рт.ст. болса.содан 

кейін венулаларда ол 10-15 мм рт. ст. 

Қанның веналар арқылы қозғалуына бірқатар факторлар ықпал етеді: 

Жүректің жұмысы артериялық жүйеде және оң жақ атриумда қан қысымының 

айырмашылығын тудырады. Бұл қанның жүрекке веноздық қайтарылуын қамтамасыз 

етеді. 

Веналарда клапандардың болуы қанның бір бағытта – жүрекке қозғалуына ықпал етеді. 

Қаңқа бұлшықеттерінің жиырылуы мен релаксациясының ауысуы қанның веналар арқылы 

қозғалуына ықпал ететін маңызды фактор болып табылады. Бұлшықет жиырылған кезде 

тамырлардың жұқа қабырғалары қысылып, қан жүрекке қарай жылжиды. Қаңқа 

бұлшықеттерінің релаксациясы артериялық жүйеден тамырға қанның түсуіне ықпал етеді. 

Бұлшықеттердің мұндай айдау әрекеті бұлшықет сорғысы деп аталады, ол негізгі 

сорғының көмекшісі – жүрек. 

Теріс ішілік қысым, әсіресе тыныс алу фазасында, қанның жүрекке веноздық 

қайтарылуына ықпал етеді. 

 

Күретамырлар

 мен 

Көктамырлар

 қанды тасымалдаушы тамырларға жатады. Олардың 

жақтауы қалың. Түтікше мүше ретінде күретамыр мен көктамырлардың жақтаулары үш 

қабықтан құралған: ішкі - 

интима

, ортаңғы — медиа, сыртқы - 

адвентиция

. 

Микроайналым арнасы қантамырларының қабырғалары арқылы қан мен оны қоршаған 

ұлпалар арасында зат алмасу процесі жүреді. Қантамырлардың ішкі 

беті 

эндотелиймен

 астарланған. Көктамырлар интимасында жүрекке қарай ғана ашылатын 

қақпақшалар (клапандар) болады. 

 

Адам денесінде қан тарататын тамырлардан екі тұйық жүйе - үлкен және кіші 

қанайналым 

шеңбері

 түзіледі. 

жүктеу/скачать 3,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: