іздеу: алтай
 | Ғұн тайпаларының шығу тегі мен этникалық тарихы мәселесі. Ғұндардың (сюнну) империясының саяси тарихы Б з б. 201 жылғы жорық кезінде ғұндар Алтай тайпаларын түгелдей дерлік бағындырған, бірақ олар бұл аумақты толық қол астына қаратқан жоқ. Қалай дегенмен де, сол кезде осылай болғанын жазбаша деректемелер де Құрамы 18,64 Kb.  2 | оқу |
| Ендігі бір ерекше назар аударылуға тиісті мәселе бар, бұл «шешен» атауының көптеген алтай тобындағы тілдерде ділмарлықпен қоса «мерген» ұғымына қатысты мағынада сақталып қалуы Ал осы жоралғыны жүргізетін кәсіби маманның ғайыптан хабар алатын, сөзбен келістіріп екі дүние иелерінің де көңілінен шығатындай ділмарлығы болуы қажет саналды 19,43 Kb. 1 | оқу |
| Биік таулардың жер бедері Таулар гипсометриялық өлшем бойынша аласа (1000м-ге дейін), орташа биік (1000-3000м) және биік (3000м-ден жоғары) тауларға бөлінеді. Биік тауларға Гималай, Памир, Кавказ, Тянь-Шань, Алтай, Альпі, Анды, Кордильеры және басқалар жатады 17,72 Kb. 5 | оқу |
| 1. Аатмосфералық жауын шашын,олардың сипатамалары Алтай тауының батыс беткейлерінде (1500 мм), ал ең аз жауын-шашын Арал Қарақұмы мен Балқаш көлінің батыс жағалауында байқалады. Бұлттан жер бетіне түсетін сұйық немесе қатты күйдегі ылғалды атмосфералық жауын-шашын немесе тек қана жауын — 32,84 Kb. 3 | оқу |
 | Түркі тілдері Қиыр Шығыстан Жерорта теңізі мен Үнді мұхитына дейінгі кең байтақ өлкеде тұрып жатқан ірілі-ұсақты 30-дан астам туыстас халықтардың тілі. Түркі тілдері алтай семьясы тілдерінің бір бөлігі Канада –,2 млн., Бразилия – 0,1 млн., Аргентина – 0,1 млн., Украина и Белоруссия – 0,3 млн., Латин Америкасы (Бразилия және Аргентинаны қоспағанда) 0,8 млн., Австралия – 60 тыс., Дүниежүзінің қалған аймақтарында – 1,4 млн 80 Kb. 2 | оқу |
| Алтай теріскейіндегі түркі халықтарының ауыз әдебиеті мен жазба әдебиетіндегі өте ертеден бері байланыста жатқаны белгілі. Тарихы тағдырлас, тілі бір, салттары ұқсас, әдебиеті мен мәдениеті, өнерлерінің жақындығы ежелгі түркі дастандары «Алып Ер тоңа», «Оғыз қаған», «Еділ батыр», «Шу батыр», «Көк бөрі», «Ергенекон» т б халықтық жырлар сақтар мен ғұндар дәуірінде өмірге келіп, «Қорқыт ата», «Оғызнама» «Білге қаған», «Тоныкөк», «Күлтегін» 17,93 Kb. 1 | оқу |