1. Атабаев Қ. Қазақ тарихының деректанулық негіздері. Алматы, 2002ж. 2. Атабаев Қ. Деректану. Алматы, 2007ж., Шежірені зерттеу қандай бағыттарда жүзеге асты?
Ш.Құдайбердіұлы еңбектерінің деректану ғылымында алатын орны?
Үш жүзге кіретін руларды ажырат?
№18 дәріс Тақырыбы: Мерзімді басылымдар – жаңа дерек көздерінің маңызды түрі.. Дәрістің мазмұны:
Қазақстанның жергілікті мерзімді баспасөзіндегі тарихи материалдар да аз емес. Бұлар – орыс тіліндегі, ал одан соң қазақ тіліндегі газеттер, альманахтар, жинақтар. Олардың жұмысына саны шағын зиялылар тартылды. Мәселен, атап айтқанда ХІХ ғасырдың соңғы ширегінде «Туркистанские ведомости» (1870-1882), «Акмолинские областные ведомости» (1888-1902) газеттеріне қазақ тілінде қосымшалар шығару жолға қойылды.
Сол кез үшін қазақ тіліндегі ірі мерзімді басылым «Айқап» журналы (1911-1915) болды. Журнал жаңалық, озық қадам атаулыны жақтады, шаруашылықтың жаңа нысандарын және тауар-ақша қатынастарын дамытуды насихаттады. Оған қазақ зиялыларының демократиялық ниеттегі өкілдері: Мұхамеджан Сералин (журналдың баспагері), Сұлтанмахмұт Торайғыров, Спандияр Көбеев, Бақытжан Қаратаев, Жансұлтан Сейдалин, Әбдіғазиз Мұсағалиев және басқалар жазып тұрды.
1913 жылдың ақпанынан бастап 1918 жылдың күзіне дейін «Айқапқа» қарағанда әлдеқайда көп таралыммен Орынборда шығып тұрған газет «Қазақ» газеті болатын. Оның бас редакторы – Ахмет Байтұрсынов, баспагері – Мұстафа Оразаев болды. Газетке Ә. Бөкейханов, М. Дулатов, М. Тынышбаев, Ш. Құдайбердиев, Т. Құнанбаев және басқалар үзбей жазып тұрды. Газет беттерінде жарық көрген проблемалардың негізгі және кең ауқымы («Дума және қазақтар», «Дума және соғыс», «Жобаланып жатқан заңдар туралы», «Қоныстанушылар туралы», «Қазақтар және жер мәселесі», «Шаруашылықтың өзгеруі», «Деннің саулығы, рухтың саулығы», «Аурулар туралы», «Оба жөнінде», «Білім беру туралы», «Қазақша білім беру туралы», «Бастауыш мектеп», «Мектептің мұқтаждары», «Оқу уақыты», «Қазіргі соғыс», «Соғыс туралы», «Г. Дума және солдат мәселесі», «Қазақтардан солдат алына ма?») газет мүдделерінің сан қырлы екенін және ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының ішкі және сыртқы өмірінің өміршең проблемаларына жауап іздестіргенін көрсетті. Газет беттері – қазақтардың шаруашылық, мәдени, рухани және әлеуметтік-саяси тарихының аса бай деректер көзі.
