А. Ж. Сағындықова, О. Н. Ефимова, И. В. Казанина,О. П. Живаева ауыл шаруашылығында жарықтандыру және сәулелендіру жабдығЫ
жүктеу/скачать 2,18 Mb. Pdf көрінісі
|
zB2RQNOd5ZLCpYD8MhfH476kVabG3T
|
4 Кіріспе Толқын ұзындығының көрінетін ультракүлгін (УК) және инфрақызыл (ИҚ) диапазонының оптикалық сәулеленуі оны ұтымды пайдалану кезінде бірқатар технологиялық процестерді едәуір күшейтуге мүмкіндік беретіні белгілі [1]. Өндірістің технологиялық процестерін білмей жарықтандыру және сәулелендіру қондырғыларын таңдау және есептеу мүмкін емес. Ауылшаруашылық өндірісінде 20-дан астам технологиялық процестерде оптикалық сәулеленуі қолданылады: өнімдерді кептіру, тұқымдарды алдын- ала өңдеу, өнімдер мен контейнерлерді зарарсыздандыру, Сүтті пастерлеу, мал шаруашылығы, құс шаруашылығы, Шошқа шаруашылығы, жануарлар мен құстар массасының орташа тәуліктік өсуін арттыру, жас жануарлардың қауіпсіздігін арттыру, олардың суық тиюін азайту, өнімнің өнімділігін арттыру және т.б. Жұмысты орындау кезінде қажетті жарықтандыруды қамтамасыз ету персоналдың еңбек өнімділігін 3% - ға арттырады, ал күрделі технологиялық процестерде ұсақ бөлшектер мен нысандардың пішінін ажырату қажет, еңбек өнімділігінің өсуі 15-20% жетуі мүмкін. Сиыр қораларды жарықтандырудың 10–нан 100 лк-ға дейін артуы сиырлардың сүт өнімділігінің орта есеппен 8% - ға өсуіне әкеледі, 100 лк жарықтандыру кезінде мегежіндердің болуы олардың құнарлылығының 5,8% - ға артуына, 6-10 лк жарығы бар үй-жайдағы жануарлармен салыстырғанда торайлардың орташа салмағының 4,5-16% - ға артуына ықпал етеді. Құстың жасына, күндізгі жарықтың ұзақтығына байланысты сараланған қолдану оның өнімділігін 10% арттырады. Қажетті жарық режимін сақтай отырып, қыс айларында көшеттерді өсіру уақыты екі есе қысқарады, қызанақ өнімділігі 15-20% — ға, қияр 20-40%– ға және салат 50-70% — ға артады. Жарықтандыру және сәулелендіру қондырғыларын сауатты пайдалану еңбек өнімділігін 5-ке арттыруы мүмкін...10%, жануарлардың өнімділігі – 8- ге...15%, әсіресе қорғалған топырақты пайдалану кезінде дақылдардың жоғары өнімділігін қамтамасыз ету, өңдеу өнеркәсібі мен жөндеу кәсіпорындарының өнімдерінің сапасын жақсарту. Керісінше, сауатсыз қолдану жұмыс істейтін көру аппараттарының шаршауына, жарақатқа және жануарлардың өнімділігінің төмендеуіне әкелуі мүмкін (мысалы, тауықтарда өзара тістеу) [3]. Бұл оқу құралын жазудың мақсаты-ауылшаруашылық өндірісінде оптикалық сәулелену диапазонының сәулелендіру қондырғыларын қолдану туралы білімді қалыптастыру. |