А. К. Мамырбекова
жүктеу/скачать 0,51 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ИССЛЕДОВАНИЕ БИОТЕХНОЛОГИЧЕСКОГО СПОСОБА ПОЛУЧЕНИЯ РАСТЕНИЙ РETUNIA HYBRIDA L., УСТОЙЧИВЫХ К ТЯЖЕЛЫМ МЕТАЛЛАМ
- Ключевые слова
| 1
, М.К.Касымова 2 , А.К.Мамырбекова 1 , А.Д.Мамитова 3 1 кандидат химических наук, доцент, Международный казахско-турецкий университет имени Ходжа Ахмеда Ясави (Казахстан, г.Туркестан) E-mail: аigul.mamyrbekova@ayu.edu.kz 2 кандидат химических наук, доцент, Южно-Казахстанский государственный университет имени М.Ауезова (Казахстан, г.Шымкент) E-mail: mahabbat_67@mail.ru 3 кандидат технических наук, доцент, Южно-Казахстанский государственный университет имени М.Ауезова (Казахстан, г.Шымкент) E-mail: a-mamitova@mail.ru ИССЛЕДОВАНИЕ БИОТЕХНОЛОГИЧЕСКОГО СПОСОБА ПОЛУЧЕНИЯ РАСТЕНИЙ РETUNIA HYBRIDA L., УСТОЙЧИВЫХ К ТЯЖЕЛЫМ МЕТАЛЛАМ В работе подобраны условия для введения в культуру in vitro Рetunia hybrida L. и получена каллусная культура. Исследована степень токсического действия ионов кадмия, цинка и свинца, в том числе при их совместном присутствии, для каллусных культур и целых растений, в частности, петунии гибридной. Изучено влияние концентрации кадмия, свинца и цинка на всхожесть семян растения, рост и выживаемость каллусных клеток. Показано, что накопление тяжелых металлов в растениях зависит от особенностей вида, свойств металла и условий среды. Ключевые слова: Рetunia hybrida L., культивирование, продуцент, каллус, биотехнология, тяжелые металлы. Қазіргі кезде биотехнология ғылыми-техникалық үрдістердің негізгі басым бағыттары- ның бірі болып табылады. Биология жҽне техника ғылымдары, генетикалық жҽне ұлпалық инженерия салаларының жетістіктері негізінде адамзат ҿмірінің деңгейін айтарлықтай жоғарылату үшін тірі ағзалардың барлық мүмкіншіліктерін пайдалануға болады. Биотехнологиялық ҿнімдерді ҿндіру арқылы ҿндірістік-технологиялық, экологиялық жҽне ҽлеуметтік-экономикалық ҿзекті мҽселелер жақын аралықтарда жҽне стратегиялық жоспарлар құру арқылы шешіледі 1-3 . Қазақстан облыстарындағы ірі ҿндіріс орталықтары маңында топырақтағы ауыр металдардың мҿлшері (мысалы, Zn, Cd, Pb, Cu, Co, Cr) қалыпты жағдаймен салыстырғанда бірнеше есеге жоғарылаған. Қаладағы ауыр металдардың ҿсімдіктердегі жҽне топырақтағы концентрациялық мҿлшері мен жағдайы аумақтың урбанизациясын кҿрсетеді. Автокҿлік парктерінің ҿсуі, қаладағы автокҿлік жолдарының аймағының дамуы, қаланың ауасының ластануының негізгі фактор болып отыр. Қала топырағындағы мыс, мырыш, кадмий, никель, темір жҽне басқа да металдардың құрамының ҿсуі, металл концентрацияларының ҿсімдіктерде де ҿскендегін кҿрсетеді. Ҽсіресе гүлзарлардағы шҿптесін ҿсімдіктерге ауыр металдар күшті ҽсер етеді. Ауыр металдардың ҽсерінен қала ҿсімдіктерінің декоративтік сапасы тҿмендейді, ергежейлік ҿсімдіктер пайда болады, жапырақтардың орналасуында аномалиялық белгілер байқалып, тератологиялық ҿзгерістерге ұшырайды 4,5 . Қазіргі таңда ауыр металдарға тҿзімді ҿсімдіктерді алу барысында селекцияның дҽстүрлі жҽне дҽстүрлі емес ҽдістерін қолданады. Соның ішінде болашағы зор ҽдістердің біріне, дҽстүрлі селекциялық жұмыстарды жүргізудің мерзімін ҽлдеқайда қысқартатын жҽне қол еңбегін біршама аз қажет ететін, биотехнологиялық ҽдістер жатады [6,7]. Селективті факторға тұрақты каллустық линияларды таңдау мен ҿсімдік-регенеранттарын алу барысында жасушалық селекцияны қолдану ҿсімдіктер биотехнологиясында маңызды бағыт болып табылады. Осыған орай ауыр металдарға тҿзімді ҿсімдіктерді жасушалық селекция негізінде жүргізуге мүмкіндік беретін биотехнология ҽдістерін ҿндірістік жағдайға сай жетілдіру ғылыми-тҽжірибелік маңызы бар ҿзекті мҽселе болып табылады. |