4. Әріптерді дұрыс орналастыру арқылы Жер қыртысының қозғалысы туралы ұғымды білдіретін сөзді табыңдар:
Ж с р і не л н ускі 5. Төмендегі терминдерге анықтама беріңіз:
6. Таулар биіктігіне қарай бөлінеді:
7. Кестені толтырыңыз.
Көкжиек тастарын бағдарлауға арналған аспап
Жер бетіндегі бір нүктенің екінші нүктеден алғандағы биіктігін анықтайтын аспап
Құрлықта теңіз деңгейінен есептегендегі биіктіктері бірдей нүктелерін картада өзара қосатын сызық
Жер қыртысының қозғалысын сезетін аспап
Мұхит пен теңіздердің тереңдігі бірдей нүктелерін қосатын сызықтар
Ауаның температурасын өлшейтін аспап
Желдің бағыты мен күшін анықтайтын құрал
Атмосфера қысымын анықтайтын аспап
Ауаның ылғалдылығын өлшейтін аспап
Температуралары бірдей нүктелерді қосатын сызық
Қысымы бірдей нүктелерді қосатын сызық
Жауын-шашын мөлшері бірдей нүктелерді қосатын сызық
М.К. Естұрсынова, Ш.С. Набидоллина. Жаратылыстану негіздері және дүниетануды оқыту әдістемесі: Оқулық.- Астана: Фолиант, 2007
Аймағамбетова Қ.А., Жүнісова К.Ж. “Дүниетану” оқулығына әдітемелік нұсқау. Алматы, 2008.
Аймағамбетова Қ.А. Олейник З. Дүниетану оқулығының хрестоматиясы Алматы, 2008.
Аймағамбетова Қ.А., Олейник З. “Дүниетану оқулығына үлестірмелі дидактикалық материал, Алматы, 2008.
Горощенко В.П., Степанов И.А. Методика преподования природоведения. М., Просвещение, 2004.
Горощенко В.П. Хрестоматия по природоведению. М., Посвещение, 2009.
Тақырыбы
Гидросфера
Құзыреті
Гидросфера тақырыбы бойынша алған білімдерін қорытындылап, бір жүйеге келтіру.
Әр түрлі білім көздерімен жұмыс жасауды дамыту. Студенттердің өз беттерінше жұмыс істеп шығармашылық ойларын өсіру. Өз ойларын еркін айтып қорытынды жасай білуге дағдыландыру.
Экологиялық тәрбие беру мақсатында, оқушыларды су обьектілерін қорғай білуге, ластамауға тәрбиелеу.
Жер шарындағы судың .................мұхиттар мен теңіздердің үлесіне тиеді.
Мұздықтар мен тұрақты қарларға-..................................., жер асты суларына-.........................., өзен, көл, батпақтағы және атмосферадағы суларға- ..........................тиесілі.
Су табиғатта 3 күйде кездеседі: ....................................................................
Су-тірі ағзаның құрамды бөлігі. Барлық .....................80-90%, ал........................75%-ға жуығы судан тұрады.
Егер адам өз дене массасындағы ылғалдың 6-8%-нан айырылса, ...........................қалады, егер 10-12%-ы жоғалтса..............................................
Судың мұхиттан атмосфера арқылы құрлыққа және құрлықтан мұхитқа үздіксіз ауысу үрдісін ................................................. деп атайды.
Құрлықтағы өзен суы әрбір ............................, ал тірі ағзадағы су ........................... жаңарып отырады.
Мұхит бетінен буланған судың бір бөлігі оған қайта қосылады. Мұны.............................. дейді.
2. Әріптер орнын ауыстырса өзен, көл, теңіздің аттары шығады.
Сасық суда бір,........................................
Сумен ойнама батарсың,.....................................
От пен су .......................................................
Су ішетін ......................................................
Судың да .......................................................
Сулы жер-.................................................
Судың жолын ................................................
4.Сәйкестігін табыңыздар.
1. Арал а) Биіктен төмен қарай құлай аққан су
2. Арасан ә) Құрлық үстіне жинақталған мұз.
3. Архипелаг б) Айналасын сумен қоршалған құрлықтың кішігірім бөлігі.
4. Шұңғыма в) Судың газ күйінен сұйық күйге ауысуы.
5. Сарқырама с) Минерелды немесе жылы сулар.
6.Шығанақ д) Жер бетінде табиғи ойыстарға жинақталған су.
7. Мұздық г) Бір-біріне жақын, жалғас аралдар
тобы.
8. Көл е) Мұхиттардың ең терең жері.
9. Конденсация ж) Құрлыққа сұғына енген көл, теңіз,
мұхит суларының бір бөлігі.
1. Ауданы 178,6 млн км, ең терең жері-мариан шұңғымасы. Ең жылы сулы мұхит. Ұзындығы 30 метрге жететін кит, 15 метрге жететін акулалар және өсімдіктердің алкан түрлері кездеседі.
Жауабы: (Тынық мұхиты)
2. Ең кіші, таяз, суық мұхит. Ең терең жері Гренланд шұңғымасы.
Жауабы: Солтүстік мұзды мұхиты.
3.Негізгі бөлігі оңтүстік жарты шарда орналасқан. Ауданы 76,2 млн км. Ең жылы мұхит. Терең жері Зонд шұңғымасы.
Жауабы: Үнді мұхиты.
4. Солтүстіктен оңтүстікке қарай созылып жатқан мұхит. Ең терең жері - Пуэрто-Рико шұңғымасы. Дүние жүзінің көптеген өзендері келіп құяды. Балық ресурсы мол кездесетін мұхит.
Жауабы: Атлант мұхиты.
6. Ең, ең.... (дүниежүзілік мұхит бөліктері мен өлшемін анықтаңыз):
а) Ең үлкен мұхит - ..................................... (...............................................)
ә) Ең жылы ағыс - ....................................... (...............................................)
б) Ең суық ағыс - ......................................... (...............................................)
в) Ең үлкен теңіз -........................................ (...............................................)
г) Ең үлкен көл - ......................................... (...............................................)
ғ) Ең ұзын өзен - ......................................... (...............................................)
д) Ең ұзын, ең терең бұғаз - ............................... (...............................................)
е) Ең үлкен шығанақ - ......................................... (...............................................)
ж) Ең үлкен тау мұздығы - .................................. (...............................................)