А. Р. Рустенов, Н. Ж. Елеугалиева генетика практикумы

165 
2. 
ДНҚ молекуласының тізбегінің ақпараттық РНҚ –сын салыңдар.
Тізбекте қанша цитозин болады?
3. 
ДНҚ молекуласының тізбегі бойынша полипептидтік тізбекті 
құрастырыңдар. Онда қанша түрлі амин қышқылдар болады?
4. 
Полипептидтік тізбекті құрастыруға қатысатын барлық т-РНК 
жазыңдар. Қанша типті т-РНҚ-лар осы процеске қатысады?
5. 
ДНҚ молекуласының тізбегіндегі геннің құрылымдық ұзындығы 
және арнайылық коэффициентін табыңдар. 
Шешімі мен жауаптары. 
1. ДНҚ молекуласы екі полинуклеотидтік тізбектерден тұрады – негізгі 
және комплементарлы. Біреуінің нуклеотидтік кезектестіктерін білген соң, 
екіншісін комплементарлы принцип бойынша құрастырамыз. 
Полипептид тізбегін кодтайтын ДНҚ молекуласының тізбегінде 10 
адениндік нукелотидтер бар. 
ДНК: 
5
' Т-А-Ц-Ц-Т-А-А-А-А-Г-Ц-А-Ц-Т-Т-А-Ц-А-Ц-Т-Т-Т-Т-Т-Т-А-А 
3'
 
3'
 А-Т-Г-Г-А-Т- Т-Т-Т- Ц-Г-Т-Г-А-А-Т-Г-Т-Г-А-А-А-А-А-А-Т-Т
 5'
2. ДНҚ молекуласына сәйкес комплементарлы принцип бойынша аРНҚ 
нуклеотидтік кезектестіктерін құрастырамыз.
а-РНК: А-У-Г-Г-А-У-У-У-У-Ц-Г-У-Г-А-А-У-Г-У-Г-А-А-А-А-А-А-У-У 
а-РНК-ның бөлігінде жоғарыда көрсетілген тізбекте 1 цитозин нуклеотиді бар. 
3. Генетикалық кодтты пайдаланып кодондарға (триплеттер) сәйкес амин 
қышқылдарын табамыз. Трансляциялық процесс рибосомада т-РНҚ және р-
РНҚ қатысуларымен өтеді. ДНҚ кодтаған полипептидтік тізбекті 
құрастырамыз және амин қышқылдар сандарын анықтаймыз.
Амин қышқылы: мет – асп – фен – арг – глу – цис – глу – лиз – илей. Яғни, 
құрастырылған ақуыз молекуласында 9 амин қышқылдары бар екен.
4. Комплементарлы принцип бойынша аРНҚ кодондарына сәйкес
полипептидтік тізбекті құрастыруға қатысқан барлық транспорттық РНҚ-
лардың антикодондарын жазып аламыз: 
т-РНҚ: УАЦ, ЦУА, ААА, ГЦА, ЦУУ, АЦА, ЦУУ, УУУ, УАА. 
Полипептидтік тізбекті құрастыруға қатысқан 9 түрлі тРНҚ болған.
5. ДНҚ молекуласының сандық параметріне, оның ұзындығы мен 
арнайылық коэффициенті.
ДНҚ молекуласының фрагментінің ұзындығы тең 91,8 Ả (27 нуклеотидтер 
көбейтілген нуклеотидтердің арақашықтығына 3,4 Ả). 
Осы ДНҚ молекуласының фрагментінің арнайылық коэффициенті 2,9. 

жүктеу/скачать 4,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: