А. Р. Рустенов, Н. Ж. Елеугалиева генетика практикумы



Pdf көрінісі
бет113/159
Дата23.10.2022
өлшемі4,96 Mb.
#45023
түріПрактикум
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   159
Рестриктазалардың ІІ типі - рекомбинантты ДНҚ молекуласын 
құрастыруда және оның құрамын анықтауда қолданылатын негізгі құрал. Бұл 
ферменттер 
топтары 
бір 
түрдің 
екі 
суббөліктерінен 
құралған. 
Эпимолекулярлық массалары 100 кДа шамасында. Олардың нуклеазалық 
белсенділіктері тек қана Мg
2+ 
иондары бар жерлерде ғана жүреді.
Рестриктазалардың бұл типтері ДНҚ тібектеріндегі екінші симметриялық 
осьтері бар (палиндромдарды) 4-8 нуклеотидтерді тани алады. Рестриктазалар 
ДНҚ-ның қостізбектеріндегі фосфодиэфирлік байланыстарды гидролиздеу 
арқылы симметриялы немесе симметриясыз етіп кеседі. Симметриялы болса 
ДНҚ молекуласының кесіндісінде «тұқыл ұштар» пайда болады. 
↓ 
5`...ГТТ ААЦ...3` 
3`...ЦААТТГ...5` 
↑ 
Рестриктаза Нра І 
↓ 
5`...ГТТ ААЦ...3` 
3`...ЦАА ТТГ...5` 
«тұқыл ұш»
Рестриктазалардың симметриясыз кесуінде ДНҚ молекуласында
«жабысқақ ұштарды» шығарады.
↓ 
5`...Г ААТТЦ...3` 
3`...ЦТТААГ...5` 
Рестриктаза Eco RІ 
↑ 
5`...Г ААТТЦ...3` 
3`...ЦТТААГ...5` 
«жабысқақ ұш» 
ДНҚ кесілуі немесе модификациялануы сайт-нысананың жағдайына 
байланысты. Егер сайт-нысана толық метилденген болса, фермент онымен 
байланысқа түсіп сайт-нысананы диссоциациялайды, нәтижесінде оның 


169 
белсенділігі жойылады. Егер сайт-нысана жартылай метилденген болса, 
фермент метилденбеген тізбекті модификациялайды, ал жасуша-иенің 
метилденген 
ДНҚ-сы 
сақталып 
қалады. Егер 
сайт-нысана 
толық 
метилденбеген болса, оның тану және кесу реакциялары сақталады. 
Төменде жиі қолданылатын рестриктазалар және олардың рестрикциялық
сайттары көрсетілген (кесте 19 ). 
Кесте 19. Рестриктазалар және олардың рестрикциялау сайттары 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет