Берілген сандар – мысалдар

188 
Ғ
2 
Нақты ажырау, барлық топтардағы 
студенттердің алған нәтижелер (р)
Күтілген ажырау………………….........……… 
Теориялық күтілген ажырау (q)………………. 
1199 
3 
1188 
385 
1 
396 
1584 
4 
1584 
Ауытқу (d)………………………………… 
d
2 
…………………………………………… 
χ
2
=∑d
2
/q = 0,10 + 0,31 = 0,41; 
n'=1; P»0,05 
+11 
121 
-11 
121 
F
b 
Студенттің алған нәтижелері ………..… 
Нақты ажырау, топ студенттерінің
барлығының алғандары (р) 
Күтілген арақатынас……………………. 
Теориялық күтілетін ажырау (q)……………… 
66 
504 
1 
495 
58 
486 
1 
495 
124 
990 
2 
990 
Ауытқу (d) …………… 
d
2 
……………………… 
χ
2
=∑d
2
/q = 0,16 + 0,16 = 0,32; 
n=1; Р » 0,05 
+ 9 
81 
-9 
81 
Кесте 2.5. χ
2
 әр түрлі дәрежедегі бостандығының көрсеткіштері 
Тәуелсіздік 
дәрежесінің 
саны 
(df) 
Мүмкіндік (Р) 
0,99 0,95 0,90 0,75 0,50 0,25 0,10 0,05 
0,025 
0,01 
1 
0,02 0,10 0,45 1,32 
2,71 3,84 
5,02 
6,63 
2 
0,02 0,10 0,21 0,58 1,39 2,77 4,61 5,99 
7,38 
9,21 
3 
0,11 0,35 0,58 
1,21 
2,37 4,11 6,25 
7,81 
9,35 
11,34 
4 
0,30 0,71 
1,06 
1,92 3,36 5,39 7,78 
9,49 
11,14 
13,28 
5 
0,55 1,15 1,61 2.67 4,35 6,63 9,24 11,07 
12,83 
15,09 
Жеке және топтық орындауға арналған тапсырма 
1. 
Ғ
2
- 
нің ажырау нәтижелеріне статистикалық өңдеулерді 
жүргізіңдер, 
- алғашында - жеке студенттің моногибридтік будандастырудағы алған 
нәтижелері бойынша; 
- топтың алған нәтижелері бойынша; 
- күтілген теориялық ажырау қатынасының (3 : 1) шыққанын дәлелдеңдер. 

189 
2.3.4 Дрозофилдермен дигибридтік будандастыруларды 
жүргізу, будандарды талдау 
Жұмыстың мақсаты: дигибридтік будандастыруды өткізу, Мендель 
заңдылықтары бойынша бiлiмдерін бекiту. 
Материалдар және құрал жабдық :
1. Жаңа дайындалған қоректік ортасы бар екі пробиркадан әр студенттке
F
1
дi алуға арналған және 4-6 пробирка F
2
алуға арналған құрал жабдықтар.
2. Дайындалған ebony және vestigial, cinnabar, black, scarlet, brown 
мутанттар және жабайы шыбындар. 
Тапсырма.1.
1. Будандастыруға мутанттарды таңдау. 
2. Аналықтардың виргинділерін іріктеп алу. 
3. Дайындалған тапсырмаға сай будандастыруды жүргізу. 
4. F
1
ұрпағын алу және оны талдау. 
5. F
1
дiң шыбындарын будандастыру. 
6. F
2
-алу, алынған шыбындарды талдау. 
Тапсырмаға түсiніктеме. Будандастыру бойынша тәжiрибелерге - 
(виргинных) бұзылмаған аналықтар, жарып шығудан кейiн 10-12 сағаттан ұзақ 
емес аналық формаларды алу керек. Шыбындарды арнайы сызбалар бойынша 
будандастыру, пробиркалардан, ата-аналар формасын және шыбындардың 
қуыршақ шыққан түрлерін алып тастап отыру.Түтiк немесе стақандарды 6-8 
сағат кейін қарап отыру, жаңадан шыбындар пайда болған болса оларды 
ұйықтатып, аталығы мен аналығын ажыратып қоректендiргiш ортасы бар жеке 
түтiктерге салу. Оларды онда 4 тәулiктей ұстауға болады. Аналықтарды 
біртіндеп будандастыруларға қолданады. 
Дигибридтік будандастырудағы гендердің еркін комбинациялауының 
негізі олардың түрлі хромосомалардағы орналасуында. Будандастыруға ең 
қолайлысы рецессивті мутантты алу, оның қанаты жетілмеген (зачаточный) 
vestigial (vg гені II хромосомада орналасқан). Бұл мутанттың денесі сұр (Canton 
S (Д-32). Екіншісі ретінде қара денелі және қалыпты қанатты (ebony) мутантты 
алуға болады. Қаралықты шығаратын гені е IIІ хромосомада орналасқан. 
Сонымен қатар дигибридтік будандастыруға келесі комбинацияларды ұсынуға 
болады: 
ebony х vestigial 
brown x ebony 
cinnabar x ebony 
scarlet х vestigial 
black x scarlet 
Будандастырудың сызбасын келесідей жазуға болады:

190 

жүктеу/скачать 4,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: