Адам қаңқасының бөлімдері

131
қаңқа бөлімдері 
(68-сурет): бас сүйек, дене (омыртқа жотасы мен 
кеуде қуысы) және қол-аяқ сүйектерінен тұрады.
Бас­сүйекте
(69-сурет) екі бөлім бар. Бас сүйектері жұп және тақ бо-
лады. 
Ми­бөлімі
: шүйде және маңдай тақ сүйектері; төбе және самай жұп 
сүйектері. 
Бет­бөлімі
: бет және үстіңгі жақтың жұп сүйектері; астыңғы 
жақтың тақ сүйектері.
Кеуде­қуысы
12 жұп қабырғадан тұрады. Барлық сүйектер жалпақ, 
жартылай қозғалмалы болып байланысқан, қабырғалар омыртқа жота-
сымен буын арқылы байланысқан. 
Омыртқа­жотасы
33–34 омыртқадан тұрады және 5 бөлімге бөлінген: 
мойын (7 омыртқа); арқа (12 омыртқа); бел (5); сегізкөз (5); құйым-
шақ (4–5). Омыртқалар аралас сүйектерге жатады. Олар қозғалмалы 
байланысқан. 
Қол сүйектерін
иық белдеуі және қолдың еркін қозғалатын сүйектері 
құрайды.
Қол сүйектері: жұп жауырын және жұп бұғанадан тұрады.
68-сурет.
 Адамның қаңқасы:
1 – бас сүйек; 
2 – бұғана; 
3 – жауырын; 
4 – төссүйек; 
5 – қабырғалар; 
6 – омыртқалар; 
7 – жамбас сүйегі;
8 – тоқпан жілік;
9 – шынтақ сүйегі;
10 – кәрі жілік; 
11 – білезік, алақан, саусақ сүйектері;
12 – ортан жілік;
13 – тізе қақпағы;
14 – асықты жілік;
15 – шыбық (садақ) сүйек;
16 – толарсақ сүйектері; 
17, 18 – табан, башпай сүйектері
1
5
6
7
4
3
2
8
13
12
11
10
9
17
16
15
14
18

132
Қолдың­ еркін­ қозғалатын­ сүйектері
: тоқпан жілік, білек (екі 
сүйектен тұрады: кәрі жілік сүйегі мен шынтақ сүйегі), және қол басы 
сүйектерінен тұрады.
Қол басы сүйектерінің үш бөлімін ажыратады: 
білезік­ сүйектері,
алақан­сүйектері
және 
қысқа­сүйектерден
тұратын 
саусақ­сүйектері
. 
Аяқ сүйектері
– жамбас белдеуі және аяқтың еркін қозғалатын 
сүйектерінен тұрады. 
Жамбас белдеуі: екі жамбас сүйегі, олардың әрқайсысы бірігіп кет-
кен үш сүйектен (мықын, шонданай, қасаға) тұрады. 
Аяқтың­ еркін­
қозғалатын­ сүйектеріне
: ортан жілік, асықты жілік, шыбық сүйегі 
және толарсақ, табан және бақай сүйектері жатады. 
Қаңқа,­бұлшық­ет,­түтік­тәрізді­сүйектер,­жалпақ­сүйектер,­
бас­ сүйек,­ ми­ бөлігі,­ бет­ бөлігі,­ кеуде­ қуысы,­ омыртқа­ жота-
сы,­ иық­ белдеуі,­ қолдың­ еркін­ қозғалатын­ сүйектері,­ жамбас­
белдеуі,­аяқтың­еркін­қозғалатын­сүйектері.

жүктеу/скачать 5,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: