Абай қҰнанбаевтың Әлемі мен шығармашылығына жастардың КӨЗҚарасы
Күрделі лексикалық-грамматикалық
жүктеу/скачать 1,97 Mb. Pdf көрінісі
|
| Күрделі лексикалық-грамматикалық
трансформация: 1. Антонимдік аударма: Инновацияны реттеп тарату мен the requisite institutional framework to дизрупцияны тізгіндеуге қажетті ұлттық govern the diffusion of innovation and mitigate және ғаламдық ұйымдастыру the disruption is inadequate at best and, at құрылымдары, жұмсартып айтқанда, worst, absent altogether. талапқа сай емес, ал шындығына келсек, жоққа тән деуге болады. Бір тілден екінші тілге аудару барысында мәтіннің құрылымында өзгерістер болатыны белгілі, яғни кестеден байқағанымыздай түрлі трансформациялар орын алады. Олардың көмегімен біз мәтіннің мағынасын сақтай отырып, оны көркем әрі дұрыс әдіс-тәсілдердің көмегімен жеткіземіз. Трансформациялар лексикалық, грамматикалық, семантикалық және олар өз ішінде басқа да түрлерге жіктеледі. Аудару барысында сөздердің орны ауысуы мүмкін, сөздің формасы өзгеруі мүмкін, сөйлемдер бір сөйлемге біріктірілуі немесе керісінше, ажырауы мүмкін т.б. Ал енді нақты ғылыми танымал әдебиеттерде қандай трансформациялардың қолданылатынына келер болсақ, біз алдымен ғылыми шығармалардың өзіндік ерекшеліктерін еске алғанымыз жөн. Ғылыми танымал әдебиеттерде көптеген терминдер, ұғымдар, нақты мәліметтер қолданылатынын білеміз. Соған байланысты ондағы көптеген сөздер қазақ тіліне дәл аударылмайды, яғни бұл тұста транскрипция әдісі қолданылады. Транскрипция – бір тілдегі лексикалық бірліктердің формасын аударма тілінде әріптердің көмегімен қайта жасайтын аударма тәсілі. Мысалы жоғарыда көрсетілгендей, профессор, робот сынды сөздер. Тағы бір жиі қолданылатын әдіс – транслитерация, ол арқылы сөздің графикалық формасы қайта жасалынады. Ғылыми танымал әдебиеттерді қазақ тіліне аудару мәселесі қазіргі таңда өте өзекті және кеңінен белең алуда. Олар оқырманды, әсіресе, жастарды соңғы ғылыми жаңалықтардан, зерттеулерден хабардар етеді және жалпы ғылым туралы негізгі идеяны түсінікті тілде жеткізуге көмектеседі. Бұл тұста ғылыми танымал әдебиеттерді аударудың өзектілігі айқын байқалады, сәйкесінше, оларды қазақ тіліне дұрыс аудару өте маңызды. Ғылыми 106 «Абай Құнанбаевтың әлемі мен шығармашылығына жастардың көзқарасы» атты республикалық ғылыми онлайн-конференция әдебиеттердегі ақпарат көп адамды қызықтыру үшін неғұрлым түсінікті, қарапайым тілде ұсынылады. Аталған әдебиеттерді аудару біршама қиындық тудырады, себебі, аудармашының міндеті ұғымдарды дәл аудару ғана емес, ғылымнан хабары жоқ оқырманға ғылыми ақпаратты түсінікті тілде жеткізу. Қорытындылар болса, мұндай мәтіндердің негізгі мақсаты – ғылыми білімді, жетістікті көпшілікке таныту. Ғылыми әдебиеттер адамды ғылыммен байланыстыратын бірден-бір құрал. Ал ондай еңбектер қазақ тіліне аударылар болса, бүгінгі жастардың сана-сезімі, өмірлік көзқарасы дамып, білімге ынтасы артпақ. Әдебиеттер: 1. Рецкер Я. И. Теория перевода и переводческая практика. Москва. Р. Валент, 2007. Б. 38 2. Кожина М. Н. Стилистика русского языка. Москва, 2008. Б. 167 3. Лазаревич Э. А. С веком наравне. Популяризация науки в России. Москва. Книга, 1984. Б. 318 4. K. Schwab. The fourth industrial revolution. World Economic Forum, Cologny. 2016. Б. 17 жүктеу/скачать 1,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|