Абай қҰнанбаевтың Әлемі мен шығармашылығына жастардың КӨЗҚарасы

«Абай Құнанбаевтың әлемі мен шығармашылығына жастардың көзқарасы» атты республикалық ғылыми онлайн-конференция 
шыққан құмарлық. Бұл да – дәстүрді бұзушылықтың, дағдыдан безушіліктің бір батыл 
амалы, сонымен бірге дастархандағы дәмнің қанау құралына айналғандығына қарсылық. 
Өйткені телміріп, тентіреп ел адақтаған кедей атаулы 
асы барға
тәуелді күй кешті. Керек 
кезінде оның қолшоқпары, тіпті малайы болуға дайын тұрды. Дулат: 
Қымызы бар құтыртса, 
Соқтығасың әркімге, 
Қарамай қара, ағына–[4, б.109] 
десе, Абай: 
Бір жілік пен бір аяқ қымыз берген, 
Дереу сені жұмсайды бір жұмысқа –[2, б.37] 
дейді. Әрине мұның аяғы мәлім. Сонда не істеген абзал? 
Дулат ақын: 
Бар болса қолда айраның, 
Ірімшік, құрт, қаймағың. 
Қанағат қылсаң болмай ма, 
Көксемей-ақ қымыз, ет?! [4, б.110] 
десе, Абайдың ұсынатын ақылы: 
Қызылшыл семіз, жаз–қымыз, 
Бір үлкен борыш басыңда. 
Жуасты мін де, айран іш, 
Жоқ немеге шатылма [2, б.146]. 
Дулаттың мына өлеңдерінің негізгі нысаналы мақсаты – «ар сатып («ар сату» 
тіркесі Абайға да ауысқан), қымыз ішкенше», яғни тентектік жолына түскенше, қазақтың 
«адам деген атақты» (Абай: «Адам деген даңқым бар») ақтайтын талапқа ұмтылуын тілеу. 
Ал Абайдың Дулаттан дамытылған жаңағы жырларында ет пен қымыз мәселесі ақынның 
еңбек туралы концепциясымен (Жалға жүр, жат жерге кет, мал тауып кел, // «Малың 
болса, сыйламай тұра алмас ел»; «Тәуекелсіз, талапсыз мал табылмас»), 
ұрлық
(«Жылқыны аңдып ұры жүр// Әр төбенің тасында»; Қулық, сұмдық, ұрлықпен мал 
жиылмас»), 
мақтан
(«Қымыз, семіз дегенің //Бір мақтан ғой жасырма. //Мақтан қума, 
керек қу

жүктеу/скачать 1,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: